Καταδίκη εφημερίδας σε αποζημίωση 15.000 ευρώ για επικριτικό άρθρο σε δήμαρχο. Παραβίαση ελευθερίας της έκφρασης και καταδίκη της Ελλάδας σε 27.000 ευρώ!

ΑΠΟΦΑΣΗ

Δημητρίου κατά Ελλάδας της 11.03.2021  (αριθ. προσφ. 62639/12)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Επιδίκαση αποζημίωσης από ελληνικά δικαστήρια 15.000 ευρώ σε εκδότη εφημερίδας για επικριτικό άρθρο κατά πρώην δημάρχου.  Παραβίαση ελευθερίας της έκφρασης και επιδίκαση από ΕΔΔΑ 27.000 ευρώ!

Ο προσφεύγων εκδότης τοπικής εφημερίδας στο Ηράκλειο Κρήτης και μέτοχος τοπικού καναλιού, υποχρεώθηκε με δικαστική απόφαση να καταβάλει αποζημίωση 15.000 ευρώ σε πρώην δήμαρχο για άρθρο που δημοσίευσε με τίτλο  «απάντηση σε αυτόν που σέρνει άλλους στη λάσπη». Το άρθρο ήταν απάντηση σε σχόλια που δημόσια είχε κάνει ο δήμαρχος στο τηλεοπτικό κανάλι ALPHA σχετικά με χρηματοδότηση  των επιχειρήσεων του προσφεύγοντα – εκδότη από  αναφερόμενα ως παράνομα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Άσκησε προσφυγή στο ΕΔΔΑ για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης.

Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι τα εγχώρια δικαστήρια καταδικάζοντας τον προσφεύγοντα σε αποζημίωση για το άρθρο που δημοσίευσε έλαβαν μεν υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα της βλάβης που προκλήθηκε στον ενάγοντα, τη δημοσιότητα που δόθηκε, καθώς και την επαγγελματική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διαδίκων. Ωστόσο, τα εθνικά δικαστήρια έλαβαν γενικά υπόψη αυτά τα στοιχεία και δεν πραγματοποίησαν συγκεκριμένη ανάλυση της οικονομικής κατάστασης του εναγομένων.

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου εκτίμησε ότι τα ελληνικά δικαστήρια δεν είχαν επαρκώς αιτιολογήσει το ύψος του επιδικασθέντος ποσού, ότι το επιδικασθέν ποσό δεν ήταν ανάλογο με τον νόμιμο στόχο που επιδιώχθηκε και ότι η καταδίκη αυτή δεν ήταν απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε κατά πλειοψηφία παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 10) του προσφεύγοντος και επιδίκασε ποσό 25.000 ευρώ για αποζημίωση και 2.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 10

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων Αντώνης Δημητρίου, είναι Έλληνας υπήκοος που γεννήθηκε το 1953 και ζει στο Ηράκλειο Κρήτης.

Είναι ο κύριος μέτοχος της εταιρείας ΙΚΑΡΟΣ A.E., η οποία διαθέτει το τοπικό τηλεοπτικό κανάλι Kriti TV. Είναι επίσης ιδιοκτήτης και κύριος μέτοχος της εταιρείας ΚΥΚΛΌΣ A.E., η οποία κατέχει την κρητική τοπική εφημερίδα «Νέα Κρήτη».

Ο πρώην Δήμαρχος Ηρακλείου Κρήτης άσκησε αγωγή κατά του προσφεύγοντος  προσβολής της τιμής και της υπόληψής του εξαιτίας άρθρου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα που εξέδιδε ο προσφεύγων τον Φεβρουάριο του 2002.

Στο άρθρο αυτό ο προσφεύγων αντέδρασε στις δηλώσεις  που ο πρώην δήμαρχος έκανε τηλεφωνικά κατά τη διάρκεια προγράμματος που μεταδόθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι ALPHA σχετικά με τη χρηματοδότηση των εταιρειών του.

Τον Μάιο του 2002 ο τότε Δήμαρχος άσκησε αγωγή αποζημίωσης εναντίον του προσφεύγοντος, ισχυριζόμενος ότι οι δηλώσεις που δημοσιεύθηκαν στο επίμαχο άρθρο παραβίασαν την τιμή και υπόληψή του και έβλαψαν τη φήμη του.

Τον Μάιο του 2005, ο προσφεύγων, μαζί με τον συντάκτη και τον διευθυντή της εφημερίδας, υποχρεώθηκαν  να του καταβάλουν 15.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.500 ευρώ για  δικαστική δαπάνη.

