Η καταδίκη κατηγορουμένου χωρίς της εξέταση κρίσιμων μαρτύρων παραβιάζει την ΕΣΔΑ και η μη κλήση κατηγορουμένου στον Άρειο Πάγο για να παραστεί συνιστά παραβίαση της ισότητας των όπλων των διαδίκων.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Palchik κατά Ουκρανίας της 2-3-2017 (αρ. προσφ. 16980/06)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ισότητα όπλων. Εξέταση μαρτύρων. Παραβιάζεται η αρχή της ισότητας των όπλων από την μη κλήτευση από τον Άρειο Πάγο της Ουκρανίας  του κατηγορουμένου και του συνηγόρου του στην  ακροαματική διαδικασία της αναίρεσης. Η  λήψη υπόψη ανεξακρίβωτης μαρτυρίας  μάρτυρα  ως αποδεικτικό στοιχείο παραβιάζει το άρθρο 6 παρ. 3δ της ΕΣΔΑ.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 6 παρ. 1

Άρθρο 6 παρ. 3δ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων, Aleksandr Palchik, είναι Ουκρανός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1954 και ζει στην Kostyantynivka. Η υπόθεση αφορούσε τον ισχυρισμό του ότι η ποινική δίωξη που ασκήθηκε εναντίον του για λαθρεμπόριο και συναφή αδικήματα ήταν άδικη.

Το 2002 ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του κ. Palchik, διευθύνοντος συμβούλου ιδιωτικής εταιρείας, με την υποψία ότι είχε συνάψει εικονικές συμβάσεις για σιδερομαγγάνιο με 4 ουκρανικές ιδιωτικές εταιρείες, προκειμένου να αποκτήσουν εξαγωγική αξία προστιθέμενης επιστροφής φόρου. Ο κ. Palchik αρνήθηκε τις κατηγορίες, δηλώνοντας ότι είχε νομίμως αγοράσει το σιδερομαγγάνιο από τις 4 εταιρείες,  το είχε εξάγει στη Ρωσία και στη συνέχεια έλαβε επιστροφή φόρου. Κατά τη διάρκεια της προδικαστικής έρευνας, οι εταιρείες παραδέχθηκαν ότι οι συμβάσεις ήταν πλαστές ή πλασματικές και ότι δεν πραγματοποιήθηκε καμία εξαγωγή εμπορευμάτων. Μερικοί από τους διευθύνοντες συμβούλους επανέλαβαν επίσης τους ισχυρισμούς αυτούς κατά τη διάρκεια διένεξης με τον προσφεύγοντα.

Η αστυνομία προσπάθησε τουλάχιστον πέντε φορές μεταξύ του 2003 και του 2004 να φέρει στο δικαστήριο αυτούς και άλλους μάρτυρες για να καταθέσουν, χωρίς όμως επιτυχία. Οι προδικαστικές δηλώσεις των εν λόγω μαρτύρων αναγνώστηκαν στην ακροαματική διαδικασία τον Αύγουστο του 2004.

Τον Δεκέμβριο του 2004 ο κ. Palchik κρίθηκε ένοχος για εξαγωγή σιδηρομαγγάνιου μέσω πλαστών εγγράφων, παραλαβή επιστροφής φόρου βάση πλασματικών και πλαστών εγγράφων, για κατάχρηση εξουσίας και πλαστογράφηση εγγράφων. Η τελευταία του ποινή ήταν 7 χρόνια και 6 μήνες κάθειρξη με την απαγόρευση να κατέχει διευθυντική θέση για δύο χρόνια. Για την καταδίκη του κ. Palchik, το Πρωτοδικείο στηρίχθηκε κυρίως στις μαρτυρίες που δόθηκαν στην προδικαστική έρευνα καθώς και στα αντιφατικά στοιχεία μεταξύ των επίσημων αρχείων της εταιρείας του κ. Palchik και τα λογιστικά της εταιρείας τα οποία ανακαλύφτηκαν από τις αρχές. Αυτές οι διαπιστώσεις και η ποινή επικυρώθηκαν κατ’ έφεση το Μάρτιο του 2005. Η έφεση του κ. Palchik και του δικηγόρου του σχετικά με τα σημεία του νόμου απορρίφθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο το Σεπτέμβριο του 2005, με το αιτιολογικό ότι τα πορίσματα των κατώτερων δικαστηρίων είχαν βασιστεί σε σημαντικό αριθμό αποδεικτικών στοιχείων, κυρίως οι δηλώσεις που έγιναν από τους διαχειριστές των εταιρειών στο στάδιο της έρευνας.

Ο κ. Palchik αφέθηκε ελεύθερος λόγω προεδρικής χάρης το Μάιο του 2009.

Στηριζόμενος στο άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δ) (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη / δικαίωμα να παραστούν και να εξεταστούν οι μάρτυρες), ο κ. Palchik υπέβαλλε μια σειρά καταγγελιών  σχετικά με τη διεξαγωγή δίκαιης δίκης εναντίον του. Ειδικότερα, κατήγγειλε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο παρέλειψε να καλέσει τον ίδιο και τον δικηγόρο του στην ακροαματική διαδικασία επί νομικών ζητημάτων, και ως εκ τούτου είχε εξετάσει την υπόθεση μόνο παρουσία εισαγγελέα, κατά παράβαση της αρχής της ισότητας των όπλων. Επιπλέον, ο ίδιος κατήγγειλε ότι οι μάρτυρες των οποίων οι μαρτυρίες είχαν χρησιμοποιηθεί για να τον καταδικάσουν δεν εξετάστηκαν οι ίδιοι στην δίκη και ότι οι υπόλοιποι 5 μάρτυρες δεν είχε κληθεί καθόλου. Τέλος, ο ίδιος κατήγγειλε, επίσης, ότι δεν ήταν σε θέση να λάβει αντίγραφο της απόφασης του εφετείου του Μαρτίου του 2005 για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της δίκης, κατά παράβαση του άρθρου 34 (δικαίωμα ατομικής αναφοράς).

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Παραβίαση του άρθρου 6 § 1 (ισότητα των όπλων)

Μη Παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (δ) – λόγω της αποδοχής των δηλώσεων των δύο μαρτύρων (S. και Κ) ως αποδεικτικά στοιχεία.

Παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (δ) – λόγω της λήψης υπόψιν  ανεξακρίβωτης μαρτυρίας  ενός των μαρτύρων (Ρ) ως αποδεικτικό στοιχείο.

Μη Παραβίαση του άρθρου 34

Επιδικάσθηκε ποσό  1.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 600 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες.