Ο κίνδυνος βασανιστηρίων για τους αιτούντες άσυλο οδηγεί το ΕΔΔΑ σε … κόκκινη κάρτα για την απέλασή τους

ΑΠΟΦΑΣΗ

N.A. κατά Ελβετίας (αριθμ. προσφ. 50364/14) και A.I. κατά Ελβετίας (αριθμ. προσφ. 23378/15) 30-5-2017

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Άσυλο. Πρόσφυγες. Απέλαση αλλοδαπών.  Και οι δύο προσφεύγοντες είναι υπήκοοι του Σουδάν, οι οποίοι ζουν στο Καντόνι της Ζυρίχης  και έχουν υποβάλει αίτηση χορήγησης ασύλου. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ενέπιπταν στο καθεστώς του πρόσφυγα, απέρριψε τις αιτήσεις ασύλου τους και διάταξε την απέλασή τους από την Ελβετία. Οι N.A. και A.I άσκησαν ένδικα μέσα αλλά απορρίφθηκαν αμετάκλητα.

Το ΕΔΔΑ επανέλαβε ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σουδάν ήταν ανησυχητική, ιδίως για άτομα με διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις.  Ωστόσο έκρινε ότι ο N.A. δεν διέτρεχε κίνδυνο κακομεταχείρισης ή βασανιστηρίων στην περίπτωση που επιστρέψει στο Σουδάν και ως εκ τούτου η  εκτέλεση της εντολής απέλασης δεν θα οδηγούσε σε παραβίαση του άρθρου 2 ή 3 της σύμβασης. Για το δεύτερο προσφεύγοντα  το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι υπήρχαν εύλογοι λόγοι να πιστεύει ότι ο προσφεύγων διέτρεχε κίνδυνο να προφυλακιστεί, να ανακριθεί και να βασανιστεί στη στιγμή της άφιξής του στο αεροδρόμιο του Χαρτούμ. Συνεπώς, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι θα υπήρχε παραβίαση των άρθρων 2 και 3 της Σύμβασης αν ο Α.Ι. απελαύνονταν στο Σουδάν.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 

Άρθρο 2

‘Άρθρο 3

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο Ν.Α., προσφεύγων στην υπόθεση αριθ. 50364/14, είναι Σουδανός υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε στο Χαρτούμ (Σουδάν) το 1972 και σήμερα ζει στο καντόνι της Ζυρίχης. Ο Α.Ι., ο προσφεύγων στην υπόθυεση αριθ. 23378/15, είναι και αυτός  Σουδανός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1984 στο Sennar (Σουδάν) και σήμερα ζει σε Καντόνι της Ζυρίχης.

Ο Ν.Α. υποστήριξε ότι εργάζονταν σε ένα πλυντήριο αυτοκινήτων στο Σουδάν και τον είχαν σταματήσει και τον έψαξαν οι σουδανικές αρχές μία ημέρα ενώ στάθμευε ένα αυτοκίνητο ενός πελάτη ο οποίος ανήκε στο Κίνημα Δικαιοσύνης και Ισότητας (“JEM”). Ισχυρίστηκε ότι τον ανέκριναν και υπέστη κακομεταχείριση για 45 ημέρες και στη συνέχεια φυλακίστηκε για 5 ημέρες. Ανέφερε επίσης ότι είχε εγκαταλείψει το Σουδάν στα τέλη του 2008, διερχόμενος ανάμεσα από αρκετές χώρες. Ο Ν.Α. εισήλθε στην Ελβετία στις 7 Μαρτίου 2012, οπότε  ο ίδιος υπέβαλε αίτημα ασύλου.

Ο Α.Ι. δήλωσε ότι από τότε που πήγαινε στο δευτεροβάθμιο σχολείο  ήταν μέλος ενός οργανισμού που προωθούσε τα δικαιώματα των μειονοτήτων και καταπολεμούσε τις διακρίσεις στο Νταρφούρ και ότι από το 2005 ο ίδιος έγινε μέλος του JEM. Είχε συγκεντρώσει χρήματα για να βοηθήσει το Νταρφούρ και τα απέστελλε τακτικά σε δύο μεσάζοντες, αλλά οι σουδανικές αρχές τον συνέλαβαν στην οικία του μετά τη σύλληψη των δύο μεσαζόντων. Εγκατέλειψε το Σουδάν το 2009, διασχίζοντας αρκετές διαφορετικές χώρες, εισήλθε δε στην Ελβετία στις 7.7.2012 και υπέβαλε αίτημα χορήγησης ασύλου.

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης (τώρα η κρατική γραμματεία για τη μετανάστευση [SEM]) πραγματοποίησε συνέντευξη στους προσφεύγοντες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ενέπιπταν στο καθεστώς του πρόσφυγα, απέρριψε τις αιτήσεις ασύλου τους και διάταξε την απέλασή τους από την Ελβετία. Οι N.A. και A.I άσκησαν έφεση κατά των αποφάσεων αυτών ενώπιον του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου (TAF), υποστηρίζοντας ότι διατρέχουν κίνδυνο δίωξης στο Σουδάν εξαιτίας των πολιτικών τους δραστηριοτήτων. Το TAF απέρριψε αμετάκλητα τις προσφυγές τους.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το ΕΔΔΑ επανέλαβε ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σουδάν ήταν ανησυχητική, ιδίως για άτομα με διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις.

Όσον αφορά τους ισχυρισμούς του Ν.Α. σχετικά με την διαφυγή του από τη χώρα, το Δικαστήριο δεν μπόρεσε να εντοπίσει παράγοντες, οι οποίοι θα δικαιολογούσαν την αμφισβήτηση της εκτίμησης των εγχώριων αρχών, οι οποίες είχαν διαπιστώσει ότι οι δηλώσεις του προσφεύγοντος δεν είχαν αξιοπιστία. Ο N.A. δεν προέβαλε ούτε αποφασιστικά επιχειρήματα ούτε τη παραμικρή τεκμηριωμένη απόδειξη για την υποστήριξη των ισχυρισμών του περί κακής μεταχείρισης. Όσον αφορά τον Α.Ι., το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι εγχώριες αρχές δεν είχαν ουσιαστικά εξετάσει τις δραστηριότητές του στο Σουδάν.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι οι προσφεύγοντες ήταν μέλη της JEM επί σειρά ετών και ότι ο Α.Ι. ήταν επίσης μέλος του Κέντρου Ειρήνης και Ανάπτυξης του Νταρφούρ (Darfur Friedens-und Entwicklungs-Zentrum (στο εξής: DFEZ)). Διαπίστωσε ότι οι σουδανικές μυστικές υπηρεσίες δεν παρακολουθούσαν συστηματικά δραστηριότητες των πολιτικών αντιπάλων στο εξωτερικό.

Δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι οι σουδανικές αρχές είχαν επιστήσει τη προσοχή τους στον  Ν.Α. όσο ζούσε στο Σουδάν ή στο εξωτερικό προτού φτάσει στην Ελβετία. Καθώς το JEM ήταν ένα από τα σημαντικότερα αντάρτικα κινήματα στο Σουδάν, το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι η ιδιότητα μέλους του προσφεύγοντος στο JEM για αρκετά χρόνια, ήταν ένας παράγοντας ο οποίος  ενείχε κίνδυνο δίωξης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές δραστηριότητες του N.A. στην Ελβετία περιορίζονταν στην απλή συμμετοχή του σε δραστηριότητες των εξόριστων οργανισμών, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν ήταν ικανές να προσελκύσουν τη προσοχή των σουηδικών υπηρεσιών πληροφοριών. Τέλος, ο N.A. δεν μπορούσε να ισχυριστεί ότι είχε προσωπικούς ή οικογενειακούς δεσμούς με εξέχοντα μέλη της αντιπολίτευσης στην εξορία που θα τον έθεταν σε κίνδυνο.

Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο N.A. δεν διέτρεχε κίνδυνο κακομεταχείρισης ή βασανιστηρίων στην περίπτωση που επιστρέψει στο Σουδάν. Η εκτέλεση της εντολής απέλασης δεν θα οδηγούσε σε παραβίαση του άρθρου 2 ή 3 της σύμβασης.

Όσον αφορά τον Α.Ι., το Δικαστήριο έκρινε ότι, παρά την ύπαρξη ορισμένων ασυνεπειών, η αξιοπιστία των ισχυρισμών του σχετικά με τις πολιτικές του δραστηριότητες στην Ελβετία δεν μπορούσαν να τεθούν υπό αμφισβήτηση, καθώς οι δηλώσεις του ήταν συνεπείς σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας και τεκμηριώθηκαν από σημαντικές αποδείξεις. Ασφαλώς, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι αρχές του Σουδάν είχαν οποιοδήποτε συμφέρον από τον Α.Ι. όσο ζούσε ακόμα στο Σουδάν ή στο εξωτερικό, πριν φτάσει στην Ελβετία. Ωστόσο, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η ιδιότητά του ως μέλους του JEM και του DFEZ δημιουργούσε κίνδυνο διώξεων. Η ήδη μη αμελητέα πολιτική δραστηριότητα του Α.Ι. είχε εντατικοποιηθεί με την πάροδο του χρόνου. Τέλος, ο Α.Ι. συναντιόταν τακτικά με τους ηγέτες της ελβετικής παράταξης της αντιπολίτευσης στην εξορία.

Υπό το πρίσμα των στοιχείων αυτών, το Δικαστήριο δεν μπορούσε επομένως να αποκλείσει το ενδεχόμενο ότι ο A.I. είχε επιστήσει τη προσοχή των σουδανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Διαπίστωσε ότι υπήρχαν εύλογοι λόγοι να πιστεύει ότι ο προσφεύγων διέτρεχε κίνδυνο να προφυλακιστεί, να ανακριθεί και να βασανιστεί στη στιγμή της άφιξής του στο αεροδρόμιο του Χαρτούμ. Συνεπώς, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι θα υπήρχε παραβίαση των άρθρων 2 και 3 της Σύμβασης αν ο Α.Ι. απελαύνετο στο Σουδάν.