Οι μάρτυρες στο ακροατήριο κρατούν το «κλειδί» της δίκαιης δίκης

ΑΠΟΦΑΣΗ:

Lazu κατά Δημοκρατίας της Μολδαβίας της 05.07.2016 (αριθ. προσφ. 46182/08)
βλ. εδώ

 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Ανάγνωση μαρτυρικών καταθέσεων στο Εφετείο. Η μη κλήτευση και η μη προφορική εξέταση  των μαρτύρων κατηγορίας στο Εφετείο, όταν αυτοί αποτελούν το μοναδικό αποδεικτικό μέσο παραβιάζει το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη του κατηγορουμένου. Το Στρασβούργο εκτίμησε ότι το Δικαστήριο που έχει την ευθύνη για τον καθορισμό της ενοχής ή της αθωότητας του κατηγορουμένου θα έπρεπε, κατ’ αρχήν, να είναι σε θέση να εξετάσει τους μάρτυρες προσωπικά και να αξιολογήσει την αξιοπιστία τους. Η αξιολόγηση της αξιοπιστίας του μάρτυρα είναι ένα πολύπλοκο έργο, που συνήθως δεν μπορεί να επιτευχθεί με μια απλή ανάγνωση των καταθέσεών του.

ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:

Τα δικαστήρια ουσίας οφείλουν να εξετάζουν τους  μάρτυρες που είναι σημαντικοί για την τεκμηρίωση της απόφασης δια ζώσης και να μην γίνεται ανάγνωση των καταθέσεών τους. Οι μάρτυρες πρέπει να αξιολογούνται για την αξιοπιστία τους  προσωπικά από το δικαστήριο που την κρίνει.

ΔΙΑΤΑΞΗ:

Άρθρο 6§ 1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) της ΕΣΔΑ.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:

Ο προσφεύγων, Anatolie Lazu, είναι Μολδαβός υπήκοος. Η προσφυγή του αφορούσε την καταγγελία ότι η ποινική διαδικασία εναντίον του ήταν μη δίκαιη.

Τον Αύγουστο του 2005 ο προσφεύγων, εργαζόμενος ως οδηγός θωρακισμένου τραπεζικού οχήματος, προσπάθησε να προσπεράσει ένα παράνομα σταθμευμένο λεωφορείο. Κατά την διάρκεια προσπεράσματος του λεωφορείου, αυτό σταμάτησε απότομα για να μην συγκρουστεί με το θωρακισμένο όχημα, με αποτέλεσμα ένας επιβάτης του λεωφορείου να πέσει από την θέση του και να τραυματιστεί.

Διεξήχθη ποινική έρευνα και ελήφθησαν καταθέσεις από τον προσφεύγοντα, το θύμα, τον οδηγό του λεωφορείου και τους επιβάτες τόσο του θωρακισμένου οχήματος όσο και του λεωφορείου. Τον Οκτώβριο του 2005, ο οδηγός του λεωφορείου κατηγορήθηκε για παραβίαση του Κ.Ο.Κ. Η διαδικασία αυτή στη συνέχεια διακόπηκε λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων. Ο κ. Lazu αργότερα κατηγορήθηκε για παραβίαση Κ.Ο.Κ. και για σωματική βλάβη εξ αμελείας επιβάτη του λεωφορείου. Αθωώθηκε τον Μάρτιο του 2006 εξαιτίας της αδυναμίας της κατηγορούσας αρχής να παράσχει αξιόπιστες αποδείξεις. Τον Οκτώβριο του 2007, μετά από έφεση το Εφετείο καταδίκασε τον κ. Lazu, χωρίς να κληθούν όμως και να εξεταστούν οι μάρτυρες που είχαν εξεταστεί στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, και στους οποίους το δευτεροβάθμιο δικαστήριο στήριξε την κρίση του περί ενοχής του. Ο προσφεύγων καταδικάστηκε να καταβάλει ένα διοικητικό πρόστιμο και αποζημίωση στο θύμα. Τον Φεβρουάριο του 2008, η αναίρεση του κ. Lazu απορρίφθηκε ως απαράδεκτη από το Ανώτατο Δικαστήριο.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Στρασβούργο έκρινε ότι το κύριο αποδεικτικό στοιχείο κατά του προσφεύγοντος ήταν οι καταθέσεις των μαρτύρων που ανέφεραν την κίνηση του οχήματός του και το πως ο οδηγός του λεωφορείου σταμάτησε απότομα. Δεν υπήρχε κανένα άλλο αποδεικτικό στοιχείο που θα μπορούσε να οδηγήσει από μόνο του στη καταδίκη του προσφεύγοντος. Ως εκ τούτου, οι μαρτυρικές καταθέσεις και το βάρος τους είχαν αποφασιστική επιρροή στην επίλυση της διαφοράς. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο αθώωσε τον προσφεύγοντα, διότι δεν εμπιστεύθηκε τους μάρτυρες κατηγορίας εναντίον του κατηγορουμένου, αφού τους άκουσε αυτοπροσώπως. Σε εκ νέου εξέταση της υπόθεσης, το Εφετείο του Κισινάου, διαφώνησε με το πρωτόδικο δικαστήριο ως προς την αξιοπιστία των καταθέσεων των μαρτύρων, χωρίς ποτέ όμως να ακούσει το ίδιο τους μάρτυρες. Ως αποτέλεσμα, καταδίκασε τον προσφεύγοντα.

Κατά το ΕΔΔΑ, το Εφετείο του Κισινάου αναφέρθηκε σε μια περίληψη των μαρτυρικών καταθέσεων, χωρίς να αιτιολογήσει τις αποκλίσεις και αντιφάσεις μεταξύ των μαρτυρικών καταθέσεων. Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τι διακυβεύεται για τον προσφεύγοντα, το Στρασβούργο εκτίμησε ότι το Δικαστήριο που έχει την ευθύνη για τον καθορισμό της ενοχής ή της αθωότητας του κατηγορουμένου θα έπρεπε, κατ’ αρχήν, να είναι σε θέση να εξετάσει τους μάρτυρες προσωπικά και να αξιολογήσει την αξιοπιστία τους. Η αξιολόγηση της αξιοπιστίας του μάρτυρα είναι ένα πολύπλοκο έργο, που συνήθως δεν μπορεί να επιτευχθεί με μια απλή ανάγνωση των καταθέσεών του.

Το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Μολδαβία για παραβίαση της δίκαιης δίκης (άρθρου 6 § 1 της ΕΣΔΑ) και επιδίκασε στον προσφεύγοντα για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής του βλάβης το ποσό των 2.000 ευρώ και 300 ευρώ για δικαστικά έξοδα.


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες