Ο μακρόχρονος διαχωρισμός του πατέρα από το παιδί λόγω έλλειψης θεσμοθετημένης δυνατότητας επικοινωνίας κατά τη διάρκεια διαζυγίου παραβιάζει το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή

ΑΠΟΦΑΣΗ

Cristian Cătălin Ungureanu κατά Ρουμανίας της 04.09.2018 (αρ. προσφ. 6221/14)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Κατά την διάρκεια των διαδικασιών διαζυγίου η εθνική νομοθεσία δεν χορηγεί το δικαίωμα στον μη έχοντα την επιμέλεια γονέα να επικοινωνεί με το παιδί του. Τα εθνικά δικαστήρια παρότι διαπίστωσαν το πρόβλημα όχι μόνον δεν βρήκαν λύση στο θέμα της επικοινωνίας αλλά καθυστέρησαν τη διαδικασία του διαζυγίου επί 4 χρόνια με αποτέλεσμα ο πατέρας – προσφεύγων να μην μπορεί να δει το παιδί του για σχεδόν 3,5 χρόνια. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι παραβιάστηκε η οικογενειακή ζωή του προσφεύγοντος εξαιτίας της  ανεπαρκούς ποιότητας του εσωτερικού δικαίου και της μακράς διάρκειας της χρονικής περιόδου για έκδοση διαζυγίου έχοντας το εναγόμενο Κράτος αποτύχει στην εκπλήρωση των θετικών του υποχρεώσεων που απορρέουν από το άρθρο 8.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 8

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων Cristian Cătălin Ungurean, είναι Ρουμάνος υπήκοος που γεννήθηκε το 1972 και ζει στην Ploieşti.

Η υπόθεση αφορούσε την άρνηση των εθνικών δικαστηρίων να αποφασίσουν σχετικά με τα δικαιώματα του προσφεύγοντος να επισκέπτεται τον γιο του κατά τη διάρκεια των διαδικασιών διαζυγίου.

Το Σεπτέμβριο του 2012 η σύζυγος του προσφεύγοντος άσκησε αγωγή διαζυγίου και αγωγή για την επιμέλεια του γιου τους, ο οποίος γεννήθηκε το 2006. Η ίδια και το παιδί μετακόμισαν ένα μήνα αργότερα. Τον Νοέμβριο του 2012 ο κ. Ungureanu ζήτησε προσωρινή διαταγή με κύριο αίτημα την αποκλειστική ή από κοινού επιμέλεια του παιδιού και ως επικουρικό  δικαίωμα επικοινωνίας με αυτό κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαζυγίου.

Τα δικαστήρια απέρριψαν το αίτημα για την επιμέλεια και την επικοινωνία, με την αιτιολογία  ότι ο νόμος δεν παρέχει δικαίωμα επικοινωνίας κατά τη διάρκεια έκδοσης διαζυγίου.

Η διαδικασία διαζυγίου ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2016, με αποτέλεσμα το παιδί να μείνει με τη μητέρα του και προσδιορίστηκε δικαίωμα επικοινωνίας για τον προσφεύγοντα πατέρα. Το παιδί μετακόμισε στο σπίτι του προσφεύγοντα τον Φεβρουάριο του 2018, αφού η μητέρα αποφάσισε να μετακομίσει σε άλλη πόλη. Ο προσφεύγων τελικά δεν μπόρεσε εξαιτίας της νομοθεσίας να επικοινωνήσει με το παιδί του από τον Ιούνιο του 2013 έως το Νοέμβριο του 2016.

Βασιζόμενος ιδίως στο άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, ο κ. Ungureanu διαμαρτυρήθηκε ιδιαίτερα για το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να λάβει δικαστική απόφαση σχετικά με το δικαίωμα επικοινωνίας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαζυγίου.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Ενώ τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν πάντοτε απορρίψει ως απαράδεκτα τα αιτήματα σχετικά με τα δικαιώματα επισκέψεως κατά τη διάρκεια έκδοσης διαζυγίου, κανένα στοιχείο του ίδιου του νόμου δεν επέτρεπε στον προσφεύγοντα να αναμένει διαφορετικό αποτέλεσμα. Πράγματι, η διάταξη του εν λόγω νόμου, από την ίδια της τη φύση, μείωσε τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης από το πεδίο εφαρμογής της εξέτασης των εθνικών δικαστηρίων. Υπήρξε σημαντικός παράγοντας στις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων. Το υπόλοιπο επιχείρημα, δηλαδή ότι δεν εμπόδισαν τον προσφεύγοντα να δει το παιδί του, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι αποτελεί αποτελεσματική εξέταση των συμφερόντων του παιδιού, αλλά μάλλον ήταν απλή παρατήρηση της κατάστασης εκείνης της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής.

Επιπλέον, τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν εξετάσει την επισφάλεια της κατάστασης ούτε απάντησαν στο αίτημα του προσφεύγοντος για ένα πιο δομημένο σχέδιο επίσκεψης. Είχαν αφήσει ως εκ τούτου την άσκηση ενός δικαιώματος το οποίο ήταν θεμελιώδες τόσο για τον προσφεύγοντα όσο και για το τέκνο του στη διακριτική ευχέρεια της συζύγου του προσφεύγοντος με την οποία είχε τότε σύγκρουση συμφερόντων.

Επιπλέον, η διαδικασία διαζυγίου διήρκεσε περισσότερο από τέσσερα χρόνια, επηρεάζοντας τον προσφεύγοντα και το παιδί του για περίπου τρία χρόνια και πέντε μήνες. Ενώ το βασικό πρόβλημα έγκειται στην ανεπαρκή ποιότητα του εσωτερικού δικαίου, η διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου οδήγησε το Δικαστήριο να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το εναγόμενο κράτος δεν είχε εκπληρώσει τις θετικές του υποχρεώσεις βάσει του άρθρου 8 (βλέπε Μ και Μ. κατά Κροατίας 10161/13, 3 Σεπτεμβρίου 2015).

Παραβίαση του άρθρου 8

Δίκαιη ικανοποίηση: 8.000 ευρώ (ηθική βλάβη) και 2.380 ευρώ (δικαστικά έξοδα και δαπάνες)(επιμέλεια echrcaselaw.com).