Αναθεώρηση απόφασης ΕΔΔΑ λόγω προσκόμισης νέων στοιχείων. Η απόφαση που αναθεωρήθηκε στηρίχθηκε σε πλαστά έγγραφα που προσκόμισε η προσφεύγουσα!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ν.Α. κατά Φινλανδίας της 13.07.2021 (αρ. προσφ. 25244/18)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αναθεώρηση απόφασης. Κανονισμός Δικαστηρίου. Προθεσμία Πρόβλεψη 6 μηνών για υποβολή αιτήματος αναθεώρησης, από τότε που ο διάδικος έλαβε γνώση των νέων στοιχείων.
Η προσφεύγουσα επέτυχε την καταδίκη του καθ’ ού κράτους για παραβίαση του δικαιώματος στην ζωή όπως προστατεύεται από το άρθρο 2 της ΕΣΔΑ λόγω της απέλασης του πατέρα της από την Φιλανδία στο Ιράκ, στην οποία χώρα αντιμετώπιζε βάσιμους λόγους δίωξης και κίνδυνο για την προσωπική του ασφάλεια. Προσκόμισε στο ΕΔΔΑ πιστοποιητικό θανάτου του πατέρα της και το Δικαστήριο δέχθηκε την προσφυγή της και της επιδίκασε ποσό 20.000 ευρώ για ψυχική οδύνη. Κατατέθηκε από την κυβέρνηση του καθ΄ού κράτους αίτημα αναθεώρησης της απόφασης όταν πληροφορήθηκε ότι το πιστοποιητικό θανάτου του πατέρα της προσφεύγουσας ήταν πλαστό και εκείνος ζούσε στο Ιράκ.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι η προσφεύγουσα προσκόμισε πλαστά έγγραφα στα οποία αποδεικνύονταν ότι ο πατέρας της είχε αποβιώσει προκειμένου να εξασφαλίσει άδεια παραμονής στην Φιλανδία αλλά και να στηρίξει την προσφυγή της στο Δικαστήριο. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου εφάρμοσε τον Κανονισμό όπως προβλέπεται στο άρθρο 80 και έκρινε ότι η εκδοθείσα απόφαση της 14ης Νοεμβρίου 2019 έπρεπε να απορριφθεί για καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος της ατομικής προσφυγής σύμφωνα με το άρθρο 35 §§ 3 (α) και 4 της Σύμβασης.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 80 Κανονισμού του Δικαστηρίου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η υπόθεση ξεκίνησε με την προσφυγή (αρ. 25244/18) κατά της Φινλανδίας που κατατέθηκε στο Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 34 της ΕΣΔΑ από ιρακινή υπήκοο την κα NA, στις 23 Μαΐου 2018. Ο Πρόεδρος του Τμήματος αποδέχθηκε το αίτημα της προσφεύγουσας να μην αποκαλυφθεί το όνομά της (Κανόνας 47 § 4 του Κανονισμού του Δικαστηρίου).
Σε απόφαση που εκδόθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2019, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση των άρθρων 2 και 3 της Σύμβασης όσον αφορά τον εκλιπόντα πατέρα της προσφεύγουσας λόγω του γεγονότος ότι οι φινλανδικές αρχές και δικαστήρια δεν συμμορφώθηκαν με τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με τα άρθρα 2 και / ή 3 της Σύμβασης όταν εξέτασαν την αίτηση ασύλου του πατέρα της προσφεύγουσας και την απέλαση του, η οποία στη συνέχεια οδήγησε στο θάνατό του στο Ιράκ λίγες εβδομάδες μετά την επιστροφή του. Υπό το φως των ισχυρισμών που υποβλήθηκαν, το Δικαστήριο δεν ήταν πεπεισμένο ότι η ποιότητα της εκτίμησης κινδύνου που διενήργησαν οι εγχώριες αρχές σχετικά με τα σχετικά γεγονότα και τον κίνδυνο στον οποίο ο πατέρας της προσφεύγουσας θα εκτίθονταν κατά την απομάκρυνσή του στο Ιράκ πληρούσε τις απαιτήσεις των άρθρων 2 και 3 της Σύμβασης (βλ. σκέψη 84 της απόφασης). Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι εγχώριες αρχές και τα δικαστήρια γνώριζαν, ή έπρεπε να γνωρίζουν, γεγονότα που έδειξαν ότι ο εκλιπών πατέρας της προσφεύγουσας θα μπορούσε να εκτεθεί σε κίνδυνο για τη ζωή του ή σε κίνδυνο κακομεταχείρισης κατά την επιστροφή του στην Ιράκ. Το Δικαστήριο αποφάσισε επίσης να απονέμει στην προσφεύγουσα 20.000 ευρώ για ψυχική οδύνη και 4.500 ευρώ για έξοδα και δαπάνες και απέρριψε τις υπόλοιπες αξιώσεις της για δίκαιη ικανοποίηση.
Στις 23 Απριλίου 2020, η κυβέρνηση πληροφόρησε το Δικαστήριο ότι είχε λόγους να υποψιάζεται ότι τα έγγραφα σχετικά με το θάνατο του πατέρα της προσφεύγουσας είχαν πλαστογραφηθεί και ότι ήταν ακόμα ζωντανός και κατοικούσε στο Ιράκ. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2020, η Κυβέρνηση ζήτησε την αναθεώρηση της απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 80 του Κανονισμού.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 2020, το Δικαστήριο εξέτασε το αίτημα αναθεώρησης και αποφάσισε να δώσει στον εκπρόσωπο της προσφεύγουσας τρεις εβδομάδες για να υποβάλλει παρατηρήσεις. Στις 2 Οκτωβρίου 2020, ο εκπρόσωπος της προσφεύγουσας ενημέρωσε το Δικαστήριο ότι δεν εκπροσωπούσε πλέον την προσφεύγουσα και ότι άλλος δικηγόρος είχε αναλάβει την υπόθεση της προσφεύγουσας. Οι παρατηρήσεις της προσφεύγουσας ελήφθησαν τελικά στις 3 Φεβρουαρίου 2021.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο θεώρησε ότι η απόφαση της 14ης Νοεμβρίου 2019 έπρεπε να αναθεωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 80 του Κανονισμού του Δικαστηρίου, το σχετικό μέρος του οποίου προβλέπει:
«1. Ένας διάδικος μπορεί, σε περίπτωση ανακάλυψης ενός γεγονότος που μπορεί εκ φύσεως να έχει αποφασιστική επιρροή και το οποίο, όταν εκδόθηκε απόφαση, ήταν άγνωστο στο Δικαστήριο και δεν μπορούσε λογικά να είναι γνωστό σε αυτόν, να ζητήσει από το Δικαστήριο, εντός περιόδου έξι μηνών από τη στιγμή που ο διάδικος έλαβε γνώση του γεγονότος, να αναθεωρήσει την απόφαση αυτή…».
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι το αίτημα αναθεώρησης της κυβέρνησης υποβλήθηκε σύμφωνα με όλες τις ουσιαστικές και διαδικαστικές απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 80.
Όσον αφορά την προθεσμία των έξι μηνών, το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι πρώτοι ισχυρισμοί ότι ο πατέρας της προσφεύγουσας ήταν ακόμα ζωντανός στο Ιράκ και ότι το πιστοποιητικό θανάτου και η έκθεση της ιρακινής αστυνομίας σχετικά με το θάνατό του είχαν παραποιηθεί έγιναν γνωστοί στις 20 Φεβρουαρίου 2020, όταν ο πρώην σύζυγος της προσφεύγουσας υπέβαλε έκθεση στη φινλανδική αστυνομία. Η έκθεση για αδίκημα καταγράφηκε στις 6 Μαρτίου 2020. Λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 20 Απριλίου 2020 οι ιρακινές αρχές επιβεβαίωσαν τις παραπάνω πληροφορίες και ότι στις 23 Απριλίου 2020 η προσφεύγουσα παραδέχτηκε ότι αυτά τα νέα γεγονότα ήταν αλήθεια, είναι σαφές ότι το αίτημα της κυβέρνησης για αναθεώρηση κατατέθηκε εντός της προθεσμίας των έξι μηνών.
Από τα έγγραφα που υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο προέκυψε επίσης ότι αυτά τα νέα γεγονότα ήταν άγνωστα στο Δικαστήριο κατά την έκδοση της απόφασης της 14 Νοεμβρίου 2019. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι αυτά τα γεγονότα δε θα μπορούσαν εύλογα να ήταν γνωστά στην Κυβέρνηση πριν από τις 20 Απριλίου 2020. Ως προς αυτό, το Δικαστήριο επισήμανε ότι στις παρατηρήσεις της πριν από την απόφαση της 14 Νοεμβρίου 2019, η Κυβέρνηση απλώς ανέφερε ότι δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει την αυθεντικότητα του πιστοποιητικού που βεβαίωνε το θάνατο του πατέρα της προσφεύγουσας, χωρίς να υποβάλει κάποια ένσταση ότι το έγγραφο θα μπορούσε ή δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη κατά την εξέταση της καταγγελίας της προσφεύγουσας. Υπό το πρίσμα των περιστάσεων, το Δικαστήριο πείστηκε ότι η κυβέρνηση δεν μπορούσε ευλόγως να γνωρίζει ή να υποψιαστεί ότι το έγγραφο το οποίο επικαλέστηκε η προσφεύγουσα ήταν στην πραγματικότητα πλαστό.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο εξέτασε τις κατηγορίες εναντίον της προσφεύγουσας και, βάσει των υποβληθέντων αποδεικτικών στοιχείων, την καταδίκασε για πλαστογραφία κατά συρροή, απάτη και για ψευδή δήλωση στις αρχές και την καταδίκασε σε φυλάκιση ενός έτους και δέκα μηνών. Διαπιστώθηκε συνεπώς ότι η προσφεύγουσα στηρίχθηκε σε ψευδείς πληροφορίες και πλαστά έγγραφα για να στηρίξει τους βασικούς ισχυρισμούς στους οποίους βασίστηκε η προσφυγή της στο ΕΔΔΑ. Το Δικαστήριο σημείωσε σχετικά ότι ο υποτιθέμενος θάνατος του πατέρα της προσφεύγουσας ήταν καθοριστικός για το καθεστώς θύματος της προσφεύγουσας. Επιπλέον, οι ψευδείς ισχυρισμοί που υπέβαλε η προσφεύγουσα σχεδιάστηκαν επίσης για να τεκμηριώσουν το βάσιμο της προσφυγής της. Ως εκ τούτου, δικαιολογείται η αναθεώρηση της απόφασης του Δικαστηρίου της 14 Νοεμβρίου 2019.
Το άρθρο 35 § 3 (α) της Σύμβασης έχει ως εξής:
«Το Δικαστήριο κηρύσσει απαράδεκτη κάθε ατομική προσφυγή που υποβάλλεται κατ΄εφαρμογή του άρθρου 34, όταν εκτιμά ότι: α) η προσφυγή είναι ασυμβίβαστη προς τις διατάξεις της Σύμβασης ή των Πρωτοκόλλων της, εκδήλως αβάσιμη ή καταχρηστική…».
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι μια αίτηση μπορεί να απορριφθεί ως καταχρηστική σύμφωνα με το Άρθρο 35 § 3 (α) της Σύμβασης, μεταξύ άλλων λόγων, εάν βασίζεται εν γνώσει της σε αναληθή γεγονότα με σκοπό να εξαπατήσει το Δικαστήριο (βλ. Varbanov κατά Βουλγαρίας, αριθ. προσφ. 31365/96, § 36, ΕΣΔΑ 2000-X, επίσης στο πλαίσιο της μετανάστευσης, Bagheri και Maliki κατά Ολλανδίας (dec.), αρ. προσφ. 30164/06, 15 Μαΐου 2007, και Bencheref κατά Σουηδίας (dec.), αρ. προδφ. 9602/15, 5 Δεκεμβρίου 2017).
Εν προκειμένω, το Επαρχιακό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η προσφεύγουσα και ο πρώην σύζυγός της συνωμότησαν προκειμένου να προσκομίσουν τα πλαστά έγγραφα με τα οποία αποδεικνυόταν ότι ο πατέρας της είχε αποβιώσει. Τα έγγραφα στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν ως παραπλανητικά αποδεικτικά στοιχεία τόσο ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου του Ελσίνκι, προκειμένου να εξασφαλιστεί άδεια παραμονής για την προσφεύγουσα όσο και ενώπιον του ΕΔΔΑ, προκειμένου να στηριχθεί η προσφυγή της ότι οι αρχές του εναγομένου κράτους είχαν παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα του πατέρα της επειδή δεν διενήργησε σωστά την εκτίμηση των κινδύνων που συνεπάγονταν η επιστροφή του στο Ιράκ, και να λάβει ικανοποιητική ικανοποίηση βάσει του άρθρου 41 της Σύμβασης. Τα πλαστά έγγραφα και οι ψευδείς πληροφορίες που παρέχονταν σε αυτά τα έγγραφα βασίστηκαν ως ουσιαστικά αποδεικτικά στοιχεία τόσο ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου του Ελσίνκι όσο και του Δικαστηρίου.
Για το Δικαστήριο, ήταν επομένως σαφές ότι η προσφεύγουσα σκόπιμα σκόπευε να εξαπατήσει το Δικαστήριο ως προς τα βασικά πραγματικά στοιχεία των ισχυρισμών της στην προσφυγή της. Ήταν επίσης σαφές ότι εάν οι πληροφορίες αυτές είχαν γίνει γνωστές στο Δικαστήριο πριν από την εκδίκαση της απόφασης, η καταγγελία της προσφεύγουσας θα είχε κηρυχθεί απαράδεκτη σύμφωνα με το άρθρο 35 § 3 (α) της Σύμβασης.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η απόφαση του Δικαστηρίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 έπρεπε πλέον να ακυρωθεί στο σύνολό της και ότι η προσφυγή με αρ. 25244/18 πρέπει να απορριφθεί για καταχρηστική άσκησητου δικαιώματος της ατομικής προσφυγής σύμφωνα με το άρθρο 35 §§ 3 (α) και 4 της Σύμβασης. (επιμέλεια echrcaselaw.com).
