Η επιβληθείσα πειθαρχική ποινή σε δάσκαλο μετακίνησής του σε άλλο σχολείο για σχόλια που αφορούσαν τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2015 στο Παρίσι, δεν ήταν δυσανάλογη

ΑΠΟΦΑΣΗ

Mahi κατά Βελγίου της 03.09.20 (αρ, προσφ.57462/19)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Σχόλια δασκάλου ισλαμικής θρησκείας σε ανοιχτή επιστολή προς τον τύπο σχετικά με τις επιθέσεις τον Ιανουάριο του 2015 στο Παρίσι στην εφημερίδα Charlie Hebdo,  σχετικά με την  ομοφυλία, τα μέσα ενημέρωσης, τους πολιτικούς ηγέτες και το δικαστικό σώμα, αναφέροντας ως «μέντορά» του έναν συγγραφέα που είχε καταδικαστεί στη Γαλλία για την άρνηση του Ολοκαυτώματος.

Επιβλήθηκε σε βάρος του  η πειθαρχική ποινή  της μετακίνησης σε άλλο σχολείο.

Ο ανωτέρω προσέφυγε στο ΕΔΔΑ παραπονούμενος για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο  10).

Το Δικαστήριο έκρινε, ότι τα εν λόγω σχόλια  ήταν ασυμβίβαστα με το καθήκον της ουδετερότητας  που βαρύνει τον προσφεύγοντα  ως δάσκαλο, ιδίως ενόψει της τεταμένης ατμόσφαιρας που επικρατούσε στο σχολείο του μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι. Λαμβάνοντας υπόψη τον πιθανό αντίκτυπο των σχολίων του στους μαθητές του, το Δικαστήριο έκρινε ότι η πειθαρχική ποινή της μετακίνησης του σε άλλο σχολείο περίπου 50 χιλιόμετρα μακριά από το αρχικό σχολείο, στο οποίο είχε ένα πλήρες πρόγραμμα διδασκαλίας, δεν ήταν δυσανάλογη.

Το Στρασβούργο έκρινε την προσφυγή προδήλως αβάσιμη.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 10

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων Yacob Mahi, είναι Βέλγος υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1965 και ζει στις Βρυξέλλες. Διδάσκει την ισλαμική θρησκεία από το 1987 σε σχολεία που διοικεί η γαλλόφωνη κοινότητα του Βελγίου. Στις 4 Φεβρουαρίου 2015 απέστειλε μια ανοιχτή επιστολή στον Τύπο σχολιάζοντας ορισμένα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τον φερόμενο ρόλο του σε διαταραχές που συνέβησαν στο σχολείο στο οποίο δίδασκε στις Βρυξέλλες. Οι διαταραχές σημειώθηκαν μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του  Ιανουαρίου 2015 στο Παρίσι με στόχο την εφημερίδα Charlie Hebdo. Είχαν λάβει τη μορφή  επιθέσεων από μαθητές σε άλλο δάσκαλο του ιδίου σχολείου που υπερασπίστηκε την εφημερίδα Charlie Hebdo και βίαιων επιθέσεων εναντίον μαθητή που αρνήθηκε να υπογράψει αναφορά εναντίον αυτού του δασκάλου.

Στην ανοιχτή επιστολή του ο προσφεύγων σχολίασε τις επιθέσεις στην Charlie Hebdo. Εξέφρασε επίσης απόψεις για την ομοφυλία, τα μέσα ενημέρωσης, τους πολιτικούς ηγέτες και το δικαστικό σώμα, και ανέφεραν έναν συγγραφέα που είχε καταδικαστεί στη Γαλλία για την άρνηση του Ολοκαυτώματος, χαρακτηρίζοντάς τον ως «μέντορά» του.

Σε γνωμοδότηση που δημοσιεύθηκε στις 13 Μαρτίου 2015, το Ομοσπονδιακό Κέντρο Ίσων Ευκαιριών και Δράσης κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων διαπίστωσε ότι οι παρατηρήσεις του προσφεύγοντος δεν ήταν αντίθετες με τη νομοθεσία κατά των διακρίσεων ως έχει, αλλά εξέφρασε την ανησυχία ότι τέτοιες παρατηρήσεις τις είχε εκφέρει δάσκαλος.

Στις 31 Οκτωβρίου 2017, η κυβέρνηση της γαλλόφωνης κοινότητας, διαπίστωσε ότι τα σχόλια του  κ. Mahi παραβίαζαν το καθήκον της διακριτικής ευχέρειας και διέταξε τη μετακίνησή του σε σχολείο στο La Louviereως ως πειθαρχική  ποινή. Σε απόφαση της 16ης Μαΐου 2019, το Συμβούλιο του Κράτους απέρριψε αίτηση αναίρεσης του προσφεύγοντος σχετικά με την εν λόγω απόφαση.

Βασιζόμενος στο άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και του άρθρου 10 (ελευθερία της έκφρασης), ο κ. Mahi παραπονέθηκε για την πειθαρχική κύρωση που του επιβλήθηκε αναφορικά με τα σχόλιά του στην ανοιχτή επιστολή του. Το Δικαστήριο αποφάσισε να εξετάσει την καταγγελία του μόνο βάσει του άρθρου 10.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης)

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η πειθαρχική κύρωση που επιβλήθηκε στον προσφεύγοντα συνιστούσε παρέμβαση στο δικαίωμά του στην ελευθερία της έκφρασης. Η παρέμβαση αυτή προβλέπεται στα άρθρα 5 και 7 του Βασιλικού Διατάγματος της 22ας Μαρτίου 1969 που επιβάλλει το καθήκον διακριτικής ευχέρειας στους εκπαιδευτικούς. Η παρέμβαση είχε, επιπλέον επιδιώξει θεμιτό στόχο, την πρόληψη της αναταραχής στο εν λόγω σχολείο και την  προστασία της φήμης και των δικαιωμάτων των άλλων (το ίδιο το σχολείο, και γενικότερα το σύνολο της  Γαλλόφωνης Κοινότητας του Βελγίου).

Όσον αφορά την αναγκαιότητα παρέμβασης σε μια δημοκρατική κοινωνία, το Δικαστήριο επισήμανε ότι όποτε αμφισβητείται το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης των δημοσίων υπαλλήλων, τα «καθήκοντα και οι ευθύνες »που αναφέρονται στο άρθρο 10 § 2 αποκτούσαν  μια ιδιαίτερη σημασία, η οποία δικαιολογούσε στο εναγόμενο κράτος ένα ορισμένο περιθώριο εκτίμησης για τον προσδιορισμό του εάν η επίμαχη παρέμβαση ήταν ανάλογη του στόχου όπως αναφέρεται.

Αναφορικά με τους δασκάλους, οι οποίοι συμβόλιζαν την εξουσία για τους μαθητές τους στο εκπαιδευτικό πεδίο, τα ειδικά καθήκοντα και οι ευθύνες τους εφαρμόζονταν επίσης, σε κάποιο βαθμό, στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες. Στην παρούσα υπόθεση, το Συμβούλιο του Κράτους, έχοντας σημειώσει ότι οι δηλώσεις του προσφεύγοντος στην επιστολή του δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως άσχετες με τη θέση του ως δασκάλου, τα έκρινε ασυμβίβαστα με τα «καθήκοντα και τις ευθύνες» που έχει αναλάβει ως δάσκαλος, και αποφάσισε ότι  είχε παραβιάσει το καθήκον της ουδετερότητας.

Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι η γνωμοδότηση του Κέντρου Ίσων Ευκαιριών είχε αποδείξει ότι τα σχόλια του δεν θα έπρεπε απαραίτητα να θεωρηθούν τιμωρητέα βάσει του ποινικού δικαίου, εξαιτίας απουσίας υποκίνησης μίσους, ξενοφοβίας ή διακρίσεων. Ωστόσο, ήταν αλήθεια ότι, όπως είχε αποφανθεί το Συμβούλιο του Κράτους, αυτά τα σχόλια θα μπορούσαν νομίμως να θεωρηθούν ασυμβίβαστα με το  καθήκον της ουσετερότητας, ιδίως ενόψει της τεταμένης ατμόσφαιρας που επικρατούσε στο σχολείο του μετά τις επιθέσεις του Ιανουαρίου 2015 στο Παρίσι.

Το Δικαστήριο έλαβε υπόψιν τον ισχυρισμό του προσφεύγοντος ότι ένιωθε την ανάγκη να αντιδράσει σε ορισμένες κατηγορίες εναντίον του. Εντούτοις, έκρινε ότι η σκέψη αυτή από μόνη της δεν επαρκούσε για τη παράκαμψη του καθήκοντος της ουδετερότητας και την απαίτηση να επιδεικνύει μετριοπάθεια στην άσκηση της ελευθερίας της έκφρασης, δεδομένου του συγκεκριμένου πλαισίου στο οποίο έγιναν οι παρατηρήσεις του. Αυτό ήταν ιδιαίτερα αληθές, καθώς τα σχόλια και οι δηλώσεις δεν ήταν αυθόρμητη αντίδραση κατά τη διάρκεια μιας προφορικής ανταλλαγής αλλά είχαν τη μορφή γραπτών ισχυρισμών που είχαν ευρέως δημοσιευτεί και ως εκ τούτου ήταν προσβάσιμες στους μαθητές του, κάτι που θα μπορούσε να επιδεινώσει τις εντάσεις στο εν λόγω σχολείο. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο εκτίμησε,  λαμβάνοντας υπόψη τον πιθανό αντίκτυπο των σχόλιων του κ στους μαθητές του, ότι η μετακίνησή του σε άλλο σχολείο που βρίσκεται περίπου 50 χιλιόμετρα από το αρχικό  σχολείο, στο οποίο είχε ένα πλήρες πρόγραμμα διδασκαλίας, δεν ήταν δυσανάλογη

Επομένως, οι αρχές είχαν δώσει σχετικούς και επαρκείς λόγους για να υποστηρίξουν την παρέμβαση, η οποία δεν ήταν δυσανάλογη.

Κατόπιν αυτών , η προσφυγή κρίθηκε ως προδήλως αβάσιμη.