Η ανεπαρκής αποζημίωση από τα εθνικά δικαστήρια για τα βασανιστήρια παραβιάζει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ.

ΑΠΟΦΑΣΗ   

Selami κ.α. κατά «Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» της 01.03.2018 (αριθμ. προσφ.78241/13)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Βασανιστήρια από αστυνομικούς και παράνομη κράτηση. Κατάγματα κρανίου, λαιμού και πλευρών. Επιδίκαση ανεπαρκούς αποζημίωσης από τα εθνικά δικαστήρια. Προσφυγή συγγενών στο ΕΔΔΑ ως εμμέσων θυμάτων. Παραδεκτή προσφυγή μόνον του νομίμου κληρονόμου. Παραβίαση της απαγόρευσης βασανιστηρίων αναφορικά με την ανεπάρκεια της χορηγηθείσας αποζημίωσης για την κακοποίηση και του δικαιώματος στην επανόρθωση για παράνομη κράτηση.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 

Άρθρο 3

Άρθρο 5 § 5.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Οι προσφεύγοντες, όλοι οι υπήκοοι της πΓΔΜ, είναι αντίστοιχα η χήρα και τα τρία παιδιά του αποβιώσαντος κ. Selami. Ονομάζονται Dževrije Selami («η πρώτη προσφεύγουσα»), Nedžmije Aliu («ο δεύτερος προσφεύγων» ), Mesut Selami (στο εξής: «τρίτος προσφεύγων») και τον Nedžmi Selami (στο εξής: «τέταρτος προσφεύγων»).

Ο κ. Selami συνελήφθη τον Αύγουστο του 2002 με την κατηγορία ότι συμμετείχε στη δολοφονία δύο αστυνομικών. Κατά τη διάρκεια της κράτησής του, χτυπήθηκε σοβαρά και νοσηλεύτηκε με κατάγματα κρανίου, λαιμού και πλευρών.  Χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο και παρέμεινε σε κώμα για δύο εβδομάδες. Εν συνεχεία κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα, αλλά τον Σεπτέμβριο του 2003 η ποινική διαδικασία διακόπηκε. Δύο μήνες αργότερα προσέφυγε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για την διεκδίκηση εξωδικαστικής αποζημίωσης για τραυματισμούς που υποτίθεται ότι προκάλεσε η αστυνομία. Δεν έλαβε απάντηση και το Ιανουάριο του 2004, άσκησε αγωγή αποζημίωσης για παράνομη κράτηση και σωματική κακομεταχείριση. Τον Απρίλιο του 2010, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο του επιδίκασε το ποσό των 18.000 ευρώ  για ηθική βλάβη σχετικά με την αδικαιολόγητη κράτηση. Απέρριψε το υπόλοιπο αίτημά του.

Ο κ. Selami και η οικογένεια άσκησαν έφεση. Τον Αύγουστο του 2012, το Εφετείο απέρριψε την έφεση και μείωσε το επιδικασθέν ποσό στις  9.800 ευρώ. Η αποζημίωση συμπεριλάμβανε τη ζημιά που υπέστη από κακομεταχείριση.

Ο κ. Selami πέθανε τον Απρίλιο του 2011. Τον Οκτώβριο του 2012, ο τέταρτος προσφεύγων Nedžmi Selami, ως μοναδικός κληρονόμος άσκησε αναίρεση στο Ανώτατο Δικαστήριο στο όνομά του και για λογαριασμό του θανόντος πατέρα του.

Η αναίρεση απορρίφθηκε τον Ιούλιο του 2013.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο αρχικά κατηγοριοποίησε τη μεταχείριση του κ. Selami σε σχέση με  την Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Σχετικά με τα γεγονότα της υπόθεσης, σημείωσε ότι είχε υποστεί κακομεταχείριση στα χέρια της αστυνομίας κατά τη σύλληψη και ανάκρισή του και διαπίστωσε ότι υπήρξε θύμα βασανιστηρίων, κατά παράβαση του άρθρου 3.

Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η κράτησή του τον Αύγουστο του 2002 ήταν παράνομη και παραβίαζε το άρθρο 5.

Στη συνέχεια εξέτασε εάν η οικογένεια του Selami είχε το δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί εξ ονόματος, αντίστοιχα, του θανόντος συζύγου και  πατέρα τους και εξ όνομά τους. Το ερώτημα ήταν εάν θα μπορούσαν να διαμαρτυρηθούν εξ ονόματός τους για παραβίαση των δικαιωμάτων τους βάσει του άρθρου 3, δηλαδή, εάν ήταν «άμεσα θύματα» και εάν μπορούσαν να διαμαρτύρονται για τα βασανιστήρια του κ. Selami και για αδικαιολόγητη κράτηση και βασανισμό σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 5, δηλαδή εάν ήταν «έμμεσα θύματα».

