Η απόρριψη της έφεσης λόγω μη κατάθεσης δεύτερου αντιγράφου του δικογράφου δεν παραβιάζει τη δίκαιη δίκη, αφού ο διάδικος είχε ενημερωθεί επανειλημμένα για την υποχρέωση αυτή
ΑΠΟΦΑΣΗ
Kunert κατά Πολωνίας της 04.04.2019 (αριθ. 8981/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Πρόσβαση σε δικαστήριο. Απόρριψη έφεσης του προσφεύγοντος για παράλειψη κατάθεσης δευτέρου αντίγραφου στη γραμματεία του δικαστηρίου. Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, η επίδικη απαίτηση δεν φαίνεται να συνιστά δυσανάλογο εμπόδιο που να θίγει την ίδια την ουσία του δικαιώματος πρόσβασης σε δικαστήριο, δεδομένου ότι ο προσφεύγων αφενός, είχε λάβει τη γενική πληροφορία ότι όλα τα δικόγραφα έπρεπε να υποβληθούν στο δικαστήριο σε δύο αντίτυπα και αφετέρου, στη συνέχεια ενημέρωσε το δικαστήριο ότι δεν ήταν σε θέση να συμμορφωθεί με αυτή την υποχρέωση. Το Στρασβούργο έκρινε ότι ο ίδιος δεν επέδειξε την επιμέλεια που αναμένεται συνήθως από ένα διάδικο σε αστικές διαδικασίες. Μη παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Wojciech Kunert, είναι Πολωνός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1973 και ζει στο Βρότσλαβ (Πολωνία).
Η υπόθεση αφορά της συνθήκες κράτησής του και την εικαζόμενη άρνηση πρόσβασης στο δικαστήριο.
Ο προσφεύγων κρατήθηκε στο Wrocław Remand Center για διάφορες περιόδους μεταξύ 1991 και 2014, μεταξύ των οποίων και τον Ιούνιο του 2009 έως τον Οκτώβριο του 2010. Κατά τη διάρκεια της κράτησής του, μεταξύ 29 Ιουλίου και 26 Αυγούστου 2009 κρατούνταν σε υπερπλήρη κελιά στα οποία ο χώρος ανά άτομο ήταν κάτω από το ελάχιστο πρότυπο των 3 τ.μ. σύμφωνα με την πολωνική νομοθεσία. Τον Απρίλιο του 2011 άσκησε αγωγή ενώπιον των δικαστηρίων κατά του Δημοσίου για παράβαση των ατομικών του δικαιωμάτων και για αποζημίωση λόγω της κράτησής του σε κελιά που ήταν ασφυκτικά γεμάτα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, το δικαστήριο απέρριψε την αίτηση παροχής νομικής συνδρομής, αλλά τον ενημέρωσε ότι όλα τα δικόγραφά του πρέπει να υποβληθούν σε δύο αντίγραφα.
Τον Οκτώβριο του 2012 το Περιφερειακό Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή του. Το δικαστήριο έκρινε ότι τα κελιά στα οποία κρατούνταν ο προσφεύγων ήταν πράγματι υπερπλήρη για περίπου ένα μήνα, αλλά ο ίδιος απέτυχε να αποδείξει ότι οι πράξεις αυτές ήταν παράνομες.
Στις 10 Οκτωβρίου 2012, κατέθεσε «επιστολή» ενώπιον του δικαστηρίου το οποίο την εξέτασε ως «έφεση», ωστόσο, κατατέθηκε μόνο σε ένα αντίγραφο. Τον Δεκέμβριο του 2012, ο προσφεύγων άσκησε εκπροθέσμως έφεση κατά της απόφασης, καθώς και δύο αντίγραφα της επιστολής με τίτλο «έφεση».
Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του προσφεύγοντος και εξήγησε ότι είχε ήδη ασκήσει έφεση στις 10 Οκτωβρίου 2012. Εξέδωσε επίσης απόφαση και τον προέτρεψε να συμμορφωθεί με τις τυπικές απαιτήσεις της έφεσης του, υποβάλλοντάς ένα επιπλέον αντίγραφο εντός επτά ημερών.
Λίγο αργότερα, ο προσφεύγων κατέθεσε επιστολή με την οποία ενημέρωσε το δικαστήριο ότι δεν ήταν σε θέση να συμμορφωθεί με την απόφαση, επειδή δεν είχε το κείμενο της έφεσης και δεν μπορούσε να το αντιγράψει ή να το ξαναγράψει και δεν θυμάται την ακριβή διατύπωση. Πρόσθεσε ότι δεν γνώριζε ότι έπρεπε να έχει υποβάλει την έφεσή του σε δύο αντίγραφα. Ωστόσο, τον Μάρτιο του 2013, το δικαστήριο απέρριψε την έφεσή του λόγω παράλειψης υποβολής ακριβούς αντιγράφου του.
Η έφεση του απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι αυτός, ο οποίος είχε ασκήσει αστική αγωγή και γνώριζε ότι είχε στερηθεί την ελευθερία του, θα μπορούσε δικαιολογημένα να αναμένεται ότι έχει κρατήσει αντίγραφα όλων των επιστολών που απέστειλε στο δικαστήριο, ειδικά αφού είχε ενημερωθεί ότι έπρεπε να υποβληθούν δύο αντίγραφα όλων αυτών των επιστολών.
Βασιζόμενος στο άρθρο 6 παρ. 1 (δικαίωμα δίκαιης δίκης), ο προσφεύγων διαμαρτύρεται ότι η απόρριψη της έφεσης του για παράλειψη αποστολής ακριβούς αντιγράφου της ενώπιον του δικαστηρίου του στέρησε το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο. Βασιζόμενος στο άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης), ισχυρίζεται επίσης ότι οι συνθήκες κράτησής του ήταν ανεπαρκείς, ιδίως λόγω υπερπληθυσμού των κελιών.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….
Μη παραβίαση του άρθρου 6
Το Δικαστήριο πρέπει να εξετάσει αν, υπό τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης, η απόφαση του περιφερειακού δικαστηρίου Wrocław-Śródmieście και αργότερα του περιφερειακού δικαστηρίου του Βρότσλαβ για απόρριψη της προσφυγής του προσφεύγοντος παραβίασε το δικαίωμά του για πρόσβαση σε δικαστήριο.
Το Δικαστήριο σημειώνει ότι ο προσφεύγων στερήθηκε της ελευθερίας του και ότι κατά την αστική διαδικασία που κίνησε τις διαδικασίες, δεν εκπροσωπήθηκε από δικηγόρο. Η αίτηση για τη χορήγηση ευεργετήματος πενίας απορρίφθηκε δύο φορές. Υπό τις συνθήκες αυτές, μπορούσε να στηριχθεί μόνο στις δικές του γνώσεις και στις πληροφορίες που του παρείχαν τα εθνικά δικαστήρια σχετικά με τους διαδικαστικούς κανόνες που διέπουν τις αστικές διαδικασίες.
Το Δικαστήριο επισημαίνει επίσης ότι πριν από την έκδοση της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου στις 28 Αυγούστου 2012, ο προσφεύγων ενημερώθηκε σχετικά με την υποχρέωση κατάθεσης όλων των υπομνημάτων και δικογράφων στο δικαστήριο σε δύο αντίγραφα. Στις 10 Οκτωβρίου 2012, ενώπιον του οποίου δόθηκε εντολή να υποβάλει ένσταση, απέστειλε επιστολή στο δικαστήριο, η οποία θεωρήθηκε από το δικαστήριο ότι αποτελούσε «έφεση». Την εποχή εκείνη, ο προσφεύγων στερήθηκε τη χορήγηση ευεργετήματος πενίας για δεύτερη φορά. Το Δικαστήριο σημειώνει επίσης ότι η εντολή του εγχώριου δικαστηρίου, που εκδόθηκε μετά την απόφαση πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, σχετικά με τον χρόνο και τον τρόπο άσκησης ένδικων μέσων, δεν περιείχε τις πληροφορίες ότι κάθε έφεση πρέπει να αποστέλλεται σε δύο αντίγραφα.
Υπό τις συνθήκες αυτές τίθεται το ερώτημα αν ήταν λογικό και δικαιολογημένο να αναμένεται ότι ο προσφεύγων, έλαβε γνώση ότι ένα ένδικο μέσο θα έπρεπε να κατατίθεται σε δύο αντίτυπα.
Το Δικαστήριο κρίνει ότι η παρέμβαση αυτή επιδιώκει θεμιτό σκοπό, δηλαδή την ορθή απονομή της δικαιοσύνης. Στη συνέχεια, πρέπει να εξακριβωθεί αν, λαμβανομένων υπόψη όλων των σχετικών περιστάσεων της υποθέσεως, υπήρχε εύλογη σχέση αναλογικότητας μεταξύ του σκοπού αυτού και των μέσων που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Το Δικαστήριο έχει ήδη εξετάσει μια παρόμοια περίπτωση στην περίπτωση που μια προσφυγή που κατατέθηκε από έναν προσφεύγοντα απορρίφθηκε λόγω μη υποβολής ενός δεύτερου αντιγράφου της. Στην περίπτωση αυτή διαπιστώθηκε παραβίαση επειδή, αφενός, ο προσφεύγων δεν είχε ενημερωθεί για την υποχρέωση υποβολής προσφυγής σε περισσότερα αντίτυπα και, αφετέρου, είχε επιδείξει την επιμέλεια που απαιτεί κανονικά ο διάδικος σε αστικές διαδικασίες: είχε ζητήσει από το εθνικό δικαστήριο αντίγραφο της αρχικής έφεσης του και, όταν η αίτησή του δεν απαντήθηκε, υπέβαλε στο δικαστήριο ένα χειρόγραφο αντίγραφο της αρχικής έφεσής του.
Αντιθέτως, στην παρούσα υπόθεση, μολονότι ο προσφεύγων είχε λάβει, στις 28 Αυγούστου 2012, γενική πληροφορία ότι όλα τα δικόγραφα έπρεπε να υποβληθούν στο δικαστήριο σε δύο αντίτυπα, υπέβαλε την έφεσή του μόνο σε ένα αντίγραφο. Στη συνέχεια, ενημέρωσε το δικαστήριο ότι δεν ήταν σε θέση να συμμορφωθεί με τη συγκεκριμένη διάταξη. Ωστόσο, απέτυχε να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες. Συγκεκριμένα, δεν επιχείρησε να καταθέσει στο δικαστήριο ούτε ένα χειρόγραφο αντίγραφο της αρχικής του έφεσης. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, το Δικαστήριο εξέφρασε την άποψη ότι δεν ήταν παράλογο να αναμένει κανείς από τον προσφεύγοντα να ασκήσει την έφεσή του καταθέτοντας δύο αντίγραφα. Ταυτόχρονα, θεωρεί ότι ο προσφεύγων δεν επέδειξε την επιμέλεια που αναμένεται συνήθως από ένα διάδικο σε αστικές διαδικασίες. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η επίδικη απαίτηση δεν φαίνεται να συνιστά δυσανάλογο εμπόδιο που θίγει την ίδια την ουσία του δικαιώματος πρόσβασης του αιτούντος σε δικαστήριο, όπως εγγυάται το άρθρο 6 § 1 της Σύμβασης. Επομένως, η πρόσβαση του προσφεύγοντος σε δικαστήριο δεν ήταν αδικαιολόγητα περιορισμένη εν προκειμένω.
Όσον αφορά τα επιχειρήματα της Κυβέρνησης σχετικά με την υπόθεση Siwiec, το Δικαστήριο έχει ήδη κρίνει ότι τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης αυτής πρέπει να διακριθούν από τη νομολογία του για την πρόσβαση σε δικαστήριο και τον υπερβολικό φορμαλισμό. Το Δικαστήριο δεν βλέπει κανένα λόγο να αποφασίσει διαφορετικά στην προκειμένη περίπτωση.
Κατά συνέπεια, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 της Σύμβασης(επιμέλεια echrcaselaw.com).