Βασιζόμενος στο άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης), ο προσφεύγων παραπονέθηκε για παραβίαση του δικαιώματός του στην ελευθερία της έκφρασης.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι ο ρόλος του είναι να αποφασίζει τελικά εάν ένας περιορισμός στην ελευθερία έκφρασης είναι συμβατός με το άρθρο 10 της Σύμβασης. Για να γίνει αυτό, θεώρησε  ότι η αμφισβητούμενη παρέμβαση υπό το πρίσμα της κάθε υπόθεσης καθορίζει εάν οι λόγοι που επικαλέστηκαν οι εθνικές αρχές για να το δικαιολογήσουν φαίνονται «σχετικοί και επαρκείς», καθώς και εάν η παρέμβαση ήταν «ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο  θεμιτό σκοπό» και αν είναι απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία. Με τον τρόπο αυτό, το Δικαστήριο έπρεπε να βεβαιωθεί ότι οι εθνικές αρχές είχαν  εφαρμόσει τους κανόνες σύμφωνα με τις αρχές που κατοχυρώνονται στο άρθρο 10 της Σύμβασης, βάσει αποδεκτής αξιολόγησης των σχετικών γεγονότων.

Επιπλέον, στο πλαίσιο διαδικασίας για συκοφαντική δυσφήμιση ενός προσώπου, το Δικαστήριο πρέπει να σταθμίσει έναν αριθμό πρόσθετων παραγόντων κατά την εκτίμηση της αναλογικότητας του καταγγελλόμενου μέτρου. Πρώτα απ’ όλα, όσον αφορά το αντικείμενο των αμφισβητούμενων δηλώσεων, το Δικαστήριο επανέλαβε ότι τα όρια της αποδεκτής κριτικής ενός πολιτικού, είναι ευρύτερα από ό,τι σε σχέση με έναν απλό ιδιώτη. Σε αντίθεση με τον δεύτερο, ο πρώτος αναπόφευκτα και συνειδητά εκτίθεται σε αυστηρότερο έλεγχο των ενεργειών του, τόσο από δημοσιογράφους όσο και από το πλήθος των πολιτών. Πρέπει λοιπόν να επιδεικνύει  μεγαλύτερη ανοχή.

Εν προκειμένω, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι οι διάδικοι εστίασαν τα επιχειρήματά τους στην αναγκαιότητα της επίμαχης παρέμβασης. Επομένως, εξέτασε το ζήτημα αν η επίδικη παρέμβαση ήταν ανάλογη με τον επιδιωκόμενο θεμιτό σκοπό και κατά πόσον η αιτιολογία που επικαλέστηκαν τα εθνικά δικαστήρια για να τη δικαιολογήσουν φαίνονταν σχετική και επαρκής, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τη φύση των επίμαχων όρων και την ιδιότητα του ατόμου που στόχευε.

Όσον αφορά τη φύση των επίμαχων δηλώσεων, το Δικαστήριο θεώρησε  ότι οι φράσεις, «απάντηση σε αυτόν που σέρνει άλλους στη λάσπη», «έχουν ξεπεράσει όλα τα όρια με τον τρόπο που κρέμεται στη λάσπη», «προσπάθησε να σέρνει άλλους μέσα στη λάσπη» που διαβάζεται μέσα σε εισαγωγικά, είναι μάλλον μια μη αποδεδειγμένη αξιολογική κρίση παρά γεγονός του οποίου η αλήθεια μπορεί να αποδειχθεί αντικειμενικά. Επιπλέον, αυτή η πρόταση δεν στερούνταν πραγματικής βάσης. Πράγματι, όπως προέκυψε από τη δικογραφία, ο πρώην δήμαρχος είχε κάνει τηλεφωνικά σχόλια κατά τη διάρκεια ενός τηλεοπτικού προγράμματος σχετικά με την χρηματοδότηση του προσφεύγοντος στις εταιρείες του. Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι μια συγκεκριμένη εφημερίδα, η οποία ανήκε κατά πλειοψηφία σε  «παράνομο ηλεκτρονικό τζόγο», είχε συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ΙΚΑΡΟΣ AE., ωστόσο, ήταν λανθασμένη ως προς την ημερομηνία των υποτιθέμενων πραγματικών περιστατικών, κάτι που δεν αμφισβητήθηκε από τα μέρη. Είναι γεγονός, όπως έκριναν τα εγχώρια  αστικά δικαστήρια στο πλαίσιο της αγωγής που κατατέθηκε  από τον πρώην δήμαρχο εναντίον του προσφεύγοντος, δεν είχε προκύψει  πρόθεση εκ μέρους του να δυσφημίσει τον προσφεύγοντα. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι, στις 22.02.2002, ημερομηνία δημοσίευσης του άρθρου του και μόνο μία ημέρα μετά τα σχόλια του πρώην δημάρχου, στις 21.02.2002, ο προσφεύγων ήταν πεπεισμένος ότι ο τελευταίος παρουσίασε σκόπιμα μια λανθασμένη εκδοχή των γεγονότων και  στη συνέχεια προσπάθησε να δημιουργήσει έναν έμμεσο συσχετισμό μεταξύ των εταιρειών του προσφεύγοντος και του παράνομου τζόγου.

Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων, τα τελευταία δεν εξέτασαν τις καταγγελίες που αναφέρονταν στο γενικό πλαίσιο της υπόθεσης προκειμένου να εκτιμήσουν την πρόθεση του προσφεύγοντος. Το Δικαστήριο σημείωσε σχετικά ότι το επίμαχο άρθρο αποτελούσε μέρος απάντησης στα σχόλια του πρώην δημάρχου που έκανε στις 21.02.2002. Πράγματι, το εν λόγω άρθρο με τίτλο «ΚΡΗΤΗ TV, απάντηση σε αυτόν που σέρνει άλλους στη λάσπη», είχε τη μορφή της απάντησης του προσφεύγοντος  στους ισχυρισμούς του πρώην δημάρχου της 21.02.2002 και περιείχε επίσης πληροφορίες σχετικά με τους μετόχους της εταιρείας ΚΡΗΤΗ TV και ενημέρωσε τους αναγνώστες ότι η ΚΡΗΤΗ TV είχε χρησιμοποιήσει «διορθωτικά μέτρα για την προστασία της εικόνας και της αξιοπρέπειας της».

Το Δικαστήριο κατέληξε  ότι τα εθνικά δικαστήρια θα έπρεπε να είχαν τοποθετήσει τις επίμαχες φράσεις σε «εισαγωγικά» ως μεταφορικές. Αντιθέτως, τα εθνικά δικαστήρια εξέτασαν τις επίμαχες φράσεις, βγάζοντας αυτές εκτός εισαγωγικών και δεν τις θεώρησαν ως μεταφορικές για να καταλήξουν στο συμπέρασμα, μεταξύ άλλων, ότι δεν ήταν απαραίτητο να ερμηνεύσουν τις σκέψεις του προσφεύγοντος. Τα εθνικά δικαστήρια όμως καλούνται να εξετάσουν εάν το πλαίσιο της υπόθεσης, το δημόσιο συμφέρον και η πρόθεση του συντάκτη των επίμαχων δηλώσεων δικαιολογούσαν την πιθανή προσφυγή σε πρόκληση ή υπερβολή.

Στη συνέχεια, όσον αφορά την ιδιότητα του προσώπου που στοχοποιήθηκε, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο πρώην δήμαρχος Ηρακλείου, διετέλεσε πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ιδιοκτήτης εφημερίδας. Ενώ είναι αλήθεια ότι το άρθρο δεν στόχευε αυτόν ως πολιτικό, διότι από τη δικογραφία φαίνεται ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν μόνο ιδιοκτήτης μιας εφημερίδας, οι εκφράσεις που χρησιμοποίησε ο προσφεύγων δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως δυσφήμηση,  επειδή εμπίπτουν στο πλαίσιο εκφράσεων που καλύπτονται από την ελευθερία του τύπου.

Τέλος, όσον αφορά την αναλογικότητα του ποσού που υποχρεώθηκε να καταβάλει για την ηθική βλάβη που υπέστη ο  πρώην δήμαρχος το Δικαστήριο σημείωσε  ότι τα αρμόδια δικαστήρια διέταξαν τον προσφεύγοντα και δύο άλλους εναγόμενους να καταβάλουν σ΄ αυτόν το ποσό των 15.000 ευρώ και δικαστική δαπάνη ποσού 1.500 ευρώ.

Το ΕΔΔΑ σημείωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια έλαβαν υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα της βλάβης που προκλήθηκε στον πρώην δήμαρχο, τη δημοσιότητα που δόθηκε στην παράβαση, καθώς και την επαγγελματική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διαδίκων. Ωστόσο, φαίνεται ότι τα εθνικά δικαστήρια έλαβαν γενικά υπόψη αυτά τα στοιχεία και δεν πραγματοποίησαν ανάλυση της οικονομικής κατάστασης του εναγομένων.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το Δικαστήριο του Στρασβούργου εκτίμησε ότι οι εθνικές αρχές δεν είχαν  παράσχει σχετικούς και επαρκείς λόγους για να δικαιολογήσουν το ύψος του ποσού της αποζημίωσης που επιδίκασαν στον ενάγοντα πρώην δήμαρχο, ότι η κύρωση δεν ήταν ανάλογη με τον νόμιμο στόχο που επιδιώχθηκε και ότι η καταδίκη αυτή δεν πληρούσε πιεστική  κοινωνική ανάγκη και επομένως δεν ήταν απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Κατά συνέπεια, το ΕΔΔΑ έκρινε κατά πλειοψηφία ότι υπήρξε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 10 της Σύμβασης).

Δίκαιη ικανοποίηση: το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 25.000 ευρώ για αποζημίωση και 2.000 για ηθική βλάβη (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες