Επιβολή προστίμου για άρνηση σύναψης υποχρεωτικής ασφάλισης υγείας! Δεν παραβιάστηκε η ιδιωτική ζωή, ο σεβασμός της περιουσίας και η ελευθερία συνείδησης!
ΑΠΟΦΑΣΗ
De Kok κατά Ολλανδίας της 19.05.2022 (αρ. προσφ. 1443/19)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο προσφεύγων, Cedric Anakha de Kok, είναι Ολλανδός υπήκοος και ζει στο Ρότερνταμ. Στην Ολλανδία είναι υποχρεωτικό να συνάπτουν τουλάχιστον βασική ασφάλιση υγείας, η οποία καλύπτει τη βασική ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Ωστόσο, είναι δυνατή η σύναψη συμπληρωματικής ασφάλισης υγείας, η οποία μπορεί να καλύπτει, για παράδειγμα, την ομοιοπαθητική θεραπεία. Σύμφωνα με το νόμο, αν δε συναφθεί η βασική ασφάλιση υγείας, επιβάλλεται πρόστιμο. Τέτοιο επιβλήθηκε και στον προσφεύγοντα από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας.
Επικαλούμενος, ειδικότερα, τα άρθρα 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής), 9 (ελευθερία της συνείδησης) και 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (προστασία σεβασμού της περιουσίας), ο προσφεύγων παραπονέθηκε για την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης υγείας, δηλώνοντας ότι θα προτιμούσε να πληρώσει μόνο ομοιοπαθητικά φάρμακα αντί να μοιράζεται το συλλογικό βάρος των συμβατικών ιατρικών θεραπειών που καλύπτεται από τη βασική ασφάλιση. Παραπονέθηκε ότι τον είχαν αναγκάσει να υπαχθεί σε βασική ασφάλιση υγείας σε αντίθεση με τα πιστεύω του, με δυνατότητα εξαίρεσης μόνο για όσους φέρουν αντιρρήσεις συνείδησης σε όλες τις μορφές ασφάλισης, κάτι που δεν ίσχυε στην περίπτωσή του. Παραπονέθηκε επίσης ότι η υποχρέωση αυτή συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματός του στην αυτοδιάθεση και συγκεκριμένα στο να χρησιμοποιεί τα χρήματά του όπως έκρινε αυτός.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παρέμβαση βάσει του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ, διαπίστωσε όμως ότι, προκειμένου να εξασφαλιστεί οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη συλλογικής αλληλεγγύης, το κράτος είχε νόμιμους λόγους να υποχρεώνει τους πολίτες να λάβουν ασφάλιση υγείας βάσει του άρθρου αυτού και το άρθρου 1 ΠΠΠ (προστασία της περιουσίας), ιδίως για τη διασφάλιση οικονομικά προσιτής υγειονομικής περίθαλψης μέσω συλλογικής αλληλεγγύης. Επίσης απέρριψε την προσφυγή βάσει του άρθρου 9 (ελευθερία συνείδησης) της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 8,
Άρθρο 9,
Άρθρο 1 ΠΠΠ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Cedric Anakha de Kok, είναι Ολλανδός υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1995 και ζει στο Ρότερνταμ.
Στην Ολλανδία είναι υποχρεωτικό να συνάπτουν τουλάχιστον βασική ασφάλιση υγείας (basispakket), η οποία καλύπτει, μεταξύ άλλων, τη φροντίδα του γενικού ιατρού, την εξειδικευμένη φροντίδα, τη νοσηλεία και τη συμβατική φαρμακευτική αγωγή. Είναι επίσης δυνατή η σύναψη συμπληρωματικής ασφάλισης υγείας (aanvullende ziektekostenverzekering), η οποία μπορεί να καλύπτει και την ομοιοπαθητική θεραπεία. Ο κύριος λόγος της υποχρέωσης είναι η αλληλεγγύη και ο επιμερισμός των βαρών. Η υποχρέωση ορίζεται στο νόμο και επιβάλλεται με πρόστιμα και τη σύναψη ασφάλισης υγείας για λογαριασμό ατόμων που αρνούνται να συμμορφωθούν με αυτό.
Το 2015, επιβλήθηκε πρόστιμο στον προσφεύγοντα από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (Zorginstituut Nederland) επειδή δεν είχε τη βασική ασφάλιση υγείας. Εκείνος αντιτάχθηκε, αλλά το ινστιτούτο απέρριψε αυτήν την ένσταση, κάνοντας αναφορά στην αρχή της αλληλεγγύης. Επισήμανε το γεγονός ότι τα άτομα με αντίρρηση συνείδησης σε όλες τις μορφές ασφάλισης ενδέχεται να πληρώνουν πρόσθετο φόρο, και σημείωσε ότι αυτή δεν ήταν η περίπτωση του προσφεύγοντος. Επιβλήθηκε δεύτερο πρόστιμο το 2016.
Κατόπιν αυτού, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας συνήψε βασική ασφάλιση υγείας για λογαριασμό του με κόστος 122,33 ευρώ το μήνα.
Ο προσφεύγων προσέφυγε στα εθνικά δικαστήρια, αλλά δεν δικαιώθηκε. Τα εθνικά δικαστήρια έκριναν αμετάκλητα ότι η υποχρέωση σύναψης ασφάλισης υγείας δεν ήταν αντίθετη με τα δικαιώματα του προσφεύγοντος δυνάμει του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ και του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου ή, στο βαθμό που αφορά το άρθρο 9 της Σύμβασης.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι το θέμα των καταγγελιών του προσφεύγοντος – ειδικότερα, το πρόστιμο και η σύναψη ασφάλισης υγείας για λογαριασμό του – συνδέθηκε με την υποχρέωση της ευρύτερης ασφάλισης υγείας.
Άρθρο 8
Το Δικαστήριο έκρινε ότι, στο μέτρο που το άρθρο 8 ήταν εφαρμοστέο – και, ως εκ τούτου, προχώρησε στη βάση ότι θα πρέπει να θεωρηθεί ότι τόσο η υποχρέωση για τον προσφεύγοντα να λάβει βασική ασφάλιση υγείας όσο και η σύναψη τέτοιας ασφάλισης για λογαριασμό του συνιστούσε παρέμβαση στο δικαίωμά του στην ιδιωτική ζωή – η εν λόγω απόφαση ήταν νομικά θεμελιωμένη και εξυπηρετούσε το θεμιτό σκοπό της εξασφάλισης της πρόσβασης σε κατάλληλες ιατρικές εγκαταστάσεις και την αποτροπή της ύπαρξης ανασφάλιστων ατόμων, διασφαλίζοντας έτσι την προστασία της υγείας και την προστασία των δικαιωμάτων των άλλων.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι η υποχρέωση οφειλόταν στην πιεστική κοινωνική ανάγκη, διασφαλίζοντας μια οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη μέσω συλλογικής αλληλεγγύης, και σημείωσε την ευρεία διακριτική ευχέρεια («περιθώριο εκτίμησης») που απολάμβαναν τα κράτη στον τομέα αυτό.
Σημείωσε ότι ο προσφεύγων δεν είχε αρνηθεί ούτε αναγκαστεί να υποβληθεί σε οποιαδήποτε θεραπεία, και θα μπορούσε να είχε επιλέξει την συμπληρωματική ασφάλιση υγείας, η οποία κάλυπτε και τα ομοιοπαθητικά φάρμακα.
Το Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή με βάση το άρθρο 8 ως προδήλως αβάσιμη.
Άρθρο 9
Ο προσφεύγων εξέφρασε δυσπιστία για τη συμβατική ιατρική και δεν ήταν πρόθυμος να συμβάλει στο εν λόγω ιατρικό σύστημα μέσω των ασφαλίστρων. Το Δικαστήριο απέρριψε αυτή την καταγγελία της προσφυγής ως μη έχουσα επαρκή συνοχή, σοβαρότητα, και σημασία ώστε να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 9 της ΕΣΔΑ.
Άρθρο 1 του ΠΠΠ
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου δήλωσε ότι η υποχρεωτικότητα καταβολής ποσού για τη ν ασφάλιση υγείας αποτελούσε παρέμβαση στο δικαίωμα του προσφεύγοντος στην ειρηνική απόλαυση της περιουσίας του. Ωστόσο, η υποχρέωση είχε νομική βάση και είχε τους ίδιους θεμιτούς στόχους με αυτούς του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Θεώρησε ότι, δεδομένης της δυνατότητας να λάβει κρατική συνδρομή για την πληρωμή της υποχρεωτικής ασφάλισης υγείας, η παρέμβαση ήταν νόμιμη και έκρινε την καταγγελία απαράδεκτη.
Συμεριασματικά, το ΕΔΔΑ δεν διαπίστωσε καμία παραβίαση αναφορικά με τα δικαιώματα του προσφεύγοντος (επιμέλεια: echrcaselaw.com).
