Η σύλληψη διαδηλώτριας παραβίασε την ελευθερία του συνέρχεσθαι γιατί δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στη διαδήλωση. Υποχρέωση αστυνομίας να προστατεύσει τους διαδηλωτές της κοινότητας ΛΟΑΤΙ από ομοφοβικές επιθέσεις

ΑΠΟΦΑΣΗ

Berkman κατά Ρωσίας της 01.12.2020 (αριθ. προσφ. 46712/15)

Βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Δημόσια συγκέντρωση της κοινότητας ΛΟΑΤI στην Αγία Πετρούπολη και αποτυχία των αρχών να προστατεύσουν τους συμμετέχοντες από επιθετικούς αντιδιαδηλωτές.

Η πλατεία στην οποία θα λάμβανε χώρα η συγκέντρωση της κοινότητας ΛΟΑΤΙ, μπλοκαρίστηκε από περισσότερους από 100 βίαιους αντιδιαδηλωτές, οι οποίοι φορούσαν εθνικές ενδυμασίες και ήταν οπλισμένοι με μαστίγια. Περικύκλωσαν περίπου 20 έως 30 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένης της προσφεύγουσας και άρχισαν να τους σπρώχνουν και να τους εκφοβίζουν. Περισσότεροι από 500 αστυνομικοί, οι οποίο βρίσκονταν στην πλατεία δεν αντέδρασαν, παρόλο που ζητήθηκε βοήθεια, αντίθετα συνέλαβαν την προσφεύγουσα μαζί με άλλους διαδηλωτές της κοινότητας ΛΟΑΤΙ.

Κατά το  Στρασβούργο ένα κράτος έχει το καθήκον βάσει της ΕΣΔΑ να μην παρεμβαίνει στο δικαίωμα της ελευθερίας του συνέρχεσθαι. Για να είναι το εν λόγω δικαίωμα γνήσιο και αποτελεσματικό, ο αρχές έχουν επίσης την υποχρέωση να διευκολύνουν την πρόσβαση στις συγκεντρώσεις και να διασφαλίζουν την ασφάλεια των συμμετεχόντων.

Στην περίπτωση της προσφεύγουσας, ωστόσο, παρότι η αστυνομία, είχε εκ των προτέρων επίγνωση των εντάσεων που μπορούσαν να προκληθούν και ότι οι αντιδιαδηλωτές υπερτερούσαν αριθμητικά, διατήρησε παθητική στάση ενόψει των ομοφοβικών επιθέσεων. Το ΕΔΔΑ υπογράμμισε ότι το καθήκον των αρχών να λάβουν μέτρα για τη διευκόλυνση και την προστασία των διαδηλωτών ήταν πολύ σημαντικό στην περίπτωση της προσφεύγουσας, η οποία ανήκε σε μια ευάλωτη μειονοτική ομάδα ενάντια στην οποία υπήρξε ανέκαθεν ιστορικό βίας στη Ρωσία.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε: α) παραβίαση του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια (άρθρο 5 § 1) επειδή η σύλληψη της προσφεύγουσας κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης ήταν παράνομη, β) παραβίαση των υποχρεώσεων του κράτους βάσει του άρθρου 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι) επειδή η σύλληψη της προσφεύγουσας την εμπόδισε να συνεχίσει να συμμετέχει στη συγκέντρωση, χωρίς επαρκή αιτιολόγηση, γ) παραβίαση των υποχρεώσεων του κράτους σύμφωνα με το άρθρο 11 σε συνδυασμό με το άρθρο 14 (απαγόρευση διακρίσεων) της ΕΣΔΑ επειδή η αστυνομία δεν είχε λάβει μέτρα για να διευκολύνει την πρόσβαση στη συγκέντρωση και στο να προστατεύσει την προσφεύγουσα από τις ομοφοβικές επιθέσεις των αντιδιαδηλωτών.

Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

Το Στρασβούργο δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 11 της ΕΣΔΑ όσον αφορά τον  ισχυρισμό της προσφεύγουσας ότι οι αστυνομικοί είχαν συλλάβει μόνο συμμετέχοντες της συγκέντρωσης των ΛΟΑΤΙ και αγνόησαν παραβιάσεις από τους αντιδιαδηλωτές.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 5

Άρθρο 11

Άρθρο 14

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Η προσφεύγουσα Yelena Vladimirovna Berkman είναι Ρωσίδα υπήκοος που γεννήθηκε το 1992 και ζει στην Αγία Πετρούπολη.

Στις 12 Οκτωβρίου 2013 η προσφεύγουσα και μια μικρή ομάδα ακτιβιστών ΛΟΑΤΙ πήγαν σε  μια  μεγάλη πλατεία στην Αγία Πετρούπολη, για να λάβουν μέρος σε συγκέντρωση που σηματοδοτούσε την Ημέρα Αποκάλυψης της σεξουαλικής ταυτότητας. Οι διοργανωτές είχαν προειδοποιήσει τις αρχές εκ των προτέρων για την εκδήλωση και είχαν ζητήσει ενισχυμένη ασφάλεια καθώς πίστευαν πως θα πραγματοποιηθούν συγκρούσεις με  αντιδιαδηλωτές.

Ωστόσο, σύμφωνα με την προσφεύγουσα, όταν έφτασε στον χώρο της συγκέντρωσης η πλατεία μπλοκαρίστηκε από περισσότερους από 100 βίαιους αντιδιαδηλωτές, οι οποίοι φορούσαν εθνικές ενδυμασίες και ήταν οπλισμένοι με μαστίγια. Περικύκλωσαν περίπου 20 έως 30 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένου της προσφεύγουσας και άρχισαν να τους σπρώχνουν και να τους εκφοβίζουν. Περισσότερο από 500 αστυνομικοί οι οποίο βρίσκονταν στην πλατεία δεν αντέδρασαν, παρόλο που οι συμμετέχοντες τους ζήτησαν βοήθεια. Ενεπλάκησαν μόνο όταν οι εντάσεις μεταξύ των δύο ομάδων έφτασαν σε κρίσιμο σημείο. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι οι αστυνομικοί είχαν συλλάβει μόνο συμμετέχοντες στη συγκέντρωση ΛΟΑΤΙ και τους μετέφεραν στα αστυνομικά τμήματα.

Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι περίπου 90 άτομα συνελήφθησαν λόγω της συμπεριφοράς τους. Συγκεκριμένα, η προσφεύγουσα συνελήφθη στις 1.55 μ.μ., μεταφέρθηκε στο κεντρικό αστυνομικό τμήμα και κατηγορήθηκε για χρήση προσβλητικής γλώσσας σε δημόσιο χώρο. Απελευθερώθηκε περίπου στις 6.30 μ.μ. Στη συνέχεια, τα εγχώρια δικαστήρια απέρριψαν τις κατηγορίες εναντίον της λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Η προσφεύγουσα άσκησε αγωγή, αμφισβητώντας τη νομιμότητα της σύλληψης και της κράτησής της στον αστυνομικό τμήμα, τελικά δεν έγινε δεκτή τον Φεβρουάριο του 2016. Τα δικαστήρια διαπίστωσαν ότι η σύλληψή της ήταν νόμιμη, ενώ ο άλλος ισχυρισμός της σχετικά με την αδυναμία των αρχών να διασφαλίσουν την προσωπική ασφάλεια των διαδηλωτών κρίθηκε ως αβάσιμος.

Βασιζόμενη στο άρθρο 5 (δικαίωμα ελευθερίας και ασφάλειας), στο άρθρο 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι) και στο άρθρο 14 (απαγόρευση διακρίσεων), η προσφεύγουσα παραπονέθηκε ότι η σύλληψή της και η επακόλουθη κράτησή της ήταν αυθαίρετη και παράνομη και ότι οι αρχές δεν είχαν διασφαλίσει ότι η δημόσια συγκέντρωση θα διεξάγονταν ειρηνικά. Υποστήριξε ότι αυτές οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων της ήταν μέρος της πολιτικής διακρίσεων του κράτους έναντι των ΛΟΑΤΙ.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 5 (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια)

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η σύλληψη της προσφεύγουσας δεν βασίστηκε σε βάσιμους και νομικούς λόγους.  Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα έγγραφα σύλληψής της, μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα με σκοπό να συνταχτεί αναφορά διοικητικής παράβασης. Ένα τέτοιο μέτρο επιτρέπεται βάσει του εσωτερικού δικαίου, εάν δεν είναι δυνατόν να συνταχτεί η αναφορά επιτόπου. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν απέδειξε στην περίπτωση της προσφεύγουσας ότι η σύνταξη αναφοράς στον τόπο της συγκέντρωσης ήταν αδύνατη. Εξάλλου, οι εγχώριες αρχές ποτέ δεν είχαν αξιολογήσει ουσιαστικά την αναγκαιότητα της μεταφοράς της στο αστυνομικό τμήμα. Υπήρξε επομένως παραβίαση του άρθρου 5 § 1 της Σύμβασης.

Άρθρο 11 σε συνδυασμό με το άρθρο 14

Όπως ανέφεραν τα εγχώρια δικαστήρια τα οποία είχαν εξετάσει την αγωγή της προσφεύγουσας, οι αστυνομικές δυνάμεις οι οποίες αναπτύχθηκαν στη συγκέντρωση ΛΟΑΤΙ είχαν ως στόχο μόνο την προστασία της δημόσιας τάξης. Δεν είχαν θεωρήσει ότι ήταν αναγκαίο να διευκολυνθεί και να προστατευτεί η συγκέντρωση.

Πρώτον, δεν είχαν ληφθεί μέτρα για την πρόληψη των εκφοβιστικών επιθέσεων, όπως η δημοσιοποίηση δηλώσεων για την προώθηση της ανοχής, την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των ομοφοβικών ομάδων ή την οργάνωση ενός καναλιού επικοινωνίας με τους διοργανωτές της εκδήλωσης. Επιπλέον, οι αστυνομικές δυνάμεις που είχαν αναπτυχθεί λόγω ανησυχιών σχετικά με τον κίνδυνο εντάσεων και οι οποίες ξεπερνούσαν κατά πολύ τους παρόντες, δεν είχαν προσπαθήσει να εξασφαλίσουν μια ασφαλή περίμετρο για προστασία των συμμετεχόντων. Ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας αδράνειας, η προσφεύγουσα και άλλοι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν στην εκδήλωση στην πλατεία, η οποία είχε καταληφθεί από αντιδιαδηλωτές.

Ούτε η αστυνομία είχε λάβει μέτρα για να μειώσει τις εντάσεις μεταξύ των δύο ομάδων, παρά μόνο όταν παρουσιάστηκε πραγματικός κίνδυνος σωματικής βλάβης ανάμεσα στις δύο ομάδες. Μια τέτοια προσέγγιση δεν ήταν ικανοποιητική. Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι μια διαδήλωση μπορεί να ενοχλήσει και να προκαλέσει αλλά ότι οι συμμετέχοντες έπρεπε να μπορούν να παρευρίσκονται χωρίς να φοβούνται ότι θα υποστούν σωματική βία από τρίτους. Δεν θα μπορούσε να μειωθεί η πραγματική, αποτελεσματική ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης λόγω του απλού καθήκοντος του κράτους να μην παρεμβαίνει.

Πράγματι, η υποχρέωση βάσει της ΕΣΔΑ να λαμβάνει μέτρα για την προστασία της ελευθερίας του συνέρχεσθαι ήταν υψίστης σημασίας στην περίπτωση της προσφεύγουσας που ανήκε σε μειονότητα με την άποψη ότι δεν ήταν δημοφιλής. Ως εκ τούτου, ήταν ευάλωτη, ειδικά δεδομένης της ιστορικής δημόσιας εχθρότητας προς τη κοινότητα ΛΟΑΤΙ στη Ρωσία.

Επιπλέον, αν και η ομοφοβική χροιά της ομιλίας των αντιδηλωτών και η συμπεριφορά τους έπρεπε να ήταν προφανής στις αρχές, δεν είχαν αντιμετωπιστεί δεόντως.

Επομένως, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι εγχώριες αρχές δεν συμμορφώθηκαν με τις υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 11 της Σύμβασης, το οποίο εξετάζεται από μόνο του και σε συνδυασμό με το άρθρο 14.

Άρθρο 11

Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η σύλληψη της προσφεύγουσας, η οποία την εμπόδισε να συμμετάσχει στη συγκέντρωση ήταν παράνομη. Η παρέμβαση επομένως στην ελευθερία του συνέρχεσθαι  ήταν μη νόμιμη. Πράγματι, η αιτιολόγηση των αρχών για τέτοια παρέμβαση ήταν ανεπαρκής, ιδίως λόγω του γεγονότος ότι η συμπεριφορά της προσφεύγουσας δεν ήταν σαφώς βίαιη.

Συνεπώς, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση των υποχρεώσεων του κράτους σύμφωνα με το άρθρο 11 της Σύμβασης.

Ωστόσο, το Δικαστήριο δεν μπόρεσε να συμπεράνει από τη δικογραφία και από τους ισχυρισμούς των διαδίκων (συμπεριλαμβανομένων του υλικού βίντεο και των ισχυρισμών σχετικά με τον αριθμό των συμμετεχόντων και εκείνων που συνελήφθησαν) ότι οι αστυνομικοί είχαν συλλάβει μόνο συμμετέχοντες της κοινότητας ΛΟΑΤΙ και αγνόησαν  παραβιάσεις της δημόσιας τάξης από τους αντιπάλους τους. Επομένως, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 14 σε συνδυασμό με τις υποχρεώσεις του κράτους σύμφωνα με το άρθρο 11 της Σύμβασης.

Λοιπά άρθρα

Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε ανάγκη να εξεταστούν χωριστά οι καταγγελίες της προσφεύγουσας σχετικά με το  άρθρο 5 § 1 ή σύμφωνα με το άρθρο 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 5 § 1 της Σύμβασης.

Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ρωσία έπρεπε να καταβάλει στην προσφεύγουσα ποσό 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

 


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες