Επιβεβλημένη χρήση βίας από αστυνομικό κατά την διάρκεια μεταγωγής κρατουμένου με αποτέλεσμα τον θάνατο αυτού! Μη παραβίαση δικαιώματος στη ζωή

ΑΠΟΦΑΣΗ

Bouras κατά Γαλλίας, της 19.05.2022 (αρ. προσφ. 31754/18)

βλ. εδώ  

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Θάνατος κρατουμένου. Αναγκαία αστυνομική βία. Δικαίωμα στη ζωή.

Κρατούμενος αποβίωσε από πυρά αστυνομικού κατά την διάρκεια της μεταγωγής του στο Δικαστήριο. Ο κρατούμενος επιτέθηκε σε άλλη αστυνομικό με σκοπό να της αποσπάσει το υπηρεσιακό της όπλο. Ο συνοδός αστυνομικός, ως έσχατη λύση, αφού αρχικά προσπάθησε να τον ακινητοποιήσει με την χρήση σωματικής βίας, αναγκάστηκε να τον πυροβολήσει. Τα εθνικά δικαστήρια των οποίων οι αποφάσεις, περιείχαν ιδιαίτερα περιεκτική αιτιολογία, και μετά από ενδελεχείς έρευνες διαπίστωσαν ότι ο αστυνομικός πυροβόλησε νομίμως λόγω δικαιολογημένης πεποίθησης ότι η ζωή της συναδέλφου του, βρισκόταν σε κίνδυνο και δεν άσκησαν ποινική δίωξη σε βάρος του, αλλά τον απάλλαξαν με βούλευμα.

Προσφεύγοντες είναι οι γονείς του θανόντος κρατούμενου οι οποίοι άσκησαν καταγγελία για παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι πριν την χρήση του όπλου είχαν προηγηθεί από τον αστυνομικό προφορικές προειδοποιήσεις και άλλες ανεπιτυχείς προσπάθειες να σταματήσει την επίθεση. Ο κίνδυνος για τους αστυνομικούς επιβεβαιώθηκε από την ιατροδικαστική βαλλιστική έκθεση.

Το ΕΔΔΑ επισήμανε ότι η διοικητική έρευνα που διενεργήθηκε από το τμήμα εσωτερικών υποθέσεων της εθνικής αστυνομίας δεν είχε διαπιστώσει παραβίαση των κανονισμών κατά την διάρκεια της μεταγωγής. Επίσης το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η μεταγωγή δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δεν έχει προετοιμαστεί και διαχειριστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται οποιοσδήποτε κίνδυνος για τη ζωή του κρατούμενου ή τη ζωή των αστυνομικών.

Το ΕΔΔΑ λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες της αστυνόμευσης στις σύγχρονες κοινωνίες, το απρόβλεπτο της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τις επιχειρησιακές επιλογές που πρέπει να γίνουν κάθε φορά όσον αφορά τις προτεραιότητες, έκρινε ότι το εύρος της θετικής υποχρέωσης που βαρύνει τις αρχές πρέπει να ερμηνεύεται κατά τρόπο που να μην επιβάλλει αφόρητο βάρος σε αυτές.

Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η απόφαση του αστυνομικού να χρησιμοποιήσει το όπλο θα μπορούσε να θεωρηθεί δικαιολογημένη και απολύτως αναγκαία «για την υπεράσπιση οποιουδήποτε προσώπου από παράνομη βία» κατά την έννοια του άρθρου 2 § 2 (α) της Σύμβασης.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 2

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Οι προσφεύγοντες, Fatiha Bouras, το γένος Rabah, και ο Bouamama Bouras, είναι υπήκοοι Γαλλίας και Αλγερίας, αντίστοιχα. Γεννήθηκαν το 1960 και ζουν στο Colmar και στο Châtellerault. Είναι οι γονείς του H.B., ο οποίος πέθανε στις 26 Αυγούστου 2014 από τα πυρά ενός αστυνομικού, ο οποίος αμύνθηκε σε βίαιη επίθεση του H.B. σε συνάδελφό του κατά τη μεταγωγή του τελευταίου στο δικαστήριο. Στις 26 Αυγούστου 2014, ενώ μεταφέρονταν από τη φυλακή του Στρασβούργου-Ελσάου στο Ανώτατο Δικαστήριο της Colmar, ο γιος των προσφευγόντων, H.B, ηλικίας 23 ετών, πέθανε ως αποτέλεσμα πυροβολισμού από άτομο της συνοδείας του, ο Μ.G., ​​πυροβόλησε από το υπηρεσιακό του όπλο μετά την ξαφνική επίθεση του H.Β. και τον αφοπλισμό της συναδέλφου του και αρχηγού της ομάδας συνοδείας, M.R., η οποία καθόταν δίπλα στον H.B. στο πίσω μέρος του οχήματος κατά τη διάρκεια της μεταγωγής.

