Καταδίκη συνδικαλιστικού εκπροσώπου σωματείου για άρνηση εγγραφής νέων μελών! Παραβίαση ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι
ΑΠΟΦΑΣΗ
Vlahov κατά Κροατίας της 05.05.2022 ( αρ. προσφ. 31163/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο προσφεύγων Goran Vlahov, είναι Κροάτης υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1959 και ζει στο Šibenik (Κροατία). Στις αρχές του 2007 ο προσφεύγων ήταν εκπρόσωπος του Τμήματος Šibenik του Κροατικού Συνδικάτου Τελωνειακών Υπαλλήλων της Κροατίας («CSH»), το οποίο αριθμούσε τότε περίπου 30 μέλη, με καθαρά εθελοντική συμμετοχή.
Στις αρχές του 2007 ο προσφεύγων απέρριψε τις αιτήσεις 15 υπαλλήλων του Τελωνείου Šibenik. Αιτιολόγησε την απόφαση σε επιστολή που απευθυνόταν στους ενδιαφερόμενους εντός του τελωνείου, εξηγώντας ότι ενεργούσε κατόπιν συμφωνίας με άλλα μέλη του συνδικάτου να μην επεκταθεί η συμμετοχή στο CSH. Ωστόσο, ο Πρόεδρος του CSH, ο οποίος είχε διαφωνίες με τον προσφεύγοντα ως προς τη διακυβέρνηση του συνδικάτου, ενέγραψε τα 15 επίδοξα μέλη. Αργότερα αποφασίστηκε η καθαίρεση του προσφεύγοντος από τη θέση του συνδικαλιστικού εκπροσώπου λόγω της άρνησής του. Τα εθνικά δικαστήρια τον έκριναν ένοχο σύμφωνα με τις αποδιδόμενες κατηγορίες τον Σεπτέμβριο του 2010, κατόπιν μήνυσης του CSH και του επέβαλαν ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών με αναστολή. Επιπλέον, δεν έγινε δεκτό το αίτημά του για εξέταση τριών μαρτύρων υπεράσπισης.
Επικαλούμενος τα άρθρα 11 (ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι) και το άρθρο 6 §§ 1 και 3 περ. δ’ (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη/δικαίωμα εξέτασης μάρτυρα) της ΕΣΔΑ, ο προσφεύγων παραπονέθηκε ότι η καταδίκη του ήταν αυθαίρετη και υπερβολική, υποστηρίζοντας αφενός ότι είχε ενεργήσει προς το συμφέρον των υφιστάμενων μελών της συνδικάτο, το οποίο δεν επιθυμούσε να αυξήσει τα μέλη εκείνη την εποχή και αφετέρου ότι η ποινική διαδικασία εναντίον του ήταν άδικη επειδή το αίτημά του να εξετάσει ορισμένους μάρτυρες υπεράσπισης είχε απορριφθεί.
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου διαπίστωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν εξηγήσει, υπό το φως αυτών των αρχών, πώς θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ο προσφεύγων είχε ενεργήσει με καταχρηστικό τρόπο όταν αρνήθηκε τις εγγραφές νέων μελών. Ειδικότερα, οι αποφάσεις στερούνταν επαρκούς αιτιολογίας και δεν είχαν δώσει απάντηση στο επιχείρημα του προσφεύγοντος ότι είχε το δικαίωμα ως συνδικαλιστικός εκπρόσωπος να προβεί σε ενέργειες για την προστασία των συμφερόντων των υπαρχόντων μελών, τα οποία δεν επιθυμούσαν να παρατείνουν την ιδιότητα μέλους εκείνη τη στιγμή, και απορρίπτοντας ως μη σχετική την αίτησή του να εξετάσει μάρτυρες σε μια κατ’ αντιμωλία διαδικασία.
Κατά το ΕΔΔΑ η παρέμβαση δεν ήταν απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία και ως εκ τούτου έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 11 της Σύμβασης και επιδίκασε στον προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 6 παρ. 1 και 3
Άρθρο 11
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Goran Vlahov, είναι Κροάτης υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1959 και ζει στο Šibenik (Κροατία).
Στις αρχές του 2007 ο προσφεύγων ήταν εκπρόσωπος του Τμήματος Šibenik του Κροατικού Συνδικάτου Τελωνειακών Υπαλλήλων της Κροατίας («CSH»). Το CSH ήταν ένα από τα δύο συνδικάτα που λειτουργούσαν εντός του τελωνείου του Šibenik και ήταν μια σχετικά μικρή οργάνωση με περίπου 30 μέλη εκείνη την εποχή, με καθαρά εθελοντική συμμετοχή.
Μεταξύ 3 Ιανουαρίου και 16 Φεβρουαρίου 2007 ο προσφεύγων απέρριψε τις αιτήσεις 15 υπαλλήλων του Τελωνείου Šibenik. Αιτιολόγησε την απόφαση σε επιστολή που απευθυνόταν στους ενδιαφερόμενους εντός του τελωνείου, εξηγώντας ότι ενεργούσε κατόπιν συμφωνίας με άλλα μέλη του συνδικάτου να μην επεκταθεί η συμμετοχή στο CSH.
Ταυτόχρονα, όμως, ο πρόεδρος του CSH, ο οποίος είχε διαφωνίες με τον προσφεύγοντα ως προς τη διακυβέρνηση του συνδικάτου, ενέγραψε τα 15 επίδοξα μέλη. Σε μια έκτακτη γενική συνέλευση του Μαρτίου συζητήθηκε η άρνηση του προσφεύγοντος να δεχθεί τα 15 μέλη και εκδόθηκε απόφαση για καθαίρεσή του από τη θέση του συνδικαλιστικού εκπροσώπου.
Στη συνέχεια, το CSH υπέβαλε μήνυση κατά του προσφεύγοντος βάσει του άρθρου 109 του Ποινικού Κώδικα με την κατηγορία ότι εμπόδισε 15 επίδοξα μέλη να ενταχθούν στο συνδικάτο. Το Δημοτικό Δικαστήριο τον έκρινε ένοχο σύμφωνα με τις αποδιδόμενες κατηγορίες τον Σεπτέμβριο του 2010 και του επέβαλε ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών με αναστολή. Το δικαστήριο διαπίστωσε συγκεκριμένα ότι ο προσφεύγων είχε ενεργήσει αντίθετα με το Σύνταγμα, το σχετικό εσωτερικό δίκαιο και το καταστατικό του CSH. Απέρριψε επίσης ως μη σχετικό το αίτημά του για ανάκριση τριών μαρτύρων.
Αυτό το σκεπτικό επικυρώθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο τον Δεκέμβριο του 2010 και από το Συνταγματικό Δικαστήριο τον Οκτώβριο του 2012.
Επικαλούμενος τα άρθρα 11 (ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι) και το άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη/δικαίωμα εξέτασης μάρτυρα) της ΕΣΔΑ, ο προσφεύγων παραπονέθηκε ότι η καταδίκη του ήταν αυθαίρετη και υπερβολική, υποστηρίζοντας αφενός ότι είχε ενεργήσει προς το συμφέρον των υφιστάμενων μελών της συνδικάτο, το οποίο δεν επιθυμούσε να αυξήσει τα μέλη εκείνη την εποχή και αφετέρου ότι η ποινική διαδικασία εναντίον του ήταν άδικη επειδή το αίτημά του να εξετάσει ορισμένους μάρτυρες υπεράσπισης είχε απορριφθεί.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 11
Πρώτον, το Δικαστήριο έκρινε ότι η καταδίκη του προσφεύγοντος ισοδυναμούσε με παρέμβαση στο δικαίωμα των συνδικαλιστικών οργανώσεων – ως σωματείων που σχηματίζονται από ιδιώτες – να ελέγχουν τα μέλη τους, όπως εγγυάται το άρθρο 11 της Σύμβασης.
Επιπλέον, το ΕΔΔΑ δέχθηκε ότι η παρέμβαση προβλεπόταν από το νόμο, συγκεκριμένα από το άρθρο 109 του Ποινικού Κώδικα, και ότι είχε ως στόχο την προστασία του δικαιώματος των επίδοξων μελών του συνδικάτου να ασκούν την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι.
Διαπίστωσε, ωστόσο, ότι οι αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων δεν είχαν επαρκή αιτιολογία. Οι αποφάσεις δεν περιείχαν λεπτομέρειες και δεν είχαν διευκρινίσει, υπό το φως των σχετικών αρχών του άρθρου 11 της Σύμβασης, σχετικά με τη συμμόρφωση του προσφεύγοντος με τους εσωτερικούς κανονισμούς του συνδικάτου και το καταστατικό, σχετικά με το γεγονός ότι ο προσφεύγων είχε τότε το δικαίωμα ως συνδικαλιστικός εκπρόσωπος να λάβει μέτρα για την προστασία των συμφερόντων των μελών του και για την εσωτερική διαφορά στο CSH και τις πιθανές επιπτώσεις.
Επιπλέον, τα δικαστήρια είχαν απορρίψει το αίτημα του προσφεύγοντος να συλλέξει περαιτέρω στοιχεία, χωρίς την έκδοση δεόντως αιτιολογημένης απόφασης.
Εν πάση περιπτώσει, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι τα επίδοξα μέλη δεν είχαν προφανώς υποστεί καμία προφανή δυσκολία καθώς δεν υπήρχε προκαθορισμένη συμφωνία. Επιπλέον, ήταν ελεύθεροι να ενταχθούν στο άλλο συνδικαλιστικό σωματείο ή να κινήσουν νομικές διαδικασίες σχετικά με τις συνθήκες της εργασίας τους.
Ούτε το Δικαστήριο μπόρεσε να εντοπίσει κανένα κίνητρο που να εισάγει διακρίσεις πίσω από τις ενέργειες του προσφεύγοντος. Πράγματι, δεν αποσκοπούσε στην άρνηση της αποδοχής των επίδοξων μελών, αλλά στην καθυστέρηση έκδοσης απόφασης για παράταση της ιδιότητας μέλους του σωματείου μέχρι την προσεχή ετήσια γενική συνέλευση.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η καταγγελθείσα παρέμβαση δεν ήταν απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία και ως εκ τούτου έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 11 της Σύμβασης.
Άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δ)
Δεδομένων των πορισμάτων βάσει του άρθρου 11, το Δικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε ότι δεν χρειαζόταν να εξετάσει την καταγγελία σύμφωνα με το άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δ) της ΕΣΔΑ.
Δίκαιη Ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το ΕΔΔΑ επιδίκασε στον προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 53 ευρώ για έξοδα (επιμέλεια: echrcaselaw.com).
