Η άσκηση αστυνομικής βίας στο πλαίσιο καθιστικής διαμαρτυρίας και η προσβολή θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ
Annenkov κ.α. κατά Ρωσίας της 25-07-2017 (αριθ. προσφ. 31475/10)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Καθιστική διαδήλωση διαμαρτυρίας επιχειρηματιών της Ρωσίας για να μην κατεδαφιστεί η τοπική αγορά και για να μην οικοδομηθεί εμπορικό κέντρο. Οι άνδρες διαμαρτυρόμενοι καταδικάστηκαν σε διοικητική κράτηση έως και δέκα ημερών και όλες γυναίκες σε πρόστιμο.
Πολλοί από τους προσφεύγοντες τραυματίστηκαν από αστυνομικούς , αλλά οι καταγγελίες έπεσαν στο κενό και χρειάστηκε να μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα για να κινηθεί ποινική διαδικασία.
Το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ρωσία για απάνθρωπη μεταχείριση των διαμαρτυρομένων, για έλλειψη έρευνας και για παραβίαση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 3
Άρθρο 11
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η υπόθεση αφορούσε μια ομάδα επιχειρηματιών, οι οποίοι συμμετείχαν σε καθιστική διαμαρτυρία στην τοπική αγορά τους αναφορικά με την προοπτική κατεδάφισης της αγοράς και την οικοδόμηση ενός εμπορικού κέντρου. Οι επιχειρηματίες – οι προσφεύγοντες – είναι 14 Ρώσοι υπήκοοι οι οποίοι γεννήθηκαν μεταξύ 1938 και 1969 και ζουν στο Voronezh ή στην περιοχή Voronezh (Ρωσία). Όλοι είτε είχαν επιχειρήσεις στην αγορά Voronezh είτε εργάζονταν ως πωλητές για αυτές τις επιχειρήσεις.
Στις 7 και 10 Αυγούστου 2009 διεξήχθησαν δύο αστυνομικές επιχειρήσεις για την διάλυση της κατάληψης της αγοράς. Πραγματοποιήθηκαν ορισμένες συλλήψεις κατά τη διάρκεια των δύο επιχειρήσεων, και συνελήφθησαν μερικοί από τους επιχειρηματίες. Ασκήθηκαν μηνύσεις διοικητικών παραβάσεων εναντίον των προσφευγόντων ενώπιον των δικαστηρίων, με το σκεπτικό ότι δεν εισάκουσαν στις εντολές των αστυνομικών δυνάμεων. Όλοι όσοι από τους προσφεύγοντες ήταν άντρες – εξαιρουμένου ενός τραυματισμένου άνδρα (του κ. Annenkov) – καταδικάστηκαν σε διοικητική κράτηση έως και δέκα ημερών και σε όλες τις προσφεύγουσες γυναίκες επιδικάστηκε πρόστιμο. Οι αποφάσεις εναντίον των γυναικών εν συνεχεία αναιρέθηκαν και παραπέμφθηκαν στην αστυνομία. Καμία άλλη ενέργεια δεν λήφθηκε από τότε.
Τέσσερις από τους προσφεύγοντες τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης στις 7 Αυγούστου, φέροντας μώλωπες και έχοντας υποστεί διάσειση. Ο κ. Annenkov ισχυρίστηκε ότι τον κτύπησαν και έπεσε στο έδαφος. Και οι άλλοι ότι είτε τους άρπαξαν είτε τους τράβηξαν από τα μαλλιά προτού τους σύρουν στο έδαφος. Κατατέθηκε μήνυση κατά της αστυνομίας, αλλά δεν ασκήθηκε ποινική δίωξη, διαπιστώνοντας ότι οι προσφεύγοντες θα μπορούσαν να έχουν αυτοτραυματιστεί όταν αντιστάθηκαν στη σύλληψη. Ωστόσο, όλες αυτές οι αποφάσεις ανατράπηκαν, και τον Οκτώβριο 2012 ασκήθηκε ποινική δίωξη.
Βασιζόμενοι ιδίως στο άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), τέσσερις από τους προσφεύγοντες ισχυρίστηκαν ότι η αστυνομία χρησιμοποίησε υπερβολική δύναμη εναντίον τους και ότι δεν διεξήχθη αποτελεσματική έρευνα σχετικά με την καταγγελία τους. Επικαλούμενοι περαιτέρω το άρθρο 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι) κατήγγειλαν επίσης τον τερματισμό της καθιστικής διαδήλωσης και τις επακόλουθες καταδίκες τους.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε:
α) Παραβίαση του άρθρου 3 (απάνθρωπη μεταχείριση), όσον αφορά τον κ. Annenkov, την κα Suprunova, την κα Guseva και την κα Zakharova
β) Παραβίαση του άρθρου 3 (έρευνα) , όσον αφορά τον κ. Annenkov, την κα Suprunova, την κα Guseva και την κα. Zakharova
γ) Παραβίαση του άρθρου 11, όσον αφορά τον κ. Annenkov, την κα Suprunova, την κα Guseva, την κα Zakharova, τον κ. Finskiy, τον κ. Khavantsev, τον κ. Khripunov και τον κ. Buzov και επιδίκασε ποσό για ηθική βλάβη: 12 000 ευρώ στον κ. Annenkov, 8 500 ευρώ στην κα Suprunova, στην κσ Guseva και στην κα Zakharova, 7.500 ευρώ στους κ. Finskiy, κ. Khavantsev και κ. Khripunov και 4 000 ευρώ στον κ. Buzov (επιμέλεια echrcaselaw.com).