Διαπίστωσε στο πρώτο σημείο ότι η οικογένεια δεν μπορούσε να παραπονεθεί ως άμεσα θύματα παραβίασης

Άρθρο 3

Ο κ. Selami έλειπε μόνο για δύο ημέρες και η οικογένεια δεν ήταν παρούσα στα βασανιστήρια που υπέστη.  Επιπλέον, δεν υπήρχε σύνδεση μεταξύ της κακομεταχείρισης το 2002 και το θάνατό του το 2011.

Όσον αφορά το δεύτερο σημείο, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι μόνο ο τέταρτος προσφεύγων, ο Nedžmi Selami, μπορούσε να έχει την ιδιότητά του έμμεσου θύματος. Ο τελευταίος κληρονόμος του κ. Selami, ο Nedžmi Selami, είχε πάρει τη θέση του στις εγχώριες διαδικασίες μετά το θάνατό του και είχε κληρονομήσει την αποζημίωση είχε ως εκ τούτου «ισχυρό ηθικό συμφέρον» το κράτος να καταστεί υπεύθυνο για τις παραβιάσεις, πέρα του ουσιαστικού συμφέροντος που συνδέεται με το δικαίωμά του για αποζημίωση.

Διαπίστωσε επίσης ότι κάθε γενικό συμφέρον  εξέτασης της προσφυγής της πρώτης, του δεύτερου και του τρίτου προσφεύγοντος θα διασφαλίζονταν μόνο με την εξέταση της αξίωσης του τέταρτου προσφεύγοντος.

Το Δικαστήριο απέρριψε το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι ο κ. Selami θα έπρεπε να έχει κινήσει τις ποινικές διαδικασίες, τις οποίες η οικογένεια θα μπορούσε να συνεχίσει μετά το θάνατό του. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η καταγγελία του Selami δεν αφορούσε την έλλειψη διερεύνησης των ισχυρισμών για κακομεταχείριση σύμφωνα με το άρθρο 3, αλλά  την ανεπάρκεια της χορηγηθείσας αποζημίωσης. Το κράτος δεν μπορούσε να απαλλαγεί από τη «διαδικαστική υποχρέωσή» του, μετατοπίζοντας την ευθύνη διεξαγωγής των  ποινικών ερευνών στον  ζημιωθέντα, ιδίως όταν οι ίδιες οι αρχές είχαν ενημερωθεί για σοβαρούς ισχυρισμούς, οι οποίοι ήταν άξιοι διερεύνησης. Επίσης, δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η ποινική δίωξη θα επέφερε σημαντική διαφορά στο ποσό της αποζημίωσης.

Όσον αφορά την ουσία της υπόθεσης, το ερώτημα που τέθηκε στο Δικαστήριο είναι αν οι εθνικές αρχές, μέσω του χειρισμού της αστικής καταγγελίας της οικογένειας, είχαν αναγνωρίσει τις παραβιάσεις της Σύμβασης και απέδωσαν κατάλληλη αποζημίωση. Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι αποζημιώσεις είχαν καταβληθεί για  αδικαιολόγητη κράτηση και ότι η αποζημίωση κάλυπτε το παράπτωμα της σοβαρής σωματικής κακομεταχείρισης και σωματικό τραυματισμό. Ωστόσο, αυτή η αναγνώριση δεν είχε συμπεριλάβει την προηγούμενη μη νόμιμη κράτηση κατά τη διάρκεια του Αυγούστου 2002 και δεν περιείχε καμία περιγραφή, ρητώς ή εντός της ουσίας της κακομεταχείρισης ως «βασανιστήρια». Το ποσό της αποζημίωσης είχε επίσης μειωθεί σημαντικά από το Εφετείο.

Συγκρίνοντας την εγχώρια αποζημίωση με τις αποζημιώσεις που εκδίδει το ίδιο για παρόμοιες υποθέσεις, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το προσφερόμενο ποσό για τις παραβιάσεις δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η κατάλληλη αποκατάσταση και ότι το ποσό ύψους 9.800 ευρώ ήταν αδικαιολόγητα χαμηλό.

Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση των δικαιωμάτων του Nedžmi Selami αναφορικά με το άρθρο 3 και άρθρο 5 § 5.

Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο Nedžmi Selami έπρεπε να λάβει τη διαφορά μεταξύ της εγχώριας αποζημίωση και το ποσό που συνήθως επιδικάζεται σε τέτοιες ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις. Αντίστοιχα του επιδίκασε ποσό 20.000 ευρώ για ηθική βλάβη (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες