Η απάνθρωπη και εξευτελιστική αστυνομική μεταχείριση κρατουμένου με ξυλοδαρμό, ξεγύμνωμα και απειλές δεν αποκαταστάθηκαν με επιδίκαση ανεπαρκούς αποζημίωσης!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Zličić κατά Σερβίας της 26.01.2021 (αριθ. προσφ. 73313/17 και 20143/19)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Κακοποίηση συλληφθέντος για ναρκωτικά από αστυνομικούς. Απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
Ο προσφεύγων, μετά την σύλληψή του για κατοχή ναρκωτικών και επειδή δεν αποδέχθηκε ότι μια σακούλα που περιείχε ναρκωτικά ήταν δική του, ξυλοκοπήθηκε από αστυνομικούς άγρια και επανειλημμένα και για αρκετή ώρα στο κεφάλι και στην κοιλιά. Επίσης τον έγδυσαν και απείλησαν τη ζωή του και αυτή της συντρόφους του. Ο προσφεύγων τότε για να μην συνεχιστεί η απάνθρωπη αυτή μεταχείριση σε βάρος του εξαναγκάστηκε να υπογράψει τελικά την έκθεση κατάσχεσης των ναρκωτικών ουσιών, που επί ώρες αρνιόταν να κάνει.
Στη συνέχεια άσκησε αγωγή αποζημίωσης για την κακομεταχείριση που υπέστη, αλλά τα αστικά δικαστήρια επιδίκασαν μικρό ποσό για αποζημίωση και ηθική του βλάβη, ισόποσο των 1.260 ευρώ περίπου.
Το ΕΔΔΑ, λαμβάνοντας υπόψιν την απόφαση του αστικού Δικαστηρίου που επιδίκασε μικρή αποζημίωση για την κακομεταχείριση που υπέστη από τους αστυνομικούς, τα ιατρικά πιστοποιητικά που εξεδόθησαν για τους τραυματισμούς του, την κατάθεση του φίλου του προσφεύγοντος που διαπίστωσε τραυματισμό στο μάτι του και τις ελλιπείς εξηγήσεις της κυβέρνησης για τους διαπιστωμένους και ιατρικά τραυματισμούς του προσφεύγοντος, έκρινε ότι υπέστη απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Επίσης διαπίστωσε ότι η διεξαχθείσα έρευνα ήταν αναποτελεσματική.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του ουσιαστικού και διαδικαστικού σκέλους του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ και επιδίκασε ποσό 2.700 ευρώ για ηθική βλάβη και 4.000 ευρώ για έξοδα.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 3
Άρθρο 6§1
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Aleksandar Zličić, είναι Σέρβος υπήκοος που γεννήθηκε το 1981 και ζει στο Νόβι Σαντ (Σερβία).
Στις 10 Ιανουαρίου 2014, ο προσφεύγων και ο φίλος του προσεγγίστηκαν από την αστυνομία ενώ καθόντουσαν έξω σε ένα παγκάκι. Ένας αστυνομικός τους ρώτησε εάν μια μικρή πλαστική σακούλα που περιείχε ινδική κάνναβη ήταν δική τους. Αυτοί αρνήθηκαν και συνελήφθησαν.
Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι στο αστυνομικό τμήμα επειδή συνέχιζε να αρνιόταν την σχέση του με τα ναρκωτικά ξυλοκοπήθηκε από αστυνομικούς επανειλημμένα στο κεφάλι και στην κοιλιά, τον έγδυσαν και τον απείλησαν για την ζωή του και της συντρόφου του. Για να σταματήσει την συνεχή κακοποίηση αναγκάστηκε να υπογράψει την έκθεση κατάσχεσης των ναρκωτικών που περιέχοντο στη σακούλα. Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι ο προσφεύγων είχε ανακριθεί σύμφωνα με το νόμο και ότι δεν είχε αντιταχθεί στη συμπεριφορά των αξιωματικών.
Στις 12 Ιανουαρίου ο προσφεύγων ζήτησε ιατρική φροντίδα. Στην ιατρική έκθεση διαπιστώθηκαν τραυματισμοί. Κατέθεσε μήνυση στην εισαγγελία. Στοιχεία από τον φίλο του, τα μέλη της οικογένειάς του και τη φίλη του επιβεβαίωσαν ορισμένα από αυτά που είχε βεβαιώσει ο προσφεύγων όσον αφορά τραυματισμούς και σωματική κακοποίηση. Ο εισαγγελέας απέρριψε την καταγγελία του, διαπιστώνοντας έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων. Μια συνταγματική καταγγελία από τον προσφεύγοντα απορρίφθηκε καθώς η διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε δεν είχε καμία συνταγματική παραβίαση.
Ο εισαγγελέας άσκησε δίωξη σε βάρος του. Κρίθηκε ένοχος για κατοχή ναρκωτικών ουσιών και καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών μηνών από το Πρωτοδικείο του Νόβι Σαντ, η οποία απόφαση επικυρώθηκε και στο β΄ βαθμό. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο παραδέχτηκε ως αποδεικτικό την έκθεση κατάσχεσης. Το αίτημα για εφαρμογή της νομιμότητας και η προσφυγή του στο Συνταγματικό Δικαστήριο απορρίφθηκαν.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 2019 ο προσφεύγων άσκησε αγωγή σε σχέση με την σε βάρος του αστυνομική κακοποίηση. Τα εθνικά δικαστήρια επιδίκασαν στον προσφεύγοντα αμετάκλητα συνολικά για αποζημίωση και ηθική βλάβη ποσό που αντιστοιχεί σε 1.260 ευρώ.
Άσκησε προσφυγή που βασίζεται στα άρθρα 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) και 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη ακρόαση).
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 3 (διαδικαστικό και ουσιαστικό σκέλος)
Το Δικαστήριο τόνισε ότι το άρθρο 3 πρέπει να θεωρηθεί ως μία από τις πιο θεμελιώδεις διατάξεις της Σύμβασης. Το Δικαστήριο εκτίμησε ότι τα εγχώρια αστικά δικαστήρια αποδέχτηκαν την εκδοχή των ισχυρισμών του προσφεύγοντος και αρκούσαν για να διαπιστώσει ότι υπέστη κακομεταχείριση. Υπογράμμισε επίσης την ύπαρξη ιατρικών πιστοποιητικών που διαπίστωσαν σωματικές βλάβες και την κατάθεση φίλου του ότι ο προσφεύγων υπέστη κακοποίηση. Το Δικαστήριο δέχθηκε επίσης ότι ο εξαναγκασμός ήταν ο κύριος παράγοντας που επικράτησε για την υπογραφή της έκθεσης κατάσχεσης από τον προσφεύγοντα. Τέλος, το Δικαστήριο σημείωσε την έλλειψη αιτιολογίας από την κυβέρνηση σχετικά με το πώς τραυματίστηκε ο προσφεύγων. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του ουσιαστικού σκέλους του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης παραβίαση του διαδικαστικού σκέλους του άρθρου 3, δεδομένης της έλλειψης επαρκούς έρευνας σχετικά με τους ισχυρισμούς που προέβαλε ο προσφεύγων.
Το Δικαστήριο τέλος σημείωσε ότι τα πολιτικά δικαστήρια της Σερβίας είχαν αναγνωρίσει μια σχέση μεταξύ της ταλαιπωρίας που βίωσε ο προσφεύγων και της κακομεταχείρισης του από την αστυνομία, κρίνοντας το κράτος υπεύθυνο. Ωστόσο, η επιδικασθείσα αποζημίωση ήταν ελάχιστη και δεν πραγματοποιήθηκε επαρκής αστυνομική έρευνα σχετικά με την κακομεταχείριση.
Υπήρξε συνεπώς παραβίαση του Άρθρου 3 τόσο ως προς το ουσιαστικό του σκέλος όσο και ως προς το διαδικαστικό σκέλος.
Άρθρο 6 παρ. 1
Το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 6§1, δεδομένου ότι η έκθεση κατάσχεσης δεν είχε καμία σχέση με την «έκβαση της διαδικασίας» κατά του προσφεύγοντος και, εν πάση περιπτώσει, ο προσφεύγων είχε πολλές ευκαιρίες να προσφύγει στο δικαστήριο.
Δίκαιη ικανοποίηση: Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 2.700 ευρώ για ηθική βλάβη και 4.000 ευρώ για έξοδα και δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
