Αποκλεισμός υποψηφίου από τις κοινοβουλευτικές εκλογές χωρίς επαρκείς εγγυήσεις. Παραβίαση του δικαιώματος σε ελεύθερες εκλογές
ΑΠΟΦΑΣΗ
Abil κατά Αζερμπαϊτζάν της 5.12.2019 (αριθ. 2) (αρ. προσφ. 8513/11)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αποκλεισμός υποψηφίου από τη συμμετοχή στις κοινοβουλευτικές εκλογές.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι διαδικασίες που χρησιμοποίησαν οι εκλογικές αρχές, οι οποίες είχαν κρίνει τον προσφεύγοντα υπεύθυνο για παράνομη προεκλογική εκστρατεία πριν από την επιτρεπόμενη ημερομηνία, η οποία είχε οδηγήσει στον αποκλεισμό του, δεν περιείχαν επαρκείς εγγυήσεις. Ούτε οι ίδιες αρχές ή τα δικαστήρια δεν είχαν εκτιμήσει επαρκώς τα αποδεικτικά στοιχεία που στρέφονταν εναντίον του, αφού δεν έλαβαν υπόψη τα επιχειρήματά του σχετικά με τις αφίσες που είχαν αφισοκολληθεί εν αγνοία του με σκοπό να τον δυσφημήσουν και δεν είχαν καμία σχέση με την εκστρατεία του. Παραβίαση του άρθρου 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (δικαίωμα σε ελεύθερες εκλογές) της ΕΣΔΑ. Αναφορικά με την κατάσχεση της δικογραφίας προσφυγής στο ΕΔΔΑ από το γραφείο του δικηγόρου του, κρίθηκε ότι αποτελούσε εμπόδιο στην άσκηση του δικαιώματος του προσφεύγοντος να υποβάλει ατομική προσφυγή. Επομένως, το Αζερμπαϊτζάν δεν είχε συμμορφωθεί ούτε με τις υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 34 (δικαίωμα ατομικής προσφυγής).
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου
Άρθρο 34
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Baybala Alibala oglu Abil, είναι υπήκοος του Αζερμπαϊτζάν ο οποίος γεννήθηκε το 1952 και ζει στο Μπακού (Αζερμπαϊτζάν).
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές επρόκειτο να διεξαχθούν στις 7 Νοεμβρίου 2010, και ο προσφεύγων έλαβε υποψηφιότητα στην εκλογική περιφέρεια Garadagh αριθ. 11 για το «Γνήσιο Λαϊκό Μέτωπο».
Τον Οκτώβριο του 2010, πριν από την έναρξη της περιόδου εκστρατείας που επιτρέπεται από το νόμο, τοιχοκολλήθηκαν αφίσες προς υποστήριξη του προσφεύγοντος σε δύο μέρη στην εκλογική του περιφέρεια, στο Qizildash και Alat.
Η Εκλογική Επιτροπή του εκλογικού σώματος του Garadagh και η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή διαπίστωσαν ότι ο προσφεύγων είχε παραβιάσει τους νόμους εκστρατείας, αν και αρνήθηκε κάθε γνώση των αφισών και ισχυρίστηκε ότι αφισοκολλήθηκαν εν αγνοία του με σκοπό να τον δυσφημήσουν.
Επίσης, κατέθεσε καταγγελίες σχετικά με τις διαδικασίες που ακολουθούσαν οι Επιτροπές, και ιδίως για το γεγονός ότι υπήρξε έλλειψη αξιόπιστων αποδεικτικών στοιχείων εναντίον του, και ότι οι Επιτροπές δεν εξέτασαν ορθά τα επιχειρήματά του.
Τα δικαστήρια επικύρωσαν τα πορίσματα των εκλογικών επιτροπών. Του δόθηκε προειδοποίηση για το πρώτο περιστατικό και του επιβλήθηκε πρόστιμο για το δεύτερο, το οποίο περιελάβανε και πόρισμα σχετικά με εξαγορά ψήφων.
Το Εφετείο του Μπακού έκανε δεκτό αίτημα της Εκλογικής Επιτροπής της περιφέρειας να ακυρώσει την απόφαση καταχώρισης του προσφεύγοντος ως υποψηφίου για τις εκλογές μετά την επιβολή του προστίμου. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την έφεση του προσφεύγοντος αναφορικά με την ακύρωσης της υποψηφιότητάς του τον Νοέμβριο του 2010.
Σε περιστατικό το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο καταγγελίας στο Δικαστήριο, το γραφείο του δικηγόρου του προσφεύγοντος, Ι. Aliyev, ερευνήθηκε από την αστυνομία τον Αύγουστο του 2014 και μεγάλος αριθμός φακέλων κατασχέθηκαν, συμπεριλαμβανομένου ενός σχετικά με την ατομική προσφυγή του προσφεύγοντος ενώπιον του Δικαστηρίου στο Στρασβούργο. Η δικογραφία του προσφεύγοντος επιστράφηκε στον δικηγόρο του μαζί με άλλες τον Οκτώβριο του 2014.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου
Το Δικαστήριο εξέτασε όλα τα στάδια της διαδικασίας που οδήγησαν στη διαγραφή του προσφεύγοντος ως υποψηφίου.
Σημείωσε ότι ο ίδιος ο προσφεύγων είχε αναφέρει για πρώτη φορά το περιστατικό στον Qizildash στην Εκλογική Επιτροπή, ενημερώνοντας για τις ψεύτικες αφίσες και πραγματοποιώντας διαμαρτυρία για το γεγονός ότι είχαν αφισοκολληθεί από κάποιον άγνωστο. Στη συνέχεια, η Επιτροπή εξέδωσε επίσημη προειδοποίηση για την πρόωρη έναρξη προεκλογικής εκστρατείας, ερήμην του και χωρίς να λάβει τη διαμαρτυρία του. Πράγματι, δεν είχε ενημερωθεί για τη συνεδρίαση της Επιτροπής και δεν είχε πληροφορίες σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία επί των οποίων στηρίχθηκε η απόφασή της.
Επιπλέον, απέκτησε μόνο αντίγραφο της απόφασης αυτής αφ’ ότου η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή είχε εξετάσει την έφεσή του. Δεν του δόθηκαν ποτέ αντίγραφα των καταγγελιών για τις αφίσες από κατοίκους της Qizildash, τις οποίες η Εκλογική Επιτροπή είχε χρησιμοποιήσει ως απόδειξη, οπότε δεν κατάφερε ποτέ να τις προσβάλει ενώπιον της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής ή των δικαστηρίων.
Η πληροφόρηση των αρχών για το δεύτερο περιστατικό έγινε επίσης από τον προσφεύγοντα. Η Εκλογική Επιτροπή ζήτησε την έκδοση δικαστικής απόφασης, επικαλούμενη και πάλι τις παράνομες καταγγελίες των κατοίκων της περιοχής για πρόωρη εκστρατεία, και αιτήθηκε να του επιβληθεί πρόστιμο. Ενημερώθηκε για την απόφαση του δικαστηρίου μετά την επιβολή προστίμου, όταν είχε επίσης ανακαλύψει τις καταγγελίες των κατοίκων.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η διαδικασία της Εκλογικής Επιτροπής δεν διεπόταν από επαρκείς διαδικαστικές εγγυήσεις για την προστασία του προσφεύγοντος, ήτοι δεν είχε ενημερωθεί για τις συνεδριάσεις της Επιτροπής, ούτε του δόθηκε η ευκαιρία να αμφισβητήσει τα αποδεικτικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον του.
Επιπλέον, σημειώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις στην παροχή αντιγράφων των αποφάσεων της Επιτροπής και άλλα έγγραφα, εμποδίζοντας τον να προετοιμάσει επαρκώς τα ένδικα μέσα που του παρήχοντο εντός της προθεσμίας των τριών ημερών. Επίσης κανένα από τα εθνικά δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένου του Ανώτατου Δικαστηρίου, δεν είχε λάβει δεόντως υπόψη τα επιχειρήματα του προσφεύγοντος σχετικά με τέτοιες διαδικαστικές αδυναμίες.
Επιπλέον, ούτε οι εκλογικές επιτροπές, ούτε τα δικαστήρια έχουν αξιολογήσει επαρκώς τα αποδεικτικά στοιχεία που οδήγησαν στην διαγραφή του προσφεύγοντος ή τα επιχειρήματα που είχε προβάλει. Ο προσφεύγων είχε δηλώσει ότι οι αφίσες ήταν ψεύτικες, αναφερόμενος στις εσφαλμένες πληροφορίες που περιείχαν και ότι είχαν αφισοκολληθεί από κάποιον που δεν ήταν στο προσωπικό της εκστρατείας. Ωστόσο, οι αρχές δεν είχαν εξετάσει αυτό που το Δικαστήριο έκρινε ως ισχυρό επιχείρημα.
Το Δικαστήριο εξέφρασε επίσης τον προβληματισμό του για τον τρόπο με τον οποίο ασχολήθηκε η Επιτροπή της εκλογικής περιφέρειας και τα δικαστήρια με τα μαρτυρικά αποδεικτικά στοιχεία. Περιλάμβαναν ανθρώπους που είχαν δει τις αφίσες, ενώ μόνο ένας μάρτυρας είχε καταθέσει ότι τον είχε προσεγγίσει ένας άνδρας, ένας Vahid ισχυριζόμενος ότι ήταν εκπρόσωπος του προσφεύγοντος, ζητώντας βοήθεια στη διανομή των αφισών.
Ο προσφεύγων είχε υποστηρίξει ότι κανένας Vahid δεν ήταν στο προσωπικό του, αλλά τα δικαστήρια δεν είχαν προσπαθήσει ποτέ να διερευνήσουν ή να αιτιολογήσουν τα επιχειρήματά του, ενώ έπρεπε να επιδιώξουν και να εξετάσουν περαιτέρω στοιχεία για να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν τις πληροφορίες που σχετίζονται με ένα τέτοιο πρόσωπο.
Εν κατακλείδι, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι διαδικασίες που οδήγησαν στον αποκλεισμό του προσφεύγοντος από τις εκλογές δεν του παρείχαν επαρκείς εγγυήσεις εναντίον της αυθαιρεσίας και ότι οι αποφάσεις των αρχών στερούνταν αιτιολογίας και επαρκούς αξιολόγησης των αποδεικτικών στοιχείων. Υπήρξε συνεπώς παραβίαση του άρθρου 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης. Με δεδομένο αυτό το συμπέρασμα το Δικαστήριο δεν έκρινε αναγκαίο να εξετάσει την καταγγελία του προσφεύγοντος βάσει του άρθρου 14.
Άρθρο 34
Ο κ. Aliyev, πληρεξούσιος δικηγόρος του προσφεύγοντος, διαμαρτυρήθηκε εξ ονόματός του ότι η κατάσχεση της δικογραφίας σχετικά με την ατομική προσφυγή του στο ΕΔΔΑ από το γραφείο του αποτελούσε εμπόδιο στην άσκηση του δικαιώματος του προσφεύγοντος να υποβάλει ατομική προσφυγή σύμφωνα με το άρθρο 34.
Το Δικαστήριο δεν είχε κανένα λόγο να απομακρυνθεί από τα ευρήματά του στην υπόθεση Annagi Hajibeyli κατά Αζερμπαϊτζάν, η οποία είχε εξετάσει καταγγελία ίδια με εκείνη του προσφεύγοντος. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το εναγόμενο κράτος δεν είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 34 στην περίπτωση του κ. Abil.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το Αζερμπαϊτζάν έπρεπε να καταβάλει στον προσφεύγοντα 4.500 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.459 ευρώ για έξοδα και δαπάνες.
