Ο δικαστής οφείλει να απέχει όταν αμφισβητείται νομίμως η αμεροληψία του. Παραβίαση της δίκαιης δίκης όταν ο δικαστής που καταδίκασε τον κατηγορούμενο ήταν εχθρός της μητέρας του!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Škrlj κατά Κροατίας της 11.07.2019 (αριθ. προσφ. 32953/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Δικαστής που είχε εμπάθεια με τη μητέρα του κατηγορουμένου εκδίκασε την υπόθεσή του και τον καταδίκασε. Έλλειψη αμεροληψίας δικαστή και δίκαιη δίκη.
Η τροχαία «έγραψε» τον προσφεύγοντα για δύο τροχαίες παραβιάσεις και αυτός υπέβαλε ενστάσεις κατά των Κλήσεων. Στο Πταισματοδικείο που εκδίκαζε τις ενστάσεις του, συμμετείχε δικαστής ο οποίος είχε προσωπικές διαφορές με την μητέρα του προσφεύγοντος και απείχε ήδη σε προηγούμενη δίκη με τον ίδιο κατηγορούμενο. Στην υπό κρίση υπόθεση όμως ο δικαστής αυτός αρνήθηκε να απέχει από την δίκη και καταδίκασε τον προσφεύγοντα.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπάρχει παραβίαση της δίκαιης δίκης, γιατί κάθε δικαστής για τον οποίο υπάρχει νόμιμος λόγος να αμφισβητείται η αμεροληψία του, πρέπει να απέχει, συνεπώς η μη εξαίρεση του Δικαστή που είχε προσωπική εμπάθεια με την μητέρα του προσφεύγοντος δεν εξασφάλισε τις προϋποθέσεις της δίκαιης δίκης στον προσφεύγοντα.
ΣΧΟΛΙΟ – ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
Σημαντική η κρίση του Δικαστηρίου του Στρασβούργου ότι κάθε δικαστής πρέπει να απέχει από την εκδίκαση υπόθεσης όταν εγείρονται νόμιμοι λόγοι αμφισβήτησης της αμεροληψίας του!
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6&1
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Matko Škrlj είναι Κροάτης υπήκοος που γεννήθηκε το 1991 και ζει στη Ριέκα (Κροατία). Η υπόθεση αφορούσε την καταγγελία του ότι ο δικαστής που του είχε επιβάλει πρόστιμο σε πταισματική παράβαση δεν ήταν αμερόληπτος.
Τον Φεβρουάριο του 2012 ο προσφεύγων έλαβε αστυνομική κλήση για δύο τροχαίες παραβάσεις. Η μία αφορούσε ότι δεν χορήγησε προτεραιότητα ως οδηγός αυτοκινήτου σε πεζό σε διασταύρωση πεζών και η δεύτερη γιατί δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας.
Αμφισβήτησε τις κλήσεις ενώπιον του δικαστηρίου του Pazin, όπου ο δικαστής B.L.V. διέταξε τη διενέργεια διαδικασίας για πταισματικές παραβάσεις. Ο προσφεύγων ανέφερε ότι ο δικηγόρος του είχε στείλει φαξ στα τέλη Ιουνίου στο δικαστήριο για να ζητήσει την εξαίρεση του δικαστή αυτού από την υπόθεση του γιατί είχε συγκρουστεί με τη μητέρα του προσφεύγοντος και προκειμένου να εξαλειφθούν τυχόν αμφιβολίες σχετικά με την αμεροληψία του θα έπρεπε να απέχει την υπόθεση. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι το δικαστήριο δεν είχε λάβει ένα τέτοιο φαξ.
Ο δικαστής B.L.V. εκδίκασε την υπόθεση και καταδίκασε τον προσφεύγοντα, ενώ ούτε αυτός ούτε ο δικηγόρος του δεν παραστάθηκαν στην ακροαματική διαδικασία. Του επιβλήθηκε πρόστιμο περίπου 130 ευρώ. Ο προσφεύγων άσκησε προσφυγή ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, δηλώνοντας ότι σε μια άλλη σειρά διαδικασιών πταισματικών παραβάσεων, ο δικαστής συμφώνησε να απέχει λόγω εχθρότητας μεταξύ του ιδίου και της μητέρας του προσφεύγοντος.
Βασιζόμενος στο άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα ακρόασης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο προσφεύγων παραπονέθηκε ότι δεν είχε δικαστεί από αμερόληπτο δικαστήριο λόγω της συμμετοχής του δικαστή B.LV στη διαδικασία πταισματικής παράβασης εναντίον του.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο παρατηρεί εξ αρχής ότι οι παραβάσεις για τις οποίες έχει καταδικαστεί ο προσφεύγων δεν ανήκουν στις παραδοσιακές κατηγορίες ποινικού δικαίου .
Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ενώ η ανάθεση της δίωξης και της τιμωρίας των αδικημάτων σε διοικητικές αρχές δεν είναι ασυμβίβαστη με τη Σύμβαση, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προσβάλει κάθε απόφαση που έχει εκδοθεί εναντίον του ενώπιον δικαστηρίου σύμφωνα με τις εγγυήσεις που προσφέρει το άρθρο 6.
Το Δικαστήριο σημειώνει ότι ο δικαστής B.L.V., ο οποίος δίκασε την παράβαση του προσφεύγοντα ενώπιον πρωτοβάθμιου δικαστηρίου είχε συμφωνήσει, μόνο μερικές ημέρες νωρίτερα, να εξαιρεθεί από μια άλλη υπόθεση κατά του προσφεύγοντος, για τον ίδιο λόγο που σχετίζεται με την αμεροληψία του.
Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, αυτό δημιουργούσε μια κατάσταση ικανή να εγείρει εύλογες αμφιβολίες ως προς την αμεροληψία του δικαστή, αμφιβολίες που δεν ήταν χωρίς αντικειμενική αιτιολόγηση και ήταν επίσης ικανές να θέσουν ένα ζήτημα στο πλαίσιο της υποκειμενικής δοκιμασίας, αποκαλύπτοντας την προσωπική προκατάληψη που προκλήθηκε από την εχθρότητα του δικαστή απέναντι στη μητέρα του προσφεύγοντος.
Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι κάθε δικαστής σε σχέση με τον οποίο υπάρχει νόμιμος λόγος να αμφισβητείται η αμεροληψία του, πρέπει να απέχει.
Επιπλέον, το Δικαστήριο δεν αποδέχεται το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι ο δικαστής B.L.V. δεν είχε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία και ως εκ τούτου η αμεροληψία του δεν είχε καμία σχέση με την εκδίκαση της υπόθεσης.
Τέλος, εν προκειμένω, μολονότι το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε την εξουσία να ακυρώσει τη σχετική απόφαση με το επιχείρημα ότι ο δικαστής δεν ήταν αμερόληπτος, αρνήθηκε να το πράξει και επιβεβαίωσε την αμφισβητούμενη απόφαση. Ως εκ τούτου, δεν θεραπεύτηκε εν λόγω αποτυχία.
Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο απορρίπτει την αντίρρηση της κυβέρνησης ότι δεν έχουν εξαντληθεί τα ένδικα μέσα και διαπιστώνει ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης όσον αφορά την απαίτηση μίας αμερόληπτης δικαστικής διαδικασίας.
Ο προσφεύγων δεν υπέβαλε αξίωση για ηθική βλάβη (επιμέλεια echrcaselaw.com).
