Robert Spano – Ο πιο νέος Πρόεδρος του ΕΔΔΑ μπροστά σε νέες προκλήσεις
Την Δευτέρα 20 Απριλίου εξελέγη ο κ. Robert Spano στο αξίωμα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η θητεία του ξεκινά στις 18 Μαΐου 2020 και λήγει την 1η Νοεμβρίου 2022. Αντικαθιστά τον Έλληνα δικαστή κ. Λίνο – Αλέξανδρο Σισιλιάνο – μετά από μια επιτυχημένη θητεία – στην Προεδρία του Δικαστηρίου.
Ο νέος Πρόεδρος είναι 48 ετών, Ισλανδός με ιταλική καταγωγή. Είναι ο νεότερος Πρόεδρος του Δικαστηρίου του Στρασβούργου από την έναρξη της λειτουργίας του.
Ο κ. Spano είναι πολυγραφότατος, έχοντας δημοσιεύσει σημαντικές νομικές μελέτες και έχει γίνει πολύ γνωστός για την εισαγωγή της έννοιας της «εποχής της επικουρικότητας» με την οποία περιγράφει τη νεότερη φάση της εξέλιξης του Δικαστηρίου.
Η εκλογή του (ουσιαστικά για τα 2,5 επόμενα χρόνια) παγιοποιεί την νέα τάση του Δικαστηρίου για βραχυχρόνια θητεία του Προέδρου του ΕΔΔΑ σε αντίθεση με το παρελθόν.
Ο νέος Πρόεδρος έχει επιτελέσει ένα σημαντικό δικαστικό έργο και είναι ένας άνθρωπος που προβληματίζεται συχνά μέσα από διαλέξεις και άρθρα για το μέλλον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Επίσης έχει διαφοροποιηθεί με αποκλίνουσες και διαφορετικές μειοψηφικές απόψεις σε αρκετές αποφάσεις του Δικαστηρίου, εκδηλώνοντας αυτονομία σκέψης και τολμηρότητα ιδίως σε θέματα που αφορούν την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή και την ελευθερία της έκφρασης.
Επισημαίνεται η τολμηρή υπεράσπιση του έργου του Δικαστηρίου του Στρασβούργου απέναντι στην επιθετική και εχθρική άποψη του Βρεττανού Λόρδου Sumption, ο οποίος έχει επιτεθεί κατά της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ως παρεμβατική στις εθνικές πολιτικές επιλογές. Ο κ. Spano εξέφρασε την άποψη ότι σε μια δημοκρατική κοινωνία, η συνάντηση του δικαίου και της πολιτικής δεν είναι απαραίτητα εχθρική. Έγραψε ότι «..μαζί δίκαιο και πολιτική πρέπει να επιδιώκουν να συνεργάζονται μαζί για τη δημιουργία σταθερότητας και μιας ανθρώπινης κοινωνίας που σέβεται τα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το καθένα έχει το δικό του ρόλο και ο ρόλος του ενός ενισχύει τον ρόλο του άλλου. Εν ολίγοις, το ένα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς το άλλο».
Ο νέος Πρόεδρος αναλαμβάνει σε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Χιλιάδες υποθέσεις εκκρεμούν στο ΕΔΔΑ και η περίοδος είναι εξαιρετικά δύσκολη λόγω κορωνοϊού, που έχει επηρεάσει τα πάντα και βεβαίως και τη λειτουργία του Δικαστηρίου.
Η περίοδος αυτή είναι πολλαπλά κρίσιμη με την άνοδο πολιτικών με τάσεις εθνικισμού, λαϊκισμού και εσωτερικισμού, με την πανευρωπαϊκή εμφάνιση έκτακτων νομοθετικών μέτρων για την αντιμετώπιση του ιού, που αρχικά φαίνονται εύλογα αλλά αν περάσουν τον αναγκαίο χρόνο θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες.
Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είναι πιο αναγκαίο από ποτέ για να διαφυλάξει και διασφαλίσει τα θεμελιώδη δικαιώματα των ευρωπαίων πολιτών.
Ο νέος Πρόεδρος έχει όλα τα εχέγγυα για να ωθήσει το ΕΔΔΑ στην εκπλήρωση του θεσμικού του ρόλου. Στο να προασπίσει δηλαδή και να αναπτύξει τα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες. Αυτή είναι και η υποχρέωσή του.
Καλή του επιτυχία!
