Η επιβολή προστίμου για απαγορευθείσα διοργάνωση εορτασμού εθνικιστών την ημέρα της εθνικής γιορτής της Ρουμανίας, δεν παραβίασε την ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ
Csiszer and Csibi κατά Ρουμανίας της 05.05.2020 (αρ. 71314/13 and 68028/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Επιβολή διοικητικού προστίμου στους προσφεύγοντες για την οργάνωση συγκέντρωσης μνήμης της ίδρυσης του τάγματος Székely την 01.12.2010, ημέρα της εθνικής εορτής της Ρουμανίας. Την 01.12.1918, στην Cluj-Napoca, οι ουγγρικές στρατιωτικές μονάδες σχημάτισαν το τάγμα του Székely και πολέμησαν τον ρουμανικό στρατό, που είχε εισέλθει στην Τρανσυλβανία.
Τον Απρίλιο του 1919 το τάγμα παραδόθηκε στον ρουμανικό στρατό. Οι προσφεύγοντες τιμωρήθηκαν για τη διοργάνωση απαγορευμένης συγκέντρωσης σύμφωνα με τη ρουμανική νομοθεσία. Κατά τα εθνικά δικαστήρια η συγκέντρωση παραβίαζε τη νομοθεσία, που απαγόρευε τις δημόσιες συγκεντρώσεις που είχαν ως στόχο, μεταξύ άλλων, την διάδοση του φασισμού, των σοβινιστικών ιδεών και που υποκινούσαν τον εθνικό διχασμό. Το Στρασβούργο έκρινε ότι η συμπεριφορά των προσφευγόντων, που αρνούνταν σκόπιμα να συμμορφωθούν με τους κανόνες που ορίζει η εθνική νομοθεσία, είχε καταστήσει την προγραμματισμένη συγκέντρωση παράνομη, βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Σημείωσε ότι οι εθνικές αρχές είχαν παράσχει επαρκή αιτιολογία ώστε να δικαιολογήσουν την παρέμβαση στην άσκηση του δικαιώματος της ελευθερίας του συνέρχεσθαι από τους προσφεύγοντες.
Όσον αφορά τον ισχυρισμό περί διακρίσεων λόγω εθνότητας, το Δικαστήριο επισήμανε ότι ο δεύτερος προσφεύγων δεν είχε αποδείξει ότι ίδια άτομα σε ίδια κατάσταση με τη δική του δεν είχαν τιμωρηθεί από τις αρχές. Όσον αφορά την αιτιολογία που παρέθεσαν το εγχώρια δικαστήρια για την επιβολή προστίμου, το Δικαστήριο σημείωσε ότι τα δικαστήρια δεν είχαν στηρίξει τις αποφάσεις τους στην εθνική καταγωγή του δεύτερου προσφεύγοντος.
Μη παραβίαση του άρθρου 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι) της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 11
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες Lóránt Csiszer και Barna Csibi, είναι Ρουμάνοι υπήκοοι που γεννήθηκαν το 1978 και 1979 αντίστοιχα και ζουν στο Miercurea Ciuc (Ρουμανία). Δηλώνουν ότι ανήκουν στην εθνοτική ομάδα Szekler (Székely) που μιλάει ουγγρικά, εμφανίζεται δε κυρίως στην Τρανσυλβανία και έχει ιστορικούς δεσμούς με τον ουγγρικό λαό. Την 01.12.2010 το δημοτικό συμβούλιο της πόλης Cluj-Napoca διοργάνωσε διάφορες εκδηλώσεις στο κέντρο της πόλης για να γιορτάσει την εθνική εορτή της Ρουμανίας, συμπεριλαμβανομένης μιας στρατιωτικής παρέλασης και μιας σειράς υπαίθριων συναυλιών.
Στις 12.10.2010 ο κ. Csibi έστειλε επιστολή στο Δήμαρχο της Cluj-Napoca, ζητώντας άδεια για την οργάνωση μιας συγκέντρωσης μνήμης που θα πραγματοποιείτο την 01.12.2010, από τις 5 μ.μ. έως τις 6 μ.μ., στην Πλατεία Ομόνοιας. Ο σκοπός της συγκέντρωσης ήταν ο εορτασμός για την ίδρυση και το έργο του Τάγματος Székely.
Στις 19.10.2010 το δημοτικό συμβούλιο τον ενημέρωσε ότι δεν έγινε δεκτό το αίτημά του, επειδή επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στη συγκεκριμένη τοποθεσία ταυτόχρονα μία άλλη εκδήλωση, η οποία είχε ήδη εγκριθεί. Το συμβούλιο αρνήθηκε επίσης να επιτρέψει τη συγκέντρωση σε οποιαδήποτε άλλη τοποθεσία στο κέντρο της πόλης.
Ο κ. Csibi άσκησε διοικητική προσφυγή κατά του τοπικού συμβουλίου στο Επαρχιακό Δικαστήριο της Cluj-Napoca. Η προσφυγή απορρίφθηκε.
Την 01.12.2010, περίπου στις 4.30 μ.μ., αστυνομικοί σταμάτησαν τους προσφεύγοντες, ενόσω οι ίδιοι και 6 ακόμη άτομα έφευγαν από ένα ξενοδοχείο σε έναν δρόμο κάθετο προς την Πλατεία Ομονοίας.
Οι αστυνομικοί συνέταξαν έκθεση διοικητικής παράβασης την ίδια μέρα, επιβάλλοντας πρόστιμο στον κ. Csiszer 10.000 ρουμανικά λέϊ (RON) (περίπου 2.200 ευρώ). Ο πρώτος προσφεύγων αμφισβήτησε το πρόστιμο ενώπιον του Περιφερειακού Δικαστηρίου της Cluj-Napoca. Το δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή και ο κ. Csiszer άσκησε έφεση, η οποία απορρίφθηκε ως αβάσιμη.
Επίσης, συντάχθηκε έκθεση διοικητικής παράβασης σχετικά με τον κ. Csibi, στον οποίο επιβλήθηκε πρόστιμο 5.000 λέϊ (περίπου 1.100 ευρώ). Άσκησε προσφυγή στο περιφερειακό δικαστήριο. Το δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή και έκρινε ότι η διαπίστωση παράβασης ήταν νόμιμη και δικαιολογημένη.
Το ΕΔΔΑ επισήμανε εξαρχής ότι το τάγμα Székely χρησιμοποιεί το όνομα του Albert Wass, μέλους της «Ουγγρικής Φρουράς» που εδρεύει στο Győr στην Ουγγαρία και ο οποίος εμφορείται από φασιστική ιδεολογία. Το Στρασβούργο παρατήρησε ότι, όταν σταμάτησαν οι αρχές τους προσφεύγοντες, ένα από τα μέλη της ομάδας κουβαλούσε μια σημαία που έφερε το διακριτικό Szekler, και ότι ένα δεύτερο άτομο φορούσε ένα μαύρο σακάκι με τις λέξεις «Wass Albert szov» γραμμένες στο πίσω μέρος και έφεραν ένα πανό με την επιγραφή «Wass Albert Szovetseg». Τέλος, το δικαστήριο σημείωσε ότι τη στιγμή που σταμάτησαν τον κ. Csibi, ο ίδιος σχεδίασε και οργάνωσε συγκέντρωση που απαγορεύτηκε σύμφωνα με το άρθρο 9 (α) του Νόμου αρ. 60/1991. Ο κ. Csibi άσκησε έφεση κατά της απόφασης. Το Εφετείο απέρριψε την έφεση και επικύρωσε την πρωτοβάθμια απόφαση.
Βασιζόμενοι στο άρθρο 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι), οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν ότι η επιβολή προστίμου είχε παραβιάσει το δικαίωμά τους στην ελευθερία του συνέρχεσθαι. Ο πρώτος προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι υπήρξε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασής του σύμφωνα με το άρθρο 10. Βασιζόμενος στο άρθρο 14 (απαγόρευση διακρίσεων), ο δεύτερος προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι είχε υποστεί διακρίσεις στην απόλαυση του δικαιώματός του στην ελευθερία του συνέρχεσθαι λόγω του γεγονότος ότι ανήκε σε εθνική μειονότητα εντός της χώρας.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 11
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι προσφεύγοντες είχαν τιμωρηθεί για τη διοργάνωση απαγορευμένης συγκέντρωσης, βάσει του άρθρου 26 του Ν. 60/1991, που προέβλεπε ως διοικητικό αδίκημα την «οργάνωση και διενέργεια αδήλωτης, άνευ άδειας, ή απαγορευμένης δημόσιας συγκέντρωσης». Τα εθνικά δικαστήρια διαπίστωσαν επίσης ότι η συγκέντρωση παραβιάζει το άρθρο 9 του Ν. 60/1991 αναφορικά με την απαγόρευση των δημόσιων συγκεντρώσεων που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στη διάδοση φασιστικών ή / και σοβινιστικών ιδεών, την υπονόμευση της χώρας και του έθνους, και την υποκίνηση άλλων σε εθνικό μίσος και διχασμό. Ως δικαιολογία για τις επιβαλλόμενες κυρώσεις, οι εθνικές αρχές είχαν επίσης αναφέρει στην έκθεση παράβασης το γεγονός ότι οι προσφεύγοντες είχαν οργανώσει μια συγκέντρωση παρά το γεγονός ότι δεν είχε εγκριθεί για τον λόγο ότι άλλη δημόσια εκδήλωση θα πραγματοποιείτο στον ίδιο χώρο. Αυτή η αιτιολόγηση επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια από τα εγχώρια δικαστήρια.
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι ήταν σημαντικό για τα άτομα που οργανώνουν και συμμετέχουν σε δημόσιες συγκεντρώσεις, ως μέλη μίας δημοκρατικής κοινωνίας, να τηρούν τους κανόνες που διέπουν τη διαδικασία συμμόρφωσης με τους οικείους κανόνες.
Επανέλαβε ότι οι εθνικές αρχές έχουν ευρεία διακριτική ευχέρεια για τον καθορισμό των κατάλληλων μέτρων για την αποφυγή αναταραχών σε μια συγκέντρωση. Ωστόσο, παρατήρησε ότι μία παράνομη συγκέντρωση δεν δικαιολογούσε παραβίαση της ελευθερίας του συνέρχεσθαι. Ωστόσο, τα όρια της ανοχής εκ μέρους των επίσημων αρχών απέναντι σε μια παράνομη συγκέντρωση εξαρτάται από τις ειδικές περιστάσεις της υπόθεσης.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια επιβεβαίωσαν ότι το άρθρο 5 παρ. 2 του Ν. 60/1991 απαγόρευε την ταυτόχρονη διοργάνωση δύο ξεχωριστών συγκεντρώσεων στο ίδιο μέρος, και ότι οι προσφεύγοντες είχαν ειδοποιηθεί από τις εθνικές αρχές για την εφαρμογή αυτής της νομοθετικής διάταξης.
Αν και οι προσφεύγοντες δεν είχαν κατηγορηθεί για βίαιη συμπεριφορά, το Δικαστήριο μπορούσε να καταλάβει ότι οι αρχές ενδέχεται να φοβόταν μια ταχεία επιδείνωση της κατάστασης. Δεδομένου του μεγέθους των νόμιμα προγραμματισμένων εκδηλώσεων δεν θα ήταν εύκολο για τις εθνικές αρχές να διασφαλίσουν την ασφάλεια δύο δημόσιων συγκεντρώσεων που πραγματοποιούνται ταυτόχρονα στο ίδιο μέρος της πόλης.
Για να προβούν στο χαρακτηρισμό της εν λόγω συγκέντρωσης μνήμης ως «απαγορευμένης» και ως εκ τούτου να κρίνουν την αναγκαιότητα επιβολής κυρώσεων, τα εθνικά δικαστήρια είχαν παραπέμψει, ενόψει του αντικειμένου της, στο άρθρο 9 του Ν. 60/1991.
Τα δικαστήρια είχαν λάβει υπόψη την ιστορική σημασία του τάγματος Székely και του γεγονότος ότι οι προσφεύγοντες ήταν μέλη της μονάδας Szekler. Τα εγχώρια δικαστήρια είχαν επικεντρωθεί ιδιαίτερα στο γεγονός ότι ένας από τους συμμετέχοντες φορούσε στην συγκέντρωση διακριτικά που αναφέρονται στο όνομα του Albert Wass. Τα εθνικά δικαστήρια συμφώνησαν ότι η παραπομπή στον Albert Wass και αυτό που εκπροσώπησε στη Ρουμανία ήταν ικανό να δημιουργήσει αμφιβολίες ως προς τον σκοπό της συγκέντρωσης μνήμης και κατέστησε αναγκαίο να διευκρινιστεί αυτός ο σκοπός. Επομένως, θα μπορούσε ακόμη και να καταστήσει τη συγκέντρωση παράνομη με την αιτιολογία ότι προοριζόταν να διαδώσει φασιστικές ιδέες.
Το ΕΔΔΑ είχε κρίνει προηγουμένως ότι οι ιδέες ή η συμπεριφορά δεν μπορούσαν να αποκλειστούν από την προστασία που παρέχεται από τη Σύμβαση μόνο και μόνο επειδή ήταν σε θέση να δημιουργήσουν ένα αίσθημα ανησυχίας σε ομάδες πολιτών ή επειδή ορισμένοι μπορεί να τις αντιληφθούν ως ασέβεια. Παρ’ όλα αυτά, στο πλαίσιο της εθνικής εορτής της Ρουμανίας, η πραγματοποίηση της συγκεκριμένης συγκέντρωσης μνήμης, την οποία οι προσφεύγοντες είχαν επιδιώξει να οργανώσουν χρησιμοποιώντας σύμβολα που δημιουργούν αμφιβολίες ως προς τον αληθινό σκοπό τους, ήταν ικανός να προκαλέσει ένα βαθμό κοινωνικής έντασης που ευνοεί τη βία, δεδομένης της ιδιαίτερης ευαισθησίας της κοινής γνώμης σχετικά με τις ιδέες τους, οι οποίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν αντίθετες με τις δημόσιες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνταν εκείνη τη στιγμή. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο δεν θεώρησε παράλογο ή αυθαίρετο για τα ρουμανικά δικαστήρια να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στους προσφεύγοντες δικαιολογήθηκαν επιπλέον από το γεγονός ότι η συγκεκριμένη συγκέντρωση ήταν αντίθετη προς το άρθρο 9 του Ν. 60/1991.
Τέλος, το Δικαστήριο επισήμανε το γεγονός ότι οι πράξεις αυτές δεν έχουν ταξινομηθεί ως ποινικά αδικήματα δεν αποδείκνυε ότι δεν απειλούν λιγότερο τη δημόσια τάξη. Η αστυνομία είχε επιβάλει διοικητικά πρόστιμα στους προσφεύγοντες. Αν και τα ποσά ήταν διαφορετικά για κάθε προσφεύγοντα, ήταν εντός των ορίων που ορίζονται στο άρθρο 26 παρ. 2 του Ν. 60/1991. Επιπλέον, είχε προβλεφθεί η δυνατότητα για τους προσφεύγοντες να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα και την αιτιολόγηση των προστίμων, και τα ποσά αυτών, στα εθνικά δικαστήρια. Κατά συνέπεια, είχαν λάβει διαδικαστικές εγγυήσεις κατά της επιβολής παράνομων κυρώσεων.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι εθνικές αρχές δεν υπερέβησαν το περιθώριο εκτίμησής τους και ότι οι καταγγελλόμενες κυρώσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν «αναγκαίες σε μια δημοκρατική κοινωνία» και «ανάλογες με τον επιδιωκόμενο σκοπό».
Επομένως, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ.
Άρθρο 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 11 (αριθ. προσφ.68028/14)
Ο δεύτερος προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι είχε υποστεί διακρίσεις κατά την απόλαυση του δικαιώματός της ελευθερίας του συνέρχεσθαι σύμφωνα με το άρθρο 11 της Σύμβασης λόγω του γεγονότος ότι ανήκε σε εθνική μειονότητα στη χώρα.
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι για να προκύψει ζήτημα σύμφωνα με το άρθρο 14 της Σύμβασης πρέπει να λάβει χώρα διαφορετική μεταχείριση μεταξύ ατόμων που βρίσκονται σε ανάλογες ή συγκρίσιμες καταστάσεις.
Το Δικαστήριο αρχικά επισήμανε ότι ο δεύτερος προσφεύγων δεν είχε αποδείξει στη διαδικασία ενώπιον του ότι άτομα στην ίδια κατάσταση με αυτόν – που επιδιώκουν δηλαδή να οργανώσουν συγκεντρώσεις μνήμης κατά παράβαση του άρθρου 5 § 2 του Ν. 60/1991 – δεν είχαν τιμωρηθεί από τις αρχές. Στη συνέχεια παρατήρησε ότι δεν οδήγησε στην επιβολή κύρωσης το γεγονός ότι ένα από τα μέλη της ομάδας (όπου και ο προσφεύγων) έφερε μια σημαία, αλλά το γεγονός ότι διοργανώθηκε μια συγκέντρωση μνήμης αντίθετη με το προαναφερθέν άρθρο 5 § 2.
Τέλος, όσον αφορά τους λόγους που παρείχαν τα εθνικά δικαστήρια για την επιβολή της ποινής, το Δικαστήριο σημείωσε ότι δεν είχαν βασίσει τις αποφάσεις τους στην εθνική καταγωγή του δεύτερου προσφεύγοντος.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι, ακόμη και αν υποτεθεί ότι υπήρξε διαφορετική μεταχείριση στην παρούσα υπόθεση, δεν είχε αποδειχθεί ότι βασίστηκε στην εθνότητα του δεύτερου προσφεύγοντος.
Επομένως, αυτή η καταγγελία απορρίφθηκε ως προδήλως αβάσιμη (επιμέλεια echrcaselaw.com).
