Η μη χορήγηση ειδικής διατροφής ασθενούς κρατουμένου συνιστά εξευτελιστική μεταχείριση και παραβιάζει την ΕΣΔΑ.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ebedin Abi κατά Τουρκίας της 13.03.2018 (αριθμ. προσφ. 10839/09)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Φυλακές και κρατούμενος με προβλήματα διαβήτη. Χορήγηση γευμάτων ασύμβατων με τη διατροφή που του έχει συνταγογραφηθεί από τους γιατρούς. Μη λήψη μέτρων για την ευημερία και την υγεία του. Απορρίπτεται η παρατήρηση της Κυβέρνησης ότι μπορούσε να πληρώσει στο κυλικείο ή να παραγγείλει ειδική διατροφή ο κρατούμενος. Η κατάσταση της υγείας του κρατουμένου δεν πρέπει να επιβάλλει στον ίδιο μεγαλύτερο οικονομικό βάρος από ό,τι βαρύνει τους κρατούμενους που είναι υγιείς. Μια κατάσταση που συνεπαγόταν έξοδα για τον προσφεύγοντα ήταν ασυμβίβαστη με το καθήκον του κράτους να οργανώσει το σύστημα φυλακών του κατά τρόπο που να σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των κρατουμένων, Παραβίαση για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 3
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Ebedin Abi, είναι Τούρκος υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1970. Επί του παρόντος κρατείται στις φυλακές τύπου F στο Kırıkkale (Τουρκία).
Ο κ. Abi πάσχει από διαβήτη τύπου 2 (υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα) και από στεφανιαία νόσο. Βάση αρκετών ιατρικών εκθέσεων, ο κ. Abi ζήτησε από τη διεύθυνση των φυλακών Erzurum, όπου κρατείται από τον Απρίλιο του 2008 έως τον Μάρτιο του 2009, να λαμβάνει γεύματα κατάλληλα και συμβατά με τη διατροφή που του έχει συνταγογραφηθεί από τους γιατρούς, η οποία περιλάμβανε υψηλή πρόσληψη πουλερικών και λαχανικών και χαμηλή πρόσληψη βοδινού και κορεσμένων λιπαρών. Όταν η διεύθυνση αρνήθηκε το αίτημά του, προσέφυγε στα εθνικά Δικαστήρια. Τον Ιανουάριο του 2009, η αίτησή του απορρίφθηκε με τελική απόφαση του Assize Court, με την αιτιολογία το ημερήσιο χρηματικό ποσό για κάθε κρατούμενο ήταν ανεπαρκές για να επιτρέψει περισσότερο από ένα είδος γεύματος και ότι ο κ. Abi λάμβανε γεύματα χωρίς λίπη, αλάτι και μπαχαρικά.
Σύμφωνα με τα μενού που δημοσιεύθηκαν για τις εβδομάδες ξεκινώντας στις 24 Φεβρουαρίου 2009 και 3 Μαρτίου 2009, τα γεύματα που δίδονταν βασίζονταν κυρίως στο βόειο κρέας, στα τηγανητά τρόφιμα και στους υδατάνθρακες. Έτρωγαν πουλερικά μία φορά τη εβδομάδα και υπήρχαν λίγα φρέσκα λαχανικά στο μενού.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης)
Πρώτον, το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι αρχές παρέλειψαν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της υγείας του κ. Abi.
Λαμβάνοντας υπόψη την ημερήσια αποζημίωση που λάμβανε ανά φυλακισμένο, η διοίκηση των φυλακών δεν μπόρεσε πράγματι να παράσχει γεύματα που να ανταποκρίνονται στις ειδικές διατροφικές απαιτήσεις των κρατουμένων που αντιμετώπιζαν προβλήματα υγείας, παρά την ύπαρξη σχετικών ιατρικών συνταγών. Σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανόνες, οι κρατούμενοι με προβλήματα υγείας είχαν δικαίωμα να ακολουθούν διατροφή σύμφωνη με τις οδηγίες των ιατρών των φυλακών και η ημερήσια αποζημίωση για τους εν λόγω κρατούμενους έπρεπε να καθορίζεται με βάση τις αντίστοιχες ιατρικές συνταγές (ΦΕΚ 25978 της 26ης Οκτωβρίου 2005 και αριθ. 26131 της 6ης Απριλίου 2006). Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, η άρνηση να τηρηθεί η διατροφή του κ. Abi σύμφωνα με τις ιατρικές συνταγές που εκδόθηκαν γι’ αυτόν σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογείται από οικονομικούς λόγους, δεδομένου ότι ο νόμος που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο προέβλεπε ξεχωριστό προϋπολογισμό για κρατούμενους με προβλήματα υγείας. Συναφώς, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ούτε ο Εισαγγελέας ούτε το Assize Court προσπάθησαν να εξακριβώσουν αν η διοίκηση των φυλακών είχε απευθυνθεί στις αρμόδιες αρχές προκειμένου να επιτύχει αύξηση της ημερήσιας αποζημίωσης για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των κρατουμένων με προβλήματα υγείας, όπως προβλέπονταν από τον νόμο.
Επιπλέον, η Κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι ο κ. Abi θα μπορούσε να λαμβάνει γεύματα συμβατά με τη δίαιτά του, παραγγέλνοντας από εξωτερικό προμηθευτή ή τρώγοντας στο κυλικείο φυλακών. Αν το έπραττε, ο προσφεύγων θα έπρεπε να πληρώσει το κόστος των γευμάτων του. Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, η κατάσταση της υγείας του κ. Abi δεν πρέπει να επιβάλλει στον ίδιο μεγαλύτερο οικονομικό βάρος από ό, τι βαρύνει τους κρατούμενους οι οποίοι είναι υγιείς. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι μια κατάσταση που συνεπαγόταν έξοδα για τον προσφεύγοντα ήταν ασυμβίβαστη με το καθήκον του κράτους να οργανώσει το σύστημα φυλακών του κατά τρόπο που να σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των κρατουμένων, και όχι τις υλικοτεχνικές και οικονομικές δυσκολίες.
Δεύτερον, όσον αφορά τη φερόμενη υποβάθμιση της υγείας του κ. Abi λόγω της ανικανότητάς του να ακολουθήσει τη διατροφή που συνταγογραφήθηκε από τους γιατρούς, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι ο κ. Abi είχε κάνει χρήση όλων των διαθέσιμων διορθωτικών μέτρων προκειμένου να προσφύγει στις εθνικές αρχές σχετικά με τις καταγγελίες του σχετικά με το γεγονός ότι τα γεύματα που δίδονταν δεν ήταν κατάλληλα για τον ίδιο και την υποβάθμιση της υγείας του που φέρεται ότι συνδέεται με τη διατροφή. Οι εθνικές αρχές δεν είχαν ανταποκριθεί επαρκώς στα επαναλαμβανόμενα αιτήματα του κ. Abi.
Επιπλέον, λόγω του γεγονότος ότι τα άτομα που βρίσκονταν σε κράτηση δεν μπόρεσαν να λάβουν ιατρική περίθαλψη όταν αυτό ήταν απαραίτητο, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι εγχώριες αρχές θα πρέπει να συνεργάζονται με έναν διατροφολόγο ώστε να μελετήσει το βασικό μενού των φυλακών και επιπρόσθετα να παραπεμφθεί ο κ. Abi σε ιατρικές εξετάσεις μετά τις καταγγελίες του. Στην πραγματικότητα, οι αρχές δεν είχαν προσπαθήσει να διαπιστώσουν εάν το φαγητό είναι που δίδονταν στον κ. Abi ήταν κατάλληλο ή αν η μη παροχή της προβλεπόμενης για αυτόν διατροφής είχε αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του, έχοντας επίσης κατά νου ότι είχε μεταφερθεί εκτάκτως στο νοσοκομείο Erzurum στις 24 Νοεμβρίου 2008 με θωρακικούς πόνους. Επιπλέον, η κυβέρνηση δεν είχε παράσχει συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τον αντίκτυπο της πολιτικής των φυλακών στην υγεία του κ. Abi, ούτε και οι εθνικές αρχές αντιμετώπισαν το ζήτημα.
Ως εκ τούτου, οι εθνικές αρχές δεν έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για τη προστασία της υγείας και της ευημερίας του κ. Abi. Επομένως, είχαν αποτύχει να εξασφαλίσουν επαρκείς συνθήκες κράτησης και να σεβαστούν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του, κατά παράβαση του άρθρου 3 της Σύμβασης. Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης.
Άρθρο 41 (δίκαιη ικανοποίηση)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Τουρκία πρέπει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.150 ευρώ για έξοδα και δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
