Η νομοθετική επιβολή έκτακτης φορολογικής εισφοράς που έχει αναδρομική ισχύ δεν απαγορεύεται από το Πρώτο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ρ. Plaisier B.V. κ.α. κατά Ολλανδίας της 7.12.2017 (αρ. προσφ. 46184/16, 47789/16 και 19958/17)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Επιβολή έκτακτης εισφοράς ως μέτρο λιτότητας. Αναδρομική επιβολή έκτακτης εισφοράς. Το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου δεν απαγορεύει τη νομοθεσία που επιβάλει αναδρομική φορολογική επιβάρυνση.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1 (προστασία της περιουσίας) της ΕΣΔΑ
Άρθρο 14 (απαγόρευση των διακρίσεων) της ΕΣΔΑ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η υπόθεση αφορά τις προσφυγές δύο εταιρειών χρηματοπιστωτικών μετοχών, των P. Plaisier B.V. και D.E.M. Υπηρεσίες Διοίκησης B.V., και Feyenoord Rotterdam N.V. Και οι δύο εταιρείες, P. Plaisier B.V. και D.E.M. Υπηρεσίες Διαχείρισης έχουν μόνο έναν εργαζόμενο, ο οποίος είναι επίσης ο μοναδικός μέτοχος.
Οι προσφεύγουσες εταιρείες καταγγέλλουν την επιβολή φόρου ως μέτρο λιτότητας για τη μείωση των δαπανών κατά 12 δισεκατομμυρίων ευρώ που ενέκρινε η ολλανδική κυβέρνηση το 2012. Ο εν λόγω φόρος επέφερε επιβάρυνση στους μισθούς άνω των 150.000 ευρώ, ο οποίος επρόκειτο να καταβληθεί από τους εργοδότες.
Οι εταιρείες κατήγγειλαν την επιβολή φόρου ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων. Ισχυρίστηκαν ειδικότερα ότι η έκτακτη εισφορά, η οποία εγκρίθηκε επισήμως από το Κοινοβούλιο το 2013 αλλά εφαρμόστηκε από τα τέλη του 2012, είχε αναδρομική ισχύς και επομένως ήταν μη προβλέψιμη, ότι αποτελούσε δυσμενή διάκριση σε βάρος των εργοδοτών που κατέβαλλαν στο προσωπικό τους περισσότερο από 150.000 ευρώ σε σύγκριση με τους εργοδότες που πλήρωναν χαμηλότερους μισθούς καθώς και ότι δεν πραγματοποιήθηκε δίκαιη κατανομή της οικονομικής επιβάρυνσης των φορολογουμένων. Η Feyenoord ισχυρίστηκε επίσης ότι ο φόρος ήταν παράλογος λόγω της κατάστασης των οικονομικών της. Τα εθνικά δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένου του Ανώτατου Δικαστηρίου, τελικά απέρριψαν τις προσφυγές τους.
Βασιζόμενοι στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου (προστασία της περιουσίας), οι τρεις εταιρείες καταγγέλλουν ότι υποβλήθηκαν σε αναδρομικό φόρο και τους επιβλήθηκε φορολογική επιβάρυνση χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές δυσκολίες. Δηλώνουν επίσης ότι ο φόρος στόχευε αυθαίρετα μια μικρή ομάδα και ήταν δυσανάλογος σε σχέση με το ποσό που πράγματι συγκεντρώθηκε από τις εταιρείες. Σύμφωνα με το άρθρο 14 (απαγόρευση των διακρίσεων) σε συνδυασμό με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου, διαμαρτύρονται ότι η φορολογική επιβάρυνση εφαρμόστηκε αυθαίρετα σε μικρό αριθμό φορολογουμένων.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου
Το Δικαστήριο επισήμανε αρχικά ότι κάθε παρέμβαση στο δικαίωμα περιουσίας έπρεπε να πετυχαίνει δίκαιη ισορροπία μεταξύ των γενικών συμφερόντων του συνόλου και της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατομικών δικαιωμάτων. Παρατήρησε επίσης ότι, σε πολλές προηγούμενες αποφάσεις, είχε αποφανθεί ότι ορισμένα μέτρα λιτότητας ήταν σύμφωνα με την ΕΣΔΑ, συμπεριλαμβανομένων «περικοπών» στην αξία των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, περικοπές μισθών του δημοσίου τομέα στη Ρουμανία και μείωση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων στην Πορτογαλία.
Αποδέχθηκε ότι η φορολογική επιβάρυνση είχε αναδρομικά αποτελέσματα, αλλά σημείωσε ότι το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου δεν απαγόρευε, ως τέτοια, τη νομοθεσία που ενεργούσε με αυτόν τον τρόπο.
Το Δικαστήριο είχε επίσης δεχθεί στο παρελθόν ότι τα συμφέροντα ενός ατόμου να γνωρίζει εκ των προτέρων τη φορολογική του επιβάρυνση θα μπορούσαν να αντικατασταθούν αν υπήρχαν συγκεκριμένοι και επιτακτικοί λόγοι. Σε αυτήν την περίπτωση, η Ολλανδία ανησυχούσε και είχε ως πρώτο στόχο την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ λόγω της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Το Δικαστήριο απέρριψε το επιχείρημα ότι ο φόρος επιβλήθηκε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ατομικές συνθήκες, σημειώνοντας ότι ούτε η εταιρία P. Plaisier B.V. ούτε η εταιρεία D.E.M Υπηρεσίες Διαχείρισης B.V. είχαν επικαλεστεί κάποια ιδιαίτερη δυσκολία και ότι τα εγχώρια δικαστήρια εξέτασαν και απέρριψαν την καταγγελία Feyenoord ότι επιφορτίζονταν ένα ατομικό και υπερβολικό βάρος. Διαπίστωσε ότι οι αρχές εξέτασαν την επιβολή ευρύτερου φόρου, αλλά απέρριψαν τον ισχυρισμό, ότι η επιλογή της επιβολής του φόρου σε υψηλούς μισθούς δεν «στερείται λογικής βάσης».
Όσον αφορά το επιχείρημα των εταιρειών ότι ο φόρος είχε δυσανάλογο αντίκτυπο σε σχέση με τον φόρο που πράγματι συγκεντρώθηκε, το Δικαστήριο σημείωσε ότι η εισφορά αναμενόταν να ανέλθει στο 4% από τα 12 δισ. ευρώ μέτρα που υιοθετήθηκαν για τη μείωση του ελλείμματος, κάτι που δεν ήταν ασήμαντο. Επιπλέον, δεν φαίνεται ότι ο ατομικός αντίκτυπος του μέτρου στις προσφεύγουσες εταιρείες ήταν τόσο δραματικός όσο του «κουρέματος» που υπέστησαν οι ιδιώτες επενδυτές που κατείχαν ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. Το δικαστήριο διαπίστωσε έτσι ότι η ζημία που έφερε το μέτρο δεν ήταν δυσανάλογη σε σχέση με τα οφέλη του και δεν δέχθηκε το επιχείρημα των εταιρειών, ότι η νομοθετική παρέμβαση επηρέασε τόσους λίγους φορολογούμενους, ώστε οι επιπτώσεις της στον κρατικό προϋπολογισμό να είναι ελάχιστες. Δεν ήταν επίσης αρμοδιότητα του Δικαστηρίου να κρίνει εάν η εν λόγω νομοθεσία αποτελούσε την καλύτερη λύση για το πρόβλημα και εάν η νομοθετική διακριτική ευχέρεια θα έπρεπε να έχει ασκηθεί με άλλο τρόπο.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η καταγγελία των εταιρειών ήταν προδήλως αβάσιμη και έπρεπε επομένως να απορριφθεί ως απαράδεκτη.
Το άρθρο 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 1
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η καταγγελία συμπίπτει με αυτή που αναφέρεται στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου, την οποία είχε ήδη εξετάσει. Επομένως, η καταγγελία ήταν επίσης προδήλως αβάσιμη και απορρίφθηκε ως απαράδεκτη(επιμέλεια echrcaselaw.com).
