Η μη ενδελεχής εξέταση κρουσμάτων αστυνομικής βίας σε βάρος κρατουμένων, ασύμβατη με την ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ostroveņecs κατά Λετονίας της 5/10/2017 (αρ. προσφ. 36043/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Καταγγελίες κρατουμένου για κτυπήματα στο σώμα με σχοινί από καουτσούκ, αναγκαστικές σωματικές ασκήσεις (βαθύ κάθισμα) από αστυνομικούς και για απειλές κατά της ζωής του ώστε να αναγκαστεί να ομολογήσει την διάπραξη των εγκλημάτων που κατηγορείτο. Μη αποτελεσματική έρευνα των ισχυρισμών του περί κακοποίησης. Παραβίαση του άρθρου 3 (απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση).
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 3
Άρθρο 13
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Nikita Ostroveņecs, είναι υπήκοος της Λετονίας, ο οποίος γεννήθηκε το 1993 και κρατείται στο Jēkabpils (Λετονία). Η υπόθεση αφορά την καταγγελία του ότι έχει υποστεί κακομεταχείριση από αξιωματικούς συνοδούς κρατουμένων.
Όντας ανήλικος κατά τον χρόνο της ποινικής δίκης εναντίον του, ο κ. Ostroveņecs, κατηγορήθηκε μαζί με τρεις συγκατηγορούμενους, για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και για φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Μετά από αρκετές ακροαματικές διαδικασίες τον Μάιο του 2010, αφού παραδέχτηκε «εν μέρει την ενοχή του», κρίθηκε ένοχος στις 29 Μαΐου 2010 και καταδικάστηκε σε κάθειρξη δέκα ετών. Το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την καταδίκη, αλλά μείωσε τη φυλάκιση σε εννιάμισι χρόνια κάθειρξης τον Δεκέμβριο του 2013.
Ο κ. Ostroveņecs ισχυρίζεται ότι κατά τη διεξαγωγή των ακροαματικών διαδικασιών δέχτηκε προσβολές και κακοποιήθηκε σωματικά στο υπόγειο τμήμα του περιφερειακού δικαστηρίου της Ρίγα από αστυνομικούς που συνόδευαν τους κρατουμένους, ώστε να προβεί σε ομολογία διάπραξης των εγκλημάτων. Συγκεκριμένα, αναγκάστηκε να εκτελέσει σωματικές ασκήσεις όπως να περπατήσει σιγά-σιγά κάνοντας βαθιά καθίσματα, τον χτύπησαν στην πλάτη του και σε άλλα μέρη του σώματός του, και μάλιστα τον χτύπησαν με ένα σκοινί από καουτσούκ. Οι αξιωματικοί τον πρόσβαλαν και τον απείλησαν ότι θα τον σκοτώσουν ή θα τον ακρωτηρίαζαν αν δεν ομολογούσε την ενοχή του. Κατά τη διάρκεια ακροαματικής δίκης στις 25 Μαΐου 2010, χωρίς να έχει συμβουλευτεί τον δικηγόρο του, ομολόγησε τελικά την ενοχή του και αρνήθηκε να καταθέσει. Σε μεταγενέστερη ακρόαση, στις 28 Μαΐου 2010, μετά από διαβούλευση με τον δικηγόρο του και αφού η μητέρα του και ο δικηγόρος του κατέθεσαν καταγγελίες στην εισαγγελική υπηρεσία σχετικά με την κακομεταχείριση του, επέμεινε την παλαιότερη δήλωσή του της «εν μέρει ενοχής του», δηλώνοντας ότι είχε παραδεχθεί ότι ήταν ένοχος λόγω της κακοποίησης που δέχτηκε.
Τον Ιούνιο του 2010, η Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας ξεκίνησε μια εσωτερική έρευνα σχετικά με τις καταγγελίες για κακομεταχείριση. Αφού έλαβε τα ιατρικά αρχεία του κ. Ostroveņecs από τη φυλακή όπου βρισκόταν καθώς και εξηγήσεις από 16 αξιωματικούς, το Γραφείο αρνήθηκε να ασκήσει ποινική δίωξη τον Αύγουστο του 2010, διαπιστώνοντας ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να δείχνουν ότι υπήρξε πειθαρχικό αδίκημα. Μετά την απόφαση αυτή και τις περαιτέρω απορρίψεις από το Γραφείο να κινήσει τις διαδικασίες, ποινική έρευνα τελικώς ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2012. Τερματίστηκε τον Ιούλιο του 2012, με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχαν στοιχεία παραβίασης.
Οι μεταγενέστερες εφέσεις της μητέρας και του ίδιου του κ. Ostroveņecs κατά της αποφάσεως αυτής απορρίφθηκαν από τους εισαγγελείς.
Βασιζόμενος στο άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), ο κ. Ostroveņecs διαμαρτύρεται ότι είχε υποστεί κακομεταχείριση από τους αστυνομικούς και ότι δεν υπήρξε αποτελεσματική διερεύνηση αναφορικά με τους ισχυρισμούς του. Επικαλείται επίσης το άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής).
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 (όσον αφορά την έρευνα) και του ίδιου άρθρου 3 (απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση) και επιδίκασε το ποσό των 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.210 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
