Το δικαίωμα σε ελεύθερες εκλογές δεν περιλαμβάνει τα δημοψηφίσματα

ΑΠΟΦΑΣΗ

Cumhuriyet Halk Partisi κατά Τουρκίας της 30.11.2017 (αριθμ. προσφ.48818/17)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το πρόσφατο δημοψήφισμα στην Τουρκία  για τη διεύρυνση των εξουσιών  του Προέδρου έφτασε μέχρι την αίθουσα του Στρασβούργου.   Στις 16 Απριλίου 2017 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα στην Τουρκία, το οποίο ενίσχυε  σημαντικά τις εξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της εξουσίας να καταλύει το κοινοβούλιο, να διορίζει και να απολύει αντιπροέδρους και υπουργούς και άλλους κρατικούς ανώτερους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Το προσφεύγων συμβαλλόμενο μέρος διαμαρτυρήθηκε για το δημοψήφισμα ενώπιον της Επιτροπής ζητώντας να το χαρακτηρίσει μη έγκυρο. Ισχυρίστηκε ότι η Επιτροπή παραβίασε τον νόμο επιτρέποντας και κάνοντας δεκτά ψηφοδέλτια χωρίς σφραγίδες. Ωστόσο, το ΕΔΔΑ   τόνισε ότι το κείμενο του άρθρου 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου ανέφερε σαφώς ότι περιοριζόταν μόνο στο πεδίο εφαρμογής των εκλογών και έδειξε τα όρια μιας εκτεταμένης, σκόπιμης ερμηνείας της εφαρμογής του. Με βάση τα παραπάνω διαπίστωσε ότι η εφαρμογή του άρθρου 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου δεν μπορούσε να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει δημοψηφίσματα και απέρριψε την προσφυγή ως απαράδεκτη.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (δικαίωμα στις ελεύθερες εκλογές)

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Στις 16 Απριλίου 2017 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα στην Τουρκία, το οποίο διεύρυνε σημαντικά τις εξουσίες του Προέδρου, συμπεριλαμβανομένης της εξουσίας να καταλύει το κοινοβούλιο, να διορίζει και να απολύει αντιπροέδρους και υπουργούς και άλλους κρατικούς ανώτερους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων και των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Την ημέρα του δημοψηφίσματος, ενώ είχαν ήδη καταμετρηθεί μερικές από τις ψήφους, η Εθνική Εκλογική Επιτροπή έλαβε πληροφορίες ότι τα ψηφοδέλτια είχαν χρησιμοποιηθεί σε ορισμένα εκλογικά τμήματα που είχαν τη λέξη «ναι» πάνω τους και όχι τη λέξη «επιλογή». Η Επιτροπή αποφάσισε την ίδια ημέρα ότι τα εν λόγω ψηφοδέλτια ήταν έγκυρα. Επίσης, αργότερα, η Επιτροπή είπε ότι ορισμένα ψηφοδέλτια και φάκελοι δεν διέθεταν τις απαραίτητες σφραγίδες. Εν συνεχεία ανακοίνωσε ότι οι εν λόγω φάκελοι και έγγραφα ήταν έγκυρα σε όλη την επικράτεια.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έδειξε ότι πάνω από το 51% των ψηφοφόρων υποστήριξαν όλες τις  συνταγματικές αλλαγές, ενώ μόλις το 48% ψήφισε κατά. Η συμμετοχή ανήλθε περίπου στο 85%.

Το προσφεύγων συμβαλλόμενο μέρος διαμαρτυρήθηκε για το δημοψήφισμα ενώπιον της Επιτροπής ζητώντας να το χαρακτηρίσει μη έγκυρο. Ισχυρίστηκε ότι η Επιτροπή παραβίασε τον νόμο επιτρέποντας και κάνοντας δεκτά ψηφοδέλτια χωρίς σφραγίδες.

Σημείωσε ότι η απαίτηση να σφραγιστούν τα ψηφοδέλτια ήταν ώστε να αποφευχθεί η αλλοίωση της ψηφοφορίας και επισήμανε ότι κάποιοι φάκελοι και ψηφοδέλτια ενδέχεται να έχουν κατατεθεί μετά την κλοπή τους. Η Επιτροπή όφειλε να διαπιστώσει πόσα μη σφραγισμένα ψηφοδέλτια  υπήρχαν και έπειτα να ελέγξει την εγκυρότητά τους. Η αποδοχή των ψηφοδελτίων σήμαινε ότι ήταν αδύνατο να διορθωθούν τέτοιες παρατυπίες. Κατήγγειλε ότι η παράνομη και αθέμιτη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δημοψηφίσματος είχε βλάψει τη νομιμότητα της ψηφοφορίας και ζήτησε από την Επιτροπή να ακυρώσει το αποτέλεσμα.

Η Επιτροπή απέρριψε την καταγγελία. Η απόφασή της ήταν αμετάκλητη, καθώς δεν ήταν δυνατή η προσφυγή σύμφωνα με το Σύνταγμα.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο, αφού προσάρτησε την καταγγελία βάσει του άρθρου 11 σε εκείνη που προβλέπεται στο άρθρο 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου, διαπίστωσε με πλειοψηφία ότι η καταγγελία ήταν ασυμβίβαστη ratione materiae με τις διατάξεις της και συνεπώς έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη.

Το Δικαστήριο αναφέρθηκε στη διατύπωση της διάταξης που επικαλέστηκε ο διάδικος στην καταγγελία του και σημείωσε ότι μίλησε για την υποχρέωση διεξαγωγής εκλογών σε εύλογα χρονικά διαστήματα που εξασφάλιζαν την ελεύθερη έκφραση της λαϊκής θελήσεως  στην εκλογή του  νομοθετικού σώματος.

Διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να συναχθεί από τη συνήθη έννοια του όρου «εκλογές» στο άρθρο 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου ότι ένα «δημοψήφισμα» θα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής αυτής της διάταξης. Αρχικά, τα δημοψηφίσματα, σε αντίθεση με τις εκλογές, δεν διεξάγονται σε εύλογα χρονικά διαστήματα λόγω του γεγονότος ότι, αν όχι όλες, στις περισσότερες περιπτώσεις αντιπροσωπεύουν ένα σύστημα επιβεβαίωσης της άποψης του λαού για ένα θέμα το οποίο δεν θα ξαναεπαναληφθεί και επανέλθει, όπως το συνταγματικό δημοψήφισμα στην παρούσα υπόθεση, το οποίο περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη ημέρα και σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Δεύτερον, και σημαντικό, τα δημοψηφίσματα δεν είναι συνήθως οργανωμένα ως μέσο εκλογής πολιτών σε ορισμένες θέσεις, με άλλα λόγια ως διαδικασία εκλογής που δίνει το δικαίωμα στο λαό να επιλέγει το νομοθετικό σώμα. Στην προκειμένη περίπτωση, αν και το Συνταγματικό δημοψήφισμα εισήγαγε πολλές σημαντικές αλλαγές στο Σύνταγμα, ο λαός της Τουρκίας σαφώς δεν επέλεγε κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο ή άτομο για το νομοθετικό σώμα.

Το Δικαστήριο εξέτασε το επιχείρημα του προσφεύγοντος ότι οι τροποποιήσεις που επέφερε το δημοψήφισμα ήταν τόσο θεμελιώδεις ώστε να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου. Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι διάδικοι του ζήτησαν να λάβει «σκόπιμη» προσέγγιση λόγω τις φύσης αυτών των τροποποιήσεων και του γεγονότος ότι συνδέονται άρρηκτα με την έννοια της αποτελεσματικής πολιτικής δημοκρατίας στην Τουρκία.

Το Δικαστήριο σημείωσε τη σημασία των δικαιωμάτων που εγγυάται η εν λόγω διάταξη, αλλά και πάλι τόνισε ότι το κείμενο του άρθρου 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου ανέφερε σαφώς ότι περιοριζόταν μόνο στο πεδίο εφαρμογής των εκλογών και έδειξε τα όρια μιας εκτεταμένης, σκόπιμης ερμηνείας της εφαρμογής της. Με βάση τα παραπάνω και την προγενέστερη νομολογία του, διαπίστωσε ότι η εφαρμογή του άρθρου 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου δεν μπορούσε να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει τα δημοψηφίσματα.

Λοιπά άρθρα

Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι το άρθρο 13 εφαρμόζεται μόνο όταν υπάρχει  «πραγματική προσφυγή», κάτι το οποίο δεν συνέβαινε στην εν λόγω περίπτωση, καθώς η προσφυγή βάσει του άρθρου 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου ήταν απαράδεκτη (επιμέλεια echrcaselaw.com). 

 


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες