Η άρνηση των αρχών να επιτρέψουν τη φυσική πρόσβαση δημοσιογράφου σε αρχεία της Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών δεν παραβίασε την ελευθερία της έκφρασης

ΑΠΟΦΑΣΗ

Saure κατά Γερμανίας της 8.11.2022 (αρ. προσφ. 8819/16)

Βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η υπόθεση αφορά την άρνηση να επιτραπεί στον προσφεύγοντα, Γερμανό υπήκοο και δημοσιογράφο, να έχει φυσική πρόσβαση στους φακέλους που τηρούνται από τη Γερμανική Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών αναφορικά με τον U.B., πρώην πρωθυπουργό του ομόσπονδου κρατιδίου του Schleswig-Holstein που είχε πεθάνει υπό μυστηριώδεις συνθήκες σε ξενοδοχείο στη Γενεύη της Ελβετίας το 1987.

Ο προσφεύγων ενδιαφερόταν ειδικότερα, για τα πορίσματα των ερευνών της Υπηρεσίας σχετικά με τις συνθήκες θανάτου του U.B. και τις φήμες ότι αυτός είχε συνεργαστεί με υπηρεσία πληροφοριών μιας χώρας της Ανατολικής Ευρώπης. Ωστόσο, του απαγορεύτηκε η αυτοπρόσωπη πρόσβαση στα αρχεία.

Επικαλούμενος το άρθρο 10 (ελευθερία της έκφρασης) της ΕΣΔΑ, ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι είχε δικαίωμα στη φυσική πρόσβαση στα αρχεία. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο του Τύπου ως «δημόσιου φύλακα» και το δημόσιο ενδιαφέρον για τις πληροφορίες, υποστήριξε ότι ο περιορισμός σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής λόγω του απορρήτου, χρονικής περιόδου 30 ετών, ήταν πολύ μεγάλη και παραβίασε το άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη ακρόαση εντός εύλογου χρόνου) της Σύμβασης.

Ο προσφεύγων έλαβε πληροφορίες για το περιεχόμενο των αρχείων από την Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών μέσω άλλης διαδικασίας. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι καθώς ο προσφεύγων δεν είχε αιτιολογήσει ενώπιον των εγχώριων αρχών ως προς το γιατί χρειαζόταν φυσική πρόσβαση στα έγγραφα, δεν μπορούσαν να κατηγορηθούν οι εγχώριες αρχές ότι απέτυχαν να εξισορροπήσουν τις ανάγκες του και εκείνες του κοινού σχετικά με την πρόσβαση σε πληροφορίες με το δικαίωμα της Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών για να τις κρατήσει μυστικές.

Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εγχώριες αρχές είχαν ενεργήσει κατά την κρίση τους απορρίπτοντας το αίτημα του προσφεύγοντος. Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 10 της Σύμβασης.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 6 παρ. 1

Άρθρο 10

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων, Hans-Wilhelm Saure, είναι Γερμανός υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1968 και ζει στο Βερολίνο. Είναι γνωστός δημοσιογράφος.

Το 2012 ο προσφεύγων προσπάθησε να αποκτήσει φυσική πρόσβαση στους φακέλους της Υπηρεσίας Πληροφοριών Εξωτερικών που αφορούν πολλά εξέχοντα άτομα, συμπεριλαμβανομένου του κ. U.B., πρώην πρωθυπουργού του ομόσπονδου κρατιδίου του Schleswig-Holstein. Ο τελευταίος είχε πεθάνει υπό μυστηριώδεις συνθήκες σε ένα ξενοδοχείο στη Γενεύη, και φημολογήθηκε ότι ήταν πράκτορας και στη συνέχεια εκβιάστηκε από την μυστική υπηρεσία μιας ανατολικοευρωπαϊκής χώρας. Ο προσφεύγων δεν χρειάστηκε να αιτιολογήσει το αίτημα αναζήτησης.

Το αίτημα απορρίφθηκε. Η Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών δήλωσε ότι τα έγγραφα δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις για δημοσίευση καθώς ήταν κάτω των 30 ετών (οι φάκελοι ήταν από το 1991-1995). Η διοικητική προσφυγή του προσφεύγοντος απορρίφθηκε επίσης.

Ο προσφεύγων κινήθηκε δικαστικά, υποστηρίζοντας ότι είχε το δικαίωμα να συμβουλευτεί τα αρχεία ο ίδιος αυτοπροσώπως και ότι τα συμφέροντα του Τύπου για την πρόσβαση στις πληροφορίες υπερτερούσαν του δικαιώματος του U.B. σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής λόγω του απορρήτου χρονικής περιόδου 30 ετών, η οποία θα έπρεπε επομένως να συντομευθεί σε αυτήν την περίπτωση.

Τον Νοέμβριο του 2013 το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο απέρριψε αυτήν την αγωγή. Αποφάνθηκε, ιδίως ότι δεν υπήρχε διαφορετική ερμηνεία των χρονικών περιόδων εκτός από τα 30 χρόνια που ήταν δυνατά βάσει του Ομοσπονδιακού νόμου· ούτε το δικαίωμα στην ενημέρωση κατά την πρώτη πρόταση του άρθρου 5 § 1 του Βασικού Νόμου εφαρμόζεται σε μη δημόσια διαθέσιμες πηγές, όπως στην εν λόγω υπόθεση. Θεώρησε επίσης ότι το δικαίωμα του Τύπου να λαμβάνει πληροφορίες σύμφωνα με τη δεύτερη πρόταση του άρθρου 5 § 1 του Βασικού Νόμου δεν προέβλεπε γενικά το δικαίωμα αυτοπρόσωπης διαβούλευσης εγγράφων. Ο προσφεύγων προσέφυγε στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι τα δικαιώματά του που απορρέουν από τον Βασικό Νόμο είχαν παραβιαστεί από την άρνηση των δικαστηρίων να του επιτρέψουν τη φυσική πρόσβαση στα αρχεία. Υποστήριξε επίσης ότι η δήλωση ότι τα έγγραφα χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1990, ενώ ο U.B. είχε πεθάνει τη δεκαετία του 1980, δεν ήταν αξιόπιστη. Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο αρνήθηκε να εξετάσει την υπόθεσή του.

Ο προσφεύγων κατάφερε πράγματι να λάβει πληροφορίες για το περιεχόμενο των αρχείων από την Ξένη Υπηρεσία Πληροφοριών το 2013 μετά από συμφωνία που κατέληξε με αυτόν τον φορέα. Δύο άρθρα του 2016 του προσφεύγοντος στη Bild (δημοφιλή καθημερινή εφημερίδα) έριχναν φως σε ορισμένες από τις πληροφορίες στα αρχεία σχετικά με την υπόθεση του U.B. και ανέφερε ότι ανέρχονταν σε περίπου 5.100 σελίδες.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 10

Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το άρθρο 10 δεν συνεπάγεται απόλυτο δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες που κατέχει μια κυβερνητική υπηρεσία. Ανέκυψε το ερώτημα πότε η μη δημοσίευση/μετάδοση τέτοιων πληροφοριών θα έθιγε τα δικαιώματα ενός ατόμου.

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών δεν είχε απορρίψει άμεσα το αίτημα του προσφεύγοντος. Αντίθετα, του είχε παράσχει το περιεχόμενο του φακέλου σχετικά με τον U.B., ικανοποιώντας εν μέρει το αίτημά του. Η άρνηση να επιτραπεί στον προσφεύγοντα η φυσική πρόσβαση ήταν σύμφωνη με το νόμο και είχε θεμιτό σκοπό την προστασία της εθνικής ασφάλειας (άρθρο 10 § 2 της Σύμβασης).

Επανέλαβε ότι τα κράτη έχουν ευρεία διακριτική ευχέρεια («περιθώριο εκτίμησης») όταν πρόκειται για την εθνική ασφάλεια, αλλά ότι η κατηγοριοποίηση των εγγράφων ως απόρρητα ως τέτοια θα πρέπει να γίνεται με περιορισμό. Το Δικαστήριο σημείωσε, επιπλέον, ότι η φυσική πρόσβαση σε τέτοια αρχεία μπορεί να αποκαλύψει πληροφορίες σχετικά με την εσωτερική λειτουργία και τις μεθόδους εργασίας της υπηρεσίας πληροφοριών, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τις αρχές.

Αμφισβητώντας την υπεροχή της κατηγοριοποίησης της εθνικής ασφάλειας, ο προσφεύγων είχε πρόσβαση σε κατ’ αντιμωλία διαδικασία. Ωστόσο, δεν ήταν αρκετό για τον προσφεύγοντα να προβεί σε αφηρημένους ή γενικούς ισχυρισμούς ενώπιον των δικαστηρίων και των διοικητικών οργάνων· αντίθετα ήταν δική του ευθύνη να αποδείξει συγκεκριμένα γιατί η φυσική πρόσβαση στα εν λόγω αρχεία ήταν απαραίτητη για το δικαίωμά του στην ελευθερία της έκφρασης. Δεν το είχε πράξει καθόλου. Οι αρχές δεν μπορούσαν να κατηγορηθούν ότι δεν είχαν καταφέρει να εξισορροπήσουν τα ανταγωνιστικά συμφέροντα στην υπόθεση. Επομένως, το Δικαστήριο έκρινε αδύνατο να κατηγορήσει τα εθνικά δικαστήρια που δεν το έπραξαν.

Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εγχώριες αρχές είχαν ενεργήσει κατά την κρίση τους απορρίπτοντας το αίτημα του προσφεύγοντος. Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 10 της Σύμβασης.

Λοιπά άρθρα

Όσον αφορά τη διάρκεια της διαδικασίας βάσει του άρθρου 6 § 1, το Δικαστήριο έκρινε ότι ακόμη και αν οι διατάξεις ήταν εφαρμοστέες στην επίμαχη διαδικασία, ο προσφεύγων δεν είχε εξαντλήσει τα εσωτερικά ένδικα μέσα ιδίως τη διαδικασία βάσει του άρθρου 198 του νόμου περί Συντάγματος του Δικαστηρίου.

Επομένως, το Δικαστήριο έκρινε αυτό το σκέλος της προσφυγής απαράδεκτο. (επιμέλεια: echrcaselaw.com)


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες