Τα αντιφατικά αποδεικτικά στοιχεία παραβιάζουν τη δίκαιη δίκη

ΑΠΟΦΑΣΗ

Saliba κατά Μάλτας της 29.11.2016 (αριθ. προσφ. 24221/13)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Εκτίμηση αποδεικτικών μέσων από τα αστικά δικαστήρια. Η λήψη προφανών αντιφατικών αποδεικτικών στοιχείων, η έλλειψη αιτιολογίας για την αντιφατικότητα αυτών, η μη απάντηση και η έλλειψη αιτιολογίας στα επιχειρήματα διάδικου μέρους συνιστούν παραβίαση της δίκαιης δίκης, του άρθρου 6 § 1 της ΕΣΔΑ.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) της ΕΣΔΑ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων, Carmel Saliba, είναι υπήκοος της Μάλτας γεννημένος το 1949 και ζει στο San Gwann (Μάλτα). Η υπόθεση αφορούσε την αμεροληψία της αστικής δίκης κατά του Saliba, που τον καθιστούσε υπεύθυνο για καταβολή αποζημίωσης για τη φερόμενη συμμετοχή του σε ληστεία.

Τον Μάιο του 1995, επτά κουκουλοφόροι πραγματοποίησαν ληστεία στο σπίτι του κυρίου και της κας Ζ. Κινήθηκε αστυνομική έρευνα για το συμβάν, αλλά δεν ασκήθηκε ποινική δίωξη λόγω της έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων που να αποκαλύπτουν τους δράστες.

Ο προσφεύγων και ο αδελφός του είχαν κατά περιόδους εργαστεί στο σπίτι των Z., ως υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι και τεχνίτες. Οι σχέσεις μεταξύ των αδελφών και του κ. Z. επιδεινώθηκαν, και το 1997 η εταιρεία του κ. Saliba άσκησε αγωγή κατά του κ. Z. για εκκρεμείς οφειλές (η οποία ματαιώθηκε όταν το ποσό καταβλήθηκε).

Τον Ιούνιο του 2000, πέντε χρόνια μετά τη ληστεία, ο κύριος και η κα Ζ. μήνυσαν τον προσφεύγοντα στο πλαίσιο αστικής δίκης, ζητώντας αποζημίωση για τις ζημίες που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της ληστείας. Ο κ. Ζ. υποστήριξε ότι, εκ των υστέρων, ότι ανα

γνώρισε τον κ. Saliba ως έναν από τους ληστές (αν και ο ίδιος δεν είχε ισχυριστεί κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια της αστυνομικής έρευνας). Ισχυρίστηκε ότι τον είχε αναγνωρίσει μέσα από τις κινήσεις του και την συμπεριφορά του. Ο προσφεύγων αρνήθηκε ότι βρισκόταν στο σπίτι.

Με απόφαση της 10.10.2006, το Πολιτικό Δικαστήριο (First Hall) έκανε δεκτό την αγωγή του κ. Z., καταδικάζοντας τον προσφεύγοντα να καταβάλει αποζημίωση, η οποία θα ορίζονταν σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Παρά την εύρεση ότι τα στοιχεία του κ. Z. ήταν ασυνεπή, και ότι τα επιχειρήματά του ήταν παρατραβηγμένα και κοινότοπα, το Δικαστήριο έκρινε ότι η ταυτοποίηση του κ. Saliba ήταν ωστόσο, αξιόπιστη. Τον Μάρτιο του 2008, το Πολιτικό Δικαστήριο (First Hall) διέταξε τον κ. Saliba να καταβάλει στον κ. Z. το ποσό των 130.000 ευρώ.

Ο κ. Saliba άσκησε έφεση κατά της απόφασης ενώπιον του Εφετείου. Η έφεση απορρίφθηκε τον Οκτώβριο του 2009, με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος το δευτεροβάθμιο δικαστήριο να αμφισβητήσει την αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών από το Πρωτοδικείο. Ο κ. Saliba τότε κίνησε τη συνταγματική διαδικασία προσφυγών, υποστηρίζοντας ότι δεν είχε δικαστεί σύμφωνα με την αρχή της δίκαιης δίκης. Ο ισχυρισμός αυτός απορρίφθηκε και από το Συνταγματικό Δικαστήριο.

Σύμφωνα με τα έγγραφα που κατατέθηκαν στο Δικαστήριο, μετά την έκδοση των ανωτέρω αποφάσεων ο προσφεύγων εμφάνισε καταθλιπτικές τάσεις και κρίθηκε ανίκανος προς εργασία.

Επικαλούμενος το άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) της ΕΣΔΑ, ο προσφεύγων κατήγγειλε ότι τα εθνικά δικαστήρια είχαν αποτύχει να δώσουν την δέουσα προσοχή στο κύρος, στην αξιοπιστία και στην καταλληλότητα των αποδεικτικών στοιχείων στις αστικές διαδικασίες που είχαν ασκηθεί εναντίον του.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το ΕΔΔΑ δεν μπόρεσε να αγνοήσει τις διάφορες ελλείψεις της διαδικασίας στη παρούσα υπόθεση, ιδιαίτερα την έλλειψη αιτιολογίας όσον αφορά τα αντικρουόμενα αποδεικτικά στοιχεία που ήταν εκκωφαντικά. Επισημαίνεται από το Στρασβούργο ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο παρότι επισημαίνει ρητά την αντιφατικότητα των αποδεικτικών στοιχείων που προσκόμισε ο ενάγων, παρ’ όλα αυτά τον θεωρεί αξιόπιστο και αποδέχεται τα γεγονότα που αποδεικνύουν αυτά τα αναξιόπιστα στοιχεία. Το ίδιο Δικαστήριο δεν αιτιολογεί καθόλου και δεν απαντά στις λογικές αιτιάσεις του εναγομένου, το δε Εφετείο απλά έκρινε ότι δεν μπορεί να είναι αντίθετο με τα συμπεράσματα του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Έτσι το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της ΕΣΔΑ και επιδίκασε ποσό 10.000 Ευρώ για ηθική βλάβη και 11.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες.