Μη συμβατή με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση η απαγόρευση εξόδου από τη χώρα σε μάρτυρες ποινικού δικαστηρίου
ΑΠΟΦΑΣΗ
Mursaliyev κ.α. κατά Αζερμπαϊτζάν της 13.12.2018 (αριθ. προσφ. 66650/13, 24749/16, 43327/16, 62775/16, 68722/16, 76071/16, 8051/17, 8702/17, 12870/17, 21246/17 και 37696/17)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Απαγόρευση εξόδου μαρτύρων ποινικών δικαστηρίων από τη χώρα. Παραβιάστηκε το δικαίωμα των μαρτύρων να εγκαταλείπουν τη χώρα τους όποτε το επιθυμούν που τους παρέχει το Τέταρτο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 2 Πρωτοκόλλου αρ. 4
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η υπόθεση αφορούσε απαγορεύσεις εξόδου από τη χώρα που επιβλήθηκαν σε μάρτυρες ποινικών διαδικασιών.
Οι προσφεύγοντες είναι 11 υπήκοοι του Αζερμπαϊτζάν που ζουν στο Μπακού και σε άλλες πόλεις του Αζερμπαϊτζάν. Σε διαφορετικές ημερομηνίες μεταξύ του 2012 και του 2016 οι προσφεύγοντες έμαθαν ότι δεν τους επιτρεπόταν πλέον η έξοδος από το Αζερμπαϊτζάν. Οι αρχές επέβαλαν προφανώς απαγορεύσεις στο πλαίσιο διαφόρων ποινικών διαδικασιών στις οποίες οι προσφεύγοντες είχαν εξεταστεί ως μάρτυρες και όχι ως κατηγορούμενοι ή ύποπτοι. Οι αρχές ήραν ορισμένες απαγορεύσεις το 2016.
Σε διάφορες ημερομηνίες, οι προσφεύγοντες υπέβαλαν καταγγελίες ενώπιον των δικαστηρίων, υποστηρίζοντας ότι το εθνικό δίκαιο δεν προέβλεπε την επιβολή απαγορεύσεων μετακινήσεων σε μάρτυρες σε ποινικές διαδικασίες.
Τα εθνικά δικαστήρια αρνήθηκαν να εξετάσουν όλες τις καταγγελίες των προσφευγόντων επί της ουσίας, εκτός από μία, επειδή δεν είχαν αρμοδιότητα.
Όσον αφορά τον μοναδικό προσφεύγοντα (με την αριθ. προσφ. 66650/13), τα δικαστήρια εξέτασαν την καταγγελία του επί της ουσίας, αλλά διαπίστωσε ότι ο περιορισμός του δικαιώματός του να φύγει από τη χώρα ήταν δικαιολογημένος.
Η έφεσή του απορρίφθηκε.
Βασιζόμενοι ειδικότερα στο άρθρο 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 4 (δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όλοι οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν ότι το δικαίωμά τους να φύγουν από τη χώρα τους είχε παραβιαστεί. Βασιζόμενοι ιδίως στο άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) της Σύμβασης, δέκα από τους προσφεύγοντες ισχυρίστηκαν επίσης ότι δεν διέθεταν αποτελεσματικό ένδικο βοήθημα σχετικά με τις απαγορεύσεις μετακινήσεων που τους επιβλήθηκαν, διότι τα εθνικά δικαστήρια δεν εξέτασαν σωστά τις καταγγελίες τους. Τέλος, πέντε από τους προσφεύγοντες υπέβαλαν καταγγελία σύμφωνα με το άρθρο 34 (δικαίωμα ατομικής καταγγελίας) ότι μια επιστολή που τους απέστειλε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σχετικά με την υπόθεσή τους είχε καθυστερήσει, ισχυριζόμενοι ότι αυτό οφείλεται στην κρατική παρέμβαση στην ταχυδρομική υπηρεσία.
ΤΟ ΣΤΑΡΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Κατ΄ άρθρο 2 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου ορίζεται ότι «Κάθε πρόσωπο είναι ελεύθερο να εγκαταλείψει οποιαδήποτε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της δικής του».
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 2 του Πρωτοκόλλου αριθ. 4 όσον αφορά όλους τους προσφεύγοντες και παραβίαση του άρθρου 13 για όλους τους προσφεύγοντες, πλην ενός.
Μη παραβίαση του άρθρου 34
Δίκαιη ικανοποίηση: 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα και τις δαπάνες σε κάθε προσφεύγοντα(επιμέλεια echrcaselaw.com).