Την ίδια μέρα, ο εισαγγελέας παρήγγειλε επείγουσα έρευνα από το τμήμα εσωτερικών υποθέσεων της εθνικής χωροφυλακής (Inspection générale de la gendarmerie nationaleIGGN). Ο Μ.G. τέθηκε υπό κράτηση και ανακρίθηκε τέσσερις φορές. Η Μ. R. κατέθεσε ως μάρτυρας δύο φορές. Μια ιατροδικαστική εξέταση της M.R αποκάλυψε μώλωπες και εκδορές πάνω στον κορμό της, στα χέρια και πόδια, πρήξιμο στο δεξιό άνω μάγουλό της και αρκετά γραμμικά σημάδια τα οποία ταίριαζαν με τραυματισμούς από γρατσουνιές. Ένα κουμπί με αίματα από το πουκάμισό της βρέθηκε στο έδαφος. Οι έρευνες συνεχίστηκαν με τη μορφή δικαστικής έρευνας την οποία διέταξε ο εισαγγελέας στις 28 Αυγούστου 2014 με την κατηγορία της επίθεσης η οποία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο χωρίς πρόθεση από άτομο στο οποίο έχει ανατεθεί η εξουσία κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Ελήφθησαν καταθέσεις πολλών μαρτύρων, διενεργήθηκε αυτοψία και ελήφθησαν παθολογικές και βαλλιστικές αναφορές. Ο γενετικός έλεγχος έδειξε αρκετά ίχνη DNA του H.B. στο υπηρεσιακό όπλο και τη θήκη της M.R. Ο ανακριτής επισύναψε στον φάκελο της δικαστικής έρευνας τα αποτελέσματα της έρευνας που διενεργήθηκε από την IGGN σχετικά με τις συνθήκες της μεταγωγής. Η έρευνα αυτή δεν διαπίστωσε παραβίαση των εφαρμοστέων κανονισμών και έκανε τέσσερις συστάσεις για το μέλλον.

Η τελική πρόταση του εισαγγελέα της 24 Νοεμβρίου 2015 ζητούσε την απαλλαγή του M.G. με το σκεπτικό ότι είχε ενεργήσει προς νόμιμη υπεράσπιση της Μ.R.

Στις 19 Ιανουαρίου 2016 ο αντιπρόεδρος του δικαστηρίου, ο οποίος ήταν ο ανακριτής στην υπόθεση, αρχειοθέτησε την υπόθεση με την αιτιολογία ότι ο Μ.G. είχε πυροβολήσει τον H.B. προς νόμιμη υπεράσπιση τρίτου.

Ο δικαστής διαπίστωσε ότι οι ενέργειες του M.G. ήταν αναλογικές και απολύτως αναγκαίες ως άμυνα στην επίθεση κατά της M.R. και στην επικείμενη απειλή για τη ζωή της από επανειλημμένες προσπάθειες του H.B. να αρπάξει το πιστόλι της, το οποίο ήταν γεμάτο. Ο δικαστής σημείωσε περαιτέρω ότι η ιατρική εξέταση της M.R. και το κουμπί με αίματα που βρέθηκε στο έδαφος από τα ρούχα της ανέδειξε τη βία της επίθεσης που είχε υποστεί, ότι η ποσότητα και ο εντοπισμός των ιχνών DNA του H.B. στη θήκη και στο όπλο της M.R. έδειξε ότι ο κρατούμενος είχε αρπάξει επίτηδες το όπλο, ότι τα ιατροδικαστικά ευρήματα επιβεβαίωσαν την κατάθεση του M.G, σύμφωνα με τη οποία εκτός από προφορικές προειδοποιήσεις, είχε δοκιμάσει και άλλα μέσα ώστε ο Η.Β. να αφήσει το όπλο, χρησιμοποιώντας σωματική δύναμη και στη συνέχεια το γκλοπ του.

Ο δεύτερος προσφεύγων άσκησε προσφυγή κατά του απαλλακτικού βουλεύματος διαδικασίας. Η πρώτη προσφεύγουσα δεν έκανε χρήση της προσφυγής. Με απόφαση της 8 Σεπτεμβρίου 2016, το Τμήμα Ερευνών του Εφετείου της Κολμάρ επικύρωσε την απόφαση αρχειοθέτησης της υπόθεσης.

Με απόφαση της 9ης Ιανουαρίου 2018, το Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεση του δεύτερου προσφεύγοντος.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 2

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι ήταν σαφές από τις έρευνες ότι ο H.B. είχε, κατά τη μεταγωγή από τη φυλακή του Στρασβούργου-Ελσάου στο δικαστήριο Ανώτατο Δικαστήριο της Colmar επιτεθεί στη M.R., μέλος της ομάδας συνοδείας αστυνομίας που καθόταν δίπλα του στο πίσω μέρος του οχήματος, και είχε επιχειρήσει αρκετές φορές να αρπάξει το υπηρεσιακό της όπλο, το οποίο ήταν γεμάτο και οπλισμένο. Αντίστοιχα, τα εθνικά δικαστήρια είχαν εξετάσει εάν οι ενέργειες του άλλου αστυνομικού, Μ.G., είχαν πραγματοποιηθεί προς υπεράσπιση συναδέλφου του, δηλαδή της Μ.R, εναντίον πράξης παράνομης βίας, εντός της έννοιας του άρθρου 2 § 2 (α) της Σύμβασης, που διαπράχθηκε από τον H.B.

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι καταθέσεις των δύο αστυνομικών, της αρχηγού της ομάδας συνοδείας M.R. και του εθελοντή ιδιώτη M.G., είχαν επιβεβαιωθεί από ειδικές βαλλιστικές, γενετικές και ιατρικές αναλύσεις. Όσον αφορά τις λεπτομέρειες της επίθεσης του H.B. στην M.R., το Δικαστήριο παρατήρησε ότι, εκτός από το κουμπί με τα αίματα που βρέθηκε στο έδαφος από το πουκάμισο της M.R., η ιατροδικαστική εξέταση που διενεργήθηκε άμεσα, είχε αποκαλύψει μώλωπες, εκδορές και σημάδια χτυπημάτων και γρατσουνιές στο σώμα της M.R. Η αξιοπιστία των καταθέσεών της, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής της για την επίθεση ως «επίθεση από χτυπήματα», είχε επιβεβαιώσει περαιτέρω ο ιατροδικαστής ο οποίος σε αναπαράσταση των γεγονότων, είχε θεωρήσει ότι η εκδοχή των γεγονότων ήταν συνεπής με τα αρχικά ευρήματα και την ιατροδικαστική έκθεση. Το Δικαστήριο σημείωσε περαιτέρω ότι μια ιατροδικαστική γενετική ανάλυση είχε εντοπίσει πολλά ίχνη DNA του H.B. στη θήκη του όπλου της M.R. και σε πολλά μέρη του ίδιου του όπλου, μαρτυρώντας το γεγονός ότι ο H.B. είχε προσπαθήσει να το αρπάξει. Από μια τέτοια διαπίστωση ήταν εύλογο να συμπεράνει ο ανακριτής ότι ο H.B. είχε αρπάξει εσκεμμένα το όπλο της M.R..

Επιπλέον, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι οι έρευνες είχαν αποδείξει ότι, πριν από το μοιραίο πυροβολισμό, ο M.G. είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς να σταματήσει την επίθεση εναντίον της συναδέλφου του με μη θανατηφόρα μέσα που περιλάμβαναν προφορικές προειδοποιήσεις, σωματική βία και χρήση γκλοπ. Επιπλέον, το Τμήμα Έρευνας του Εφετείου του Colmar είχε ρητώς διαπιστώσει ότι εάν ο M.G. είχε χρησιμοποιήσει δακρυγόνα στο εν λόγω περιστατικό, θα διέτρεχε τον κίνδυνο να εκτεθούν στα δακρυγόνο, τόσο ο ίδιος όσο και η συνάδελφός του, το οποίο απλώς θα χειροτέρευε την κατάσταση.

Το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι ο αστυνομικός M.G. έπρεπε να απαντήσει σε μια επίθεση η οποία ήταν εξίσου σφοδρή όσο και ξαφνική, αναγκάζοντάς τον να αντιδράσει αστραπιαία.

Λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες της αστυνόμευσης στις σύγχρονες κοινωνίες, το απρόβλεπτο της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τις επιχειρησιακές επιλογές που έπρεπε να γίνουν όσον αφορά τις προτεραιότητες και τους πόρους, το εύρος της θετικής υποχρέωσης που βαρύνει τις αρχές πρέπει να ερμηνεύεται κατά τρόπο που να μη τις επιβάλλει αφόρητο βάρος σε αυτές.

Υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης, το Δικαστήριο έκρινε, όπως και τα εθνικά δικαστήρια, των οποίων οι αποφάσεις περιείχαν ιδιαίτερα περιεκτικό σκεπτικό, ότι ο Μ.G. είχε ενεργήσει με την ειλικρινή πεποίθηση ότι η ζωή της M.R βρισκόταν σε κίνδυνο και πίστευε ότι ήταν απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί βία. Η έρευνα δεν είχε αμφισβητήσει την αληθοφάνεια αυτής της εκτίμησης, όπως ήταν σαφές από τις αποφάσεις του ανακριτή και του Ανακριτικού Τμήματος. Η απόφαση του M.G. να χρησιμοποιήσει το όπλο του είχε ως αποτέλεσμα τη ρίψη μόνο μιας βολής, μετά από προφορικές προειδοποιήσεις και άλλες αποτυχημένες προσπάθειές του να σταματήσει την επίθεση.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η απειλή για τους αστυνομικούς επιβεβαιώθηκε περαιτέρω από την βαλλιστική ανάλυση, τα συμπεράσματα της οποίας είχαν εγκριθεί από το Τμήμα Ερευνών. Η ανάλυση είχε δείξει ότι ένα μόνο πάτημα της σκανδάλης θα ήταν αρκετή για να απασφαλίσει το όπλο και ότι ένα άτομο δεμένο στους καρπούς θα μπορούσε να το είχε καταφέρει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω και ειδικότερα της συμπεριφοράς του H.B. – της εσκεμμένης επίθεσής του στην αστυνόμο Μ.R., σε προσπάθειά του να αρπάξει το οπλισμένο υπηρεσιακό της όπλο ακόμη και όταν ο Μ.G. προσπάθησε ανεπιτυχώς να τον αποτρέψει και να τον θέσει υπό έλεγχο σε μια κατάσταση που ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη και για τους δύο αστυνομικούς – η απόφαση του M.G. να χρησιμοποιήσει το όπλο του θα μπορούσε υπό τις περιστάσεις να θεωρηθεί δικαιολογημένη και απολύτως απαραίτητη «για την υπεράσπιση οποιουδήποτε προσώπου έναντι της παράνομης βίας» κατά την έννοια του άρθρου 2 § 2 (α) της ΕΣΔΑ.

Όσον αφορά την προετοιμασία και τη διαχείριση της μεταγωγής, το Δικαστήριο σημείωσε ότι η ένορκη διοικητική έρευνα δεν διαπίστωσε παραβίαση των κανονισμών. Το Δικαστήριο δεν εντόπισε κανένα στοιχείο βάση του οποίου να συμπεράνει οποιαδήποτε αναγνώριση ευθύνης ή υπαιτιότητας από τις συστάσεις του IGGN για βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν για μελλοντικές μεταγωγές. Ειδικότερα, τα ευρήματα που έκανε ο ανακριτής στην απόφαση 19 Ιανουαρίου 2016 να θέσει την υπόθεση στο αρχείο της, τόσο σχετικά με τη μεταγωγή από τη φυλακή σε δικαστήριο όσο και των πληροφοριών που παρείχαν οι σωφρονιστικές αρχές, δεν έδειξαν κίνδυνο επίθεσης τόσο σοβαρό όσο να δικαιολογούσε ιδιαίτερα αυξημένα μέτρα ασφαλείας κατά τη μεταφορά του H.B. Το Δικαστήριο δεν μπορούσε, ως εκ τούτου, να θεωρήσει ότι η μεταγωγή δεν έχει προετοιμαστεί και διαχειριστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθεί κάθε κίνδυνος για τη ζωή του H.B. και τις ζωές των αστυνομικών.

Το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 2 της Σύμβασης (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες