Μη εκτέλεση απόφασης για χορήγηση στη μητέρα της επιμέλειας των παιδιών της μέχρι την ενηλικίωσή τους! Η αδράνεια του κράτους παραβίασε την οικογενειακή ζωή

ΑΠΟΦΑΣΗ

Milovanović κατά Σερβίας της  08.10.2019  (αρ.προσφ.  56065/10)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Επιμέλεια παιδιών. Μη εκτέλεση απόφασης και ευθύνες του κράτους. Παραβίαση της οικογενειακής ζωής. Παραβίαση της δίκαιης δίκης η μη εύλογη διάρκεια της δίκης στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Τα εθνικά δικαστήρια επιδίκασαν αμετάκλητα  την αποκλειστική επιμέλεια των δύο ανηλίκων παιδιών στην προσφεύγουσα μητέρα,  τα οποία είχε πάρει με βία ο πατέρας τους. Η απόφαση ουδέποτε εκτελέστηκε λόγω αδράνειας του κράτους και του Δικαστηρίου της εκτέλεσης, η δε προσφυγή της προσφεύγουσας ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου εκδικάστηκε μετά από σχεδόν 3,5 έτη. Η προσφεύγουσα απώλεσε στην πράξη  το δικαίωμα επιμέλειας αφού η απόφαση δεν εκτελέστηκε μέχρι την ενηλικίωση των παιδιών.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι το άρθρο 6 § 1 επιβάλλει στα συμβαλλόμενα κράτη την υποχρέωση να οργανώνουν το δικαστικό τους σύστημα κατά τρόπο ώστε τα δικαστήρια τους, να μπορούν να ανταποκρίνονται σε όλες τις απαιτήσεις της δίκαιης δίκης, ο ρόλος δε αυτός καθιστά επίσης ιδιαίτερα απαραίτητο ένα Συνταγματικό Δικαστήριο να λάβει υπόψη τη  φύση μιας υπόθεσης και την σημασία της από κοινωνικής άποψης, όπως η επιμέλεια των παιδιών. Επίσης  έκρινε ότι το κράτος βάσει της ΕΣΔΑ και της εσωτερικής νομοθεσίας του,  οφείλει να συνδράμει στην εκτέλεση απόφασης επιμέλειας, συνεπώς η  αδράνεια του, παραβίασε το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή της προσφεύγουσας.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 6 παρ. 1,

Άρθρο 8

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Η προσφεύγουσα, Mirjana Milovanović, είναι υπήκοος της Σερβίας η οποία γεννήθηκε το 1964 και ζει στο Βελιγράδι.

Η υπόθεση αφορούσε την αδυναμία της να λάβει την επιμέλεια των παιδιών της παρά τις δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν το 2003 υπέρ της.

Η προσφεύγουσα χώρισε από τον σύντροφό της το 2001, παίρνοντας τα παιδιά μαζί της. Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2002, ο πρώην σύζυγός της πήρε με τη βία  τα παιδιά. Από εκείνη τη στιγμή μέχρι τον Οκτώβριο του 2009 η προσφεύγουσα δεν είχε τακτική επικοινωνία με τα παιδιά της λόγω σκόπιμης παρεμπόδισης από τον πρώην σύντροφο της, με αποτέλεσμα την αποξένωση των παιδιών από αυτήν.

Τα εθνικά δικαστήρια επιδίκασαν προσωρινή αποκλειστική επιμέλεια στην προσφεύγουσα μητέρα  το Φεβρουάριο του 2003 και την παραλαβή των παιδιών εντός 24 ωρών και στη συνέχεια έκαναν δεκτή την τακτική αγωγή της  για αποκλειστική επιμέλεια τον Οκτώβριο του 2005 καθώς και απαγόρευση επικοινωνίας μεταξύ του πρώην συντρόφου και των παιδιών για τρεις μήνες ώστε να συνδεθούν εκ νέου συναισθηματικά μαζί της. Η αποφαση δεν εκτελέστηκε ποτέ. Με τα χρόνια η προσφεύγουσα είχε σποραδική επαφή με τα παιδιά, τα οποία τελικά δήλωσαν ότι προτιμούσαν να μένουν μαζί με τον πατέρα τους και να συναντώνται τακτικά με την προσφεύγουσα. Εν τω μεταξύ, τα παιδιά έγιναν 18 ετών.

Μετά από προσφυγή της προσφεύγουσας τον Φεβρουάριο του 2009, το Συνταγματικό Δικαστήριο τον Μάιο του 2012 διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος της προσφεύγουσας σε δίκαιη δίκη όσον αφορά τη διάρκεια της διαδικασίας εκτέλεσης για την απόφαση επιμέλειας τον Οκτώβριο του 2005.

Η προσφεύγουσα παραπονέθηκε ότι οι αρχές της Σερβίας δεν έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για την επιβολή των αποφάσεων περί επιμέλειας των παιδιών που είχαν εκδοθεί υπέρ της, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να στερηθεί την επικοινωνία με τα παιδιά της και από το 2002 να μην μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικά τα δικαιώματα επιμέλειας και γονικής μέριμνας. Βασιζόμενη στο άρθρο 6 παρ. 1 (δικαίωμα εκδίκασης σε εύλογο χρονικό διάστημα), η προσφεύγουσα διαμαρτυρήθηκε επίσης για τη διάρκεια της διαδικασίας ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 8

Η προσφεύγουσα διαμαρτυρήθηκε επίσης βάσει πολυάριθμων άρθρων της Σύμβασης σχετικά με τη μη εκτέλεση των αποφάσεων που αφορούν την επιμέλεια των τέκνων και εκδόθηκαν υπέρ της. Ισχυρίστηκε ότι, λόγω της αποτυχίας των κρατικών αρχών να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την εκτέλεση των αποφάσεων, είχε στερηθεί  την επαφή με τα παιδιά της και αποκλείστηκε από την άσκηση των δικαιωμάτων της επιμέλειας και των γονικών δικαιωμάτων από το 2002.

Το Δικαστήριο θεωρεί αδιαμφισβήτητο ότι οι δεσμοί μεταξύ της προσφεύγουσας και των τέκνων της εμπίπτουν στο πεδίο της «οικογενειακής ζωής» κατά την έννοια του άρθρου 8 της Συμβάσεως.

Το δικαστήριο εκτέλεσης, έχοντας εγκρίνει τη σχετική απόφαση, ήταν υποχρεωμένο να ενεργήσει αυτεπαγγέλτως και με εξαιρετική επιμέλεια, σύμφωνα τόσο με τη Σύμβαση όσο και με τον σχετικό εσωτερικό νόμο. Το έργο των εγχώριων δικαστηρίων καθίσταται δυσκολότερο από την καταστροφική συμπεριφορά του εναγόμενου  να παρεμποδίζει την επαφή μεταξύ της προσφεύγουσας και των παιδιών. Το Δικαστήριο  έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι διαφορές επιμέλειας και επαφής είναι από τη φύση τους εξαιρετικά ευαίσθητες για όλους τους εμπλεκόμενους και δεν είναι απαραιτήτως εύκολο για τις εγχώριες αρχές να εξασφαλίσουν την εκτέλεση δικαστικής απόφασης όταν η συμπεριφορά των γονέων δεν είναι εποικοδομητική.

Ωστόσο, η έλλειψη πρόθεσης συνεργασίας από έναν γονέα μάλλον επιβάλλει στις αρχές την υποχρέωση να λάβουν μέτρα που θα συμβιβάζουν τα αντιφατικά συμφέροντα των μερών, έχοντας κατά νου τα πρωταρχικά συμφέροντα των παιδιών να έρχονται σε επαφή με τους δύο γονείς και να είναι υπό την επιμέλεια του γονέα στον οποίο επιδικάστηκε η επιμέλεια.

Το Δικαστήριο παρατηρεί ότι δεν έχουν ληφθεί εν τω μεταξύ διαδικαστικά μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας εκτέλεσης και ότι δεν έγινε καμία προσπάθεια να εντοπιστεί ο εναγόμενος και να χρησιμοποιηθεί ένα πιο καταναγκαστικό μέτρο παρά την σαφώς μη συνεργάσιμη στάση του ή να δημιουργηθεί επικοινωνία με τον ίδιο ή τα παιδιά προκειμένου να προσφερθούν συμβουλές, διαμεσολάβηση και προετοιμασία για τη μεταφορά της επιμέλειας με επαρκή μέσα.

Η κυβέρνηση δεν παρέσχε εξήγηση για καμία από αυτές τις περιόδους αδράνειας. Το Δικαστήριο σημειώνει, ωστόσο, ότι ο εισαγγελέας κατηγορούσε τον εναγόμενο με απαγωγή παιδιών στις 27 Μαΐου 2005.

Δεν ελήφθησαν, ούτε καν θεωρήθηκαν, από τις αρχές, μέτρα για την παροχή ειδικής βοήθειας στα παιδιά κατά τη διάρκεια σειράς κινητοποιήσεων και την ενθάρρυνσή τους να συναντήσουν της προσφεύγουσα, η οποία  θα μπορούσε να τους προετοίμαζε για την αποκατάσταση της επαφής και ιδιαίτερα στις περιπτώσεις επιμέλειας τέκνων  υπό αυτές τις συνθήκες.

Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω παρατηρήσεις, το Δικαστήριο  διαπιστώνει πολλές αδυναμίες του υπεύθυνου κράτους να καταβάλει επαρκείς και αποτελεσματικές προσπάθειες, όπως για παράδειγμα να λάβουν μέτρα καταναγκασμού εάν είναι αναγκαίο, ή αδυναμία επιβολής εκείνων που είχαν ήδη επιβληθεί για να ανταποκριθούν επαρκώς στην άρνηση συμμόρφωσης του πατέρα στις δικαστικές αποφάσεις και τις αποφάσεις των κοινωνικών υπηρεσιών. Ο ηττών διάδικος  στην πραγματικότητα χρησιμοποίησε το δικαστικό σύστημα και τις  προαναφερθείσες καθυστερήσεις προς όφελός του έως ότου η πραγματική κατάσταση μεταβληθεί επαρκώς από το πέρασμα του χρόνου, ώστε να καταστεί δυνατή η αντιστροφή των δικαιωμάτων επιμέλειας της προσφεύγουσας μέσω χωριστής σειράς δικαστικών διαδικασιών ή για να αποφασίσουν τα ίδια τα παιδιά που έχουν υποστεί χειραγώγηση.

Λαμβανομένων υπόψη των γεγονότων της υπόθεσης, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου, του υπέρτατου συμφέροντος των παιδιών, των κριτηρίων που καθορίζονται στη δική του νομολογία και των ισχυρισμών των διαδίκων, το Δικαστήριο θεωρεί εν κατακλείδι ότι, παρά το γεγονός του περιθωρίου εκτίμησης του υπεύθυνου Κράτους, η μη εκτέλεση των δικαιωμάτων επιμέλειας της προσφεύγουσας, όπως αυτή αναγνωρίστηκε με την προσωρινή διαταγή και την αμετάκλητη απόφαση, συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματός της σεβασμού της οικογενειακής ζωής της, όπως εγγυάται το άρθρο 8 της Σύμβασης.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση της οικογενειακής ζωής (άρθρο 8 ΕΣΔΑ)

Άρθρο 6 &1

Ο προσφεύγων  παραπονέθηκε ότι η διάρκεια της διαδικασίας ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου είχε υπερβεί την απαίτηση «εύλογης διάρκειας» του άρθρου 6 της Σύμβασης.

Το Δικαστήριο σημειώνει ότι η διαδικασία, η οποία ξεκίνησε στις 26 Φεβρουαρίου 2009, ημερομηνία κατά την οποία η προσφεύγουσα προσέφυγε ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου και έληξε στις 5 Ιουλίου 2012, ημερομηνία κατά την οποία της κοινοποιήθηκε η απόφασή της της 23ης Μαΐου 2012, διήρκεσε σχεδόν 3 έτη και 5 μήνες.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι ούτε η πολυπλοκότητα της υπόθεσης ούτε η συμπεριφορά της προσφεύγουσας εξηγεί τη διάρκεια της διαδικασίας. Η υπόθεση του προσφεύγοντος δεν είχε τερματιστεί νωρίτερα λόγω της πληθώρας προσφυγών ενώπιον  του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο έχει επανειλημμένα κρίνει ότι το άρθρο 6 § 1 επιβάλλει στα συμβαλλόμενα κράτη την υποχρέωση να οργανώνουν το δικαστικό τους σύστημα κατά τρόπο ώστε τα δικαστήρια τους να μπορούν να ανταποκρίνονται σε κάθε μία από τις απαιτήσεις του, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης εκδίκασης των υποθέσεων εντός εύλογου χρόνου. Αν και αυτή η υποχρέωση δεν μπορεί να ερμηνευθεί κατά τον ίδιο τρόπο για ένα συνταγματικό δικαστήριο με το ρόλο του ως θεματοφύλακα του Συντάγματος, όπως για ένα τακτικό δικαστήριο, ο ρόλος αυτός καθιστά επίσης ιδιαίτερα επιτακτικό ένα Συνταγματικό Δικαστήριο να λάβει μερικές φορές υπόψη άλλες προτεραιότητες εκτός από την απλή χρονολογική σειρά με την οποία οι υποθέσεις  εγγράφονται στον κατάλογο, όπως είναι η φύση μιας υπόθεσης και η σημασία της από πολιτική και κοινωνική άποψη.

Επιπλέον, ενώ το γεγονός που  διακυβεύεται για την προσφεύγουσα στη διαδικασία ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου ήταν πολύ σημαντικό, το συνταγματικό δικαστήριο, σύμφωνα με την κυβέρνηση, δεν ήταν σε θέση να υιοθετήσει και να εφαρμόσει οποιαδήποτε πολιτική προτεραιότητας στην αντιμετώπιση συνταγματικών προσφυγών και δεν εξετάστε το ενδεχόμενο να το πράξει συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που σχετίζονται με την επιμέλεια παιδιών. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση δεν υπέβαλε στοιχεία που να δικαιολογούν την παρατεταμένη διάρκεια της διαδικασίας.

Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης.

Δίκαιη ικανοποίηση: Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 5.300 ευρώ για έξοδα και δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες